SS-Heimwehr Danzig
 | |
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie | sierpień 1939 |
| Rozformowanie | kwiecień 1940 |
| Dowódcy | |
| Pierwszy | Hans-Friedemann Götze |
| Działania zbrojne | |
| II wojna światowa | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Formacja | |
| Rodzaj wojsk | |
SS-Heimwehr Danzig – niemiecka formacja wojskowa Waffen-SS działająca w latach 1939–1940.
Historia
Podczas wizytacji w czerwcu 1939 Wolnego Miasta Gdańska Reichsführer-SS Heinrich Himmler w czasie spotkania z Albertem Forsterem uznał, że miejscowe siły SS są za słabe i należy je wzmocnić. Wkrótce Senat Wolnego Miasta Gdańska za wiedzą władz III Rzeszy przegłosował wniosek o zorganizowaniu gdańskiej jednostki wojskowej pod pretekstem utworzenia własnych sił obronnych.
W rezultacie drogą morską w cywilnych ubraniach został przerzucony nielegalnie do Gdańska III batalion 4 Pułku SS Totenkopf, który stał się podstawą gdańskiej SS-Heimwehr. Wzmocniono go około 500 ochotnikami z Gdańska, pododdziałem przeciwpancernym (Panzerabwehr Lehrsturm der SS-Totenkopfstandarten) z Prettin w Saksonii oraz dywizjonem artylerii przeciwlotniczej z Prus Wschodnich. 18 sierpnia 1939 SS-Heimwehr Danzig była gotowa do działania. Tego dnia nastąpiło uroczyste wręczenie sztandaru, a następnie oficjalna defilada ulicami miasta. Od nazwiska dowódcy, SS-Obersturmbannführera Hansa-Friedemanna Götzego, był także zwany Batalionem „Götze”. SS-Heimwehr Danzig weszła w skład tzw. Brygady Ochotniczej gen. Friedricha Eberhardta (Grupa, Brygada Eberhardta)[1]. Posiadał znaczne walory bojowe ze względu na pełne zmotoryzowanie oraz dobre wyposażenie w broń ciężką i środki techniczne.
Dowództwo i skład
- dowódca – SS-Obersturmbannführer Hans-Friedemann Götze
- 1. Kompania – dowódca SS-Hauptsturmführer Karl Thier
- 2. Kompania – dowódca SS-Obersturmführer Willy Bredemeier
- 3. Kompania – dowódca SS-Hauptsturmführer Georg Braun
- 4. Kompania – dowódca SS-Hauptsturmführer Erich Urbanitz
- 5. Kompania – dowódca SS-Hauptsturmführer Otto Baier
- 13. Kompania dział piechoty – dowódca SS-Hauptsturmführer Walter Schulz
- 14. Kompania przeciwpancerna – dowódca SS-Hauptsturmführer Josef Steiner
- 15. Kompania przeciwpancerna – dowódca SS-Obersturmführer Otto Leiner
- dywizjon przeciwlotniczy
- służby i tabory
Działania bojowe
II wojna światowa
SS-Heimwehr Danzig liczył w sumie ok. 1550 żołnierzy w dniu wybuchu wojny. Przeznaczenie bojowe jakie otrzymał polegało w głównej mierze na ataki z terytorium Wolnego Miasta Gdańsk na pozycje polskie. Oddział SS-Heimwehr Danzig uczestniczył też w zadaniach na potrzeby dokumentacji propagandowej[1].
Już część pododdziałów uczestniczyło 1 września 1939 w ataku na budynek Poczty Polskiej w Gdańsku. W późniejszych dniach brał udział w dwóch nieudanych atakach na polską placówkę na Westerplatte (1-2 i 4–5 września), ponosząc znaczne straty[2][1]. Według części źródeł wykonywał tylko działania zabezpieczające.
Jednakże głównie działanie bojowe skupiło jednostkę na Gdynię. 1 września od strony Sopotu zaczęła atakować tzw. Brygada Eberhardta, utworzona właśnie m.in. z oddziału SS-Heimwehr Danzig oraz dwóch pułków policji WMG przekształconych w piechotę. W drugim tygodniu walka grupy była wciąż kontynuowana na przedpolu portu w Gdyni, Orłowie i Kolibkach[2][1]. Dalej jednostka brała udział w walkach o Kępę Oksywską w okolicach Kazimierza[2][1].
Inna część jednostek SS-Heimwehr Danzig także w pierwszych godzinach wojny walczyła o zdobycie mostów w Tczewie i zajęcie miasta.
Po zakończeniu działań jednostka została podporządkowana Dywizji Pancernej Kempf. W październiku 1939 weszła w skład nowo powstałej 3 Dywizji Pancernej SS Totenkopf.
W okresie od października 1939 do kwietnia 1940 roku grupa 12 członków SS Heimwehr Danzig pod dowództwem SS-Obersturmführera Wilhelma Fasta brała udział w masowych mordach polskiej inteligencji w Lesie Szpęgawskim pod Starogardem Gdańskim[3].
Galeria
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b c d e Tomasz Stempowski. Walka o Danzig. „Pamięć.pl”, s. 10-13, 2015. Warszawa: IPN. ISSN 2084-7319 (pol.).
- ↑ a b c Piotr Celej: Obrona Orłowa we wrześniu 1939 roku (pol.). [dostęp 2022-02-07].
- ↑ Zbrodnia w Lesie Szpęgawskim. lasszpegawski.w.interia.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-04-22)]..
Uwagi
- ↑ a b Zdjęcia podpisywane są datą 1 września (również przez samego autora Hansa Sönnke) faktycznie wykonane zostały na potrzeby propagandowe do 14 września 1939 już po zajęciu Gdyni przez Niemców.
Bibliografia
- 1939. Jak rozpętała się II wojna światowa. Wydanie specjalne tygodnika Polityka.
Media użyte na tej stronie
.svg)
Granica Polski z Wolnym Miastem Gdańskiem ("Przejście graniczne Orłowo Kolibki" w Gdyni, po drugiej stronie Sopot Kamienny Potok). Żołnierze niemieccy niszczą polski szlaban graniczny i godło Polski. Rozpoczęcie II wojny światowej 1 Września 1939.
Atak na Pocztę Polską w Gdańsku 1.09.1939 – samochód pancerny SS
Flag for the SS-Heimwehr Danzig, 1939, Waffen-SS.
(c) Bundesarchiv, Bild 183-E10457 / CC-BY-SA 3.0
Zentralbild, II.Weltkrieg 1939-1945 Überfall der faschistischen deutschen Wehrmacht auf Polen am 1.9.1939. Nach der Besetzung der Freien Stadt Danzig durch die Faschisten am 1.9. geht die Landespolizei der Stadt Danzig im Verband mit der deutschen Wehrmacht über die Danzig-polnische Grenze auf der Straße Zoppot-Gdingen (Gdynia) vor. [Scherl Bilderdienst]
[Polenfeldzug, bei Danzig, Straße Zoppot-Gdingen.- Deutsche Soldaten beim Überqueren der deutsch-polnischen Grenze; hochgeklappter, unbeschädigter Schlagbaum mit polnischem Wappen
[aus Serie mit mehreren (gestellten) Motiven: (1) Bild 183-E10457, (2) Bil]