SS-Totenkopfverbände

Oddziały Trupiej Czaszki
SS-Totenkopfverbände
Historia
Państwo

 III Rzesza

Sformowanie

czerwiec 1934

Rozformowanie

8 maja 1945

Komendanci
Pierwszy

Theodor Eicke

Ostatni

Richard Glücks

Organizacja
Kryptonim

SS-TV

Formacja

Schutzstaffel,
Waffen-SS

(c) Bundesarchiv, Bild 192-206 / CC-BY-SA 3.0
Oficerowie SS-TV w Mauthausen-Gusen
(c) Bundesarchiv, Bild 183-78612-0010 / CC-BY-SA 3.0
Oficerowie SS-TV w Sachsenhausen

SS-Totenkopfverbände (w skrócie SS-TV; pol. Oddziały Trupiej Czaszki) – stworzone w 1934 przez Theodora Eickego specjalne oddziały SS, zajmujące się zarządzaniem i służbą wartowniczą w niemieckich obozach koncentracyjnych. Po reorganizacji SS oddziały Totenkopfverbände włączono w całości do Waffen-SS.

Geneza

Niemieckie obozy koncentracyjne w Europie podlegały zarządowi niemieckiej nazistowskiej formacji paramilitarnej SS. Bezpośrednio podporządkowane były one organizacyjnie Inspektion der Konzentrationslager (pol. Inspektoratowi Obozów Koncentracyjnych) nad którym zarząd pełnił SS-Wirtschafts- und Verwaltungshauptamt (pol. Główny Urząd Gospodarki i Administracji SS). Na czele tej organizacji stał SS-Obergruppenführer Oswald Pohl[1][2]. Obozami tymi bezpośrednio zarządzał personel obozowy złożony z esesmanów – członków specjalnie powołanej do tego celu formacji SS-Totenkopfverbände oraz SS-Aufseherin – nadzorczyń SS[3].

Początkowo Totenkopfverbände składało się z sześciu batalionów, przypisanych do sześciu obozów koncentracyjnych znajdujących się pod jurysdykcją formacji. W marcu 1936, na polecenie Himmlera zwiększono stan osobowy formacji z 1800 do około 3500 ludzi[4]. W roku 1937 doszło do kolejnej reorganizacji: Totenkopfverbände podzielono na trzy pułki: I-Oberbayern, II-Brandenburg i III-Thuringen. W 1938 stworzono kolejny, czwarty pułk: IV-Ostmark[5]. Każdy z pułków dzielił się na trzy bataliony, te zaś składały się z trzech kompanii piechoty i jednej kompanii karabinów maszynowych każdy. Formacja była w pełni zmotoryzowana[6]. Skład jednostki ulegał ciągłym przemianom i rozrostowi – w połowie 1939 Totenkopfverbände liczyło już około 22 000 członków[7]. W maju 1939 służbę w Totenkopfverbände zaczęto zaliczać jako jedną z form spełnienia obowiązkowej służby wojskowej[8].

Lokalizacja w 1941

SS-Totenkopfstandarten 1941
SS-TotenkopfstandarteLokalizacja
I „Oberbayern”Dachau
II „Brandenburg”Sachsenhausen
III „Thüringen”Buchenwald
IV „Ostmark”Mauthausen
V „Dietrich EckartOranienburg
VIPraga
VIIBrno
VIIIKraków
IXGdańsk
XBuchenwald
XIRadom
XIIPoznań
XIIIWiedeń
XIVBuchenwald
XVPłock
XVIDachau
„Kirkenes”Kirkenes
„Oberbayern” (Reserve)Dachau

Przypisy

  1. Jan Erik Schulte: Zwangsarbeit und Vernichtung: Das Wirtschaftsimperium der SS. Oswald Pohl und das SS-Wirtschafts-Verwaltungshauptamt 1933-1945, Paderborn, München, Wien, Zürich: Schöningh, 2001.
  2. Reiner Merkel: Hans Kammler – Manager des Todes, 2010 August von Goethe Literaturverlag, Frankfurt am Main, ISBN 978-3-8372-0817-7.
  3. Aleksander Lasik, Sztafety Ochronne w systemie niemieckich obozów koncentracyjnych. Rozwój organizacyjny, ewolucja zadań i struktur oraz socjologiczny obraz obozowych załóg SS, Oświęcim: Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu, 2007, ISBN 978-83-60210-32-1, OCLC 169868388.
  4. Mann ↓, s. 26.
  5. Mann ↓, s. 28.
  6. Mann ↓, s. 31.
  7. Mann ↓, s. 32.
  8. Mann ↓, s. 38.

Bibliografia

  • Ulrich Herbert, Werner Best. Studium Biograficzne, Magdalena Kurkowska (tłum.), Warszawa: Wiedza Powszechna, 2007, ISBN 978-83-214-1379-2, OCLC 177369453.
  • Aleksander Lasik. Sztafety Ochronne w systemie niemieckich obozów koncentracyjnych. Rozwój organizacyjny, ewolucja zadań i struktur oraz socjologiczny obraz obozowych załóg SS, s. 146–163, Państwowe Muzeum Auschwitz-Birkenau w Oświęcimiu, ISBN 978-83-60210-32-1.
  • Chris Mann: SS-Totenkopf. Historia dywizji Waffen-SS 1940-1945. Warszawa: Bellona. ISBN 978-83-11-13674-8.

Media użyte na tej stronie

Flag of Germany (1935–1945).svg
National flag and merchant ensign of Germany from 1935 to 1945.
Treblinka - Bredow Mentz Möller Hirtreiter.jpg
SSmani Paul Bredow, Willi Mentz, Max Möller, and Josef Hirtreiter z obozu śmierci w Treblince w czasie Holokaustu.
Bundesarchiv Bild 183-78612-0010, KZ Sachsenhausen, SS-Unterführer beim Zählappell.jpg
(c) Bundesarchiv, Bild 183-78612-0010 / CC-BY-SA 3.0
Dla celów dokumentacyjnych Niemieckie Archiwum Federalne często zachowywało oryginalny opis fotografii, który może być błędny, tendencyjny, przestarzały bądź politycznie skrajny. Info non-talk.svg
Zentralbild 9.12.1960

Zur Einweihung der Mahn- und Gedenkstätte Sachsenhausen am 23. April 1961. - Vor den Toren Berlins, auf dem Gelände des ehemaligen faschistischen Konzentrationslagers Sachsenhausen bei Oranienburg, in das von 1936 bis Kriegsende 200.000 Menschen verschleppt wurden, entsteht - wie in Buchenwald und Ravensbrück - eine würdige Mahn- und Gedenkstätte.
Jeder Quadratmeter Boden ist hier vom Blut der 100.000 Toten durchtränkt, die im KZ Sachsenhausen mit seinen 73 aussenkommandos erschlagen, erhängt, erschossen, zu Tode geprügelt, durch erbarmunslose Sklavenarbeit zu Grunde gerichtet und vergast wurden. Doch gelang es den SS-Mördern nicht, den Widerstandswillen der politischen Häftlinge zu brechen. So wurde Sachsenhausen auch zur Stätte der großen internationalen Solidarität und des mutigen Kampfes gegen Faschismus und Krieg.
UBz: Einige der berüchtigsten Schläger und Mörder im KZ-Sachsenhausen während eines Zählappells. Von links nach rechts:
SS-Hauptscharführer (Rappordführer) Campe
SS-U-Scharführer (Blockführer) Meyer
SS-U-Scharführer (Blockführer) Saathoff
SS-Hauptscharführer (Blockführer) Hohmann
SS-Scharführer (Blockführer) Krämer
SS-U-Scharführer (Blockführer) Schröter
SS-U-Scharführer (Blockführer) Seifert

(Aufnahme wurde bei SS-Banditen gefunden)