STS-114
 | |
| Dane misji | |
| Indeks COSPAR | 2005-026A |
|---|---|
| Zaangażowani |  NASA |
| Oznaczenie kodowe | STS-114 |
| Pojazd | |
| Wahadłowiec | Discovery |
| Załoga | |
 Tył (od lewej): Robinson, Thomas, Camarda, Noguchi; Przód: Kelly, Lawrence, Collins | |
| Dowódca | Eileen Collins |
| Start | |
| Miejsce startu | Stany Zjednoczone, KSC, LC39-B |
| Początek misji | 26 lipca 2005 14:39:00 UTC[1] |
| Orbita okołoziemska | |
| Apogeum | 355 km |
| Perygeum | 350 km |
| Okres orbitalny | 91,6 min |
| Inklinacja orbity | 51,6° |
| Lądowanie | |
| Miejsce lądowania | Edwards Air Force Base, pas startowy 22 |
| Lądowanie | 9 sierpnia 2005 12:11:22 UTC[1] |
| Czas trwania misji | 13 dni, 21 godzin, 32 minuty i 22 sekundy[1] |
| Przebyta odległość | 9,3 mln km |
| Liczba okrążeń Ziemi | 219[1] |
| Program lotów wahadłowców | |
STS-114 (nazywana też Return to Flight 2 – Powrót do Lotu 2) – pierwsza misja amerykańskiego wahadłowca po trwającej 907 dni przerwie spowodowanej katastrofą Columbii. Podczas misji użyto po raz pierwszy instrumentu OBSS. Biorący w niej udział wahadłowiec Discovery wystartował 26 lipca 2005 o godzinie 10:39 EDT (16:39 czasu polskiego), pomimo wykrytej kilkanaście dni wcześniej usterki jednego z czterech czujników poziomu paliwa w zewnętrznym zbiorniku. Awaria ta spowodowała przesunięcie terminu startu, zakładanego wcześniej na 13 lipca 2005. Misję, która zgodnie z planem powinna zakończyć się 7 sierpnia 2005 przedłużono o jeden dzień. 8 sierpnia około godz. 10:52 astronauci przelecieli nad południową Polską. Ostatecznie misja zakończyła się pomyślnym lądowaniem w bazie Edwards w Kalifornii 9 sierpnia 2005 o godzinie 14:11 czasu polskiego (12:11 UTC).
Załoga
- źródło[2]
- Eileen M. Collins (4)*, dowódca
- James Kelly (2), pilot
- Soichi Noguchi (1) (JAXA), specjalista misji (Japonia)
- Stephen K. Robinson (3), specjalista misji
- Andy Thomas (4), specjalista misji
- Wendy Lawrence (4), specjalista misji
- Charles Camarda (1), specjalista misji
- *(liczba w nawiasie oznacza liczbę lotów odbytych przez każdego z astronautów)
Parametry misji
- Masa:
- startowa orbitera: 121 483 kg
- lądującego orbitera: 102 913 kg
- Perygeum: 350 km
- Apogeum: 355 km
- Inklinacja: 51,6°
- Prędkość: 27 661 km/h
- Okres orbitalny: 91,6 min
Charakterystyka misji
STS-114 była stosunkowo obszernie relacjonowana w mediach (które jednak nie ustrzegły się przy tym wielu merytorycznych błędów), jako pierwszy lot wahadłowca od katastrofy Columbii. Była to jednocześnie druga tego typu misja dowodzona przez kobietę.
STS-114 dostarczył na Międzynarodową Stację Kosmiczną niezbędne zaopatrzenie, jednakże głównymi celami misji były naprawa żyroskopów stacji, a także gruntowne przetestowanie systemów bezpieczeństwa i metod naprawy poszycia wahadłowców. Discovery zawiózł także na ISS zbudowany przez Włoską Agencję Kosmiczną moduł Raffaello Multi-Purpose Logistics Module oraz platformę External Stowage Platform-2 (ESP-2).
Astronauci mieli w planie trzy spacery kosmiczne podczas połączenia z ISS. Pierwszy, odbyty 31 lipca w godzinach 11:46-18:36 czasu polskiego przez Robinsona i Noguchi, posłużył do wymiany okablowania żyroskopu stacji, przetestowania procedury naprawy płytek osłony oraz zamontowania na module Quest urządzenia do przechowywania narzędzi i części. Wymieniona została również antena GPS. Podczas drugiego spaceru wymieniono na nowy jeden z czterech żyroskopów stabilizujących położenie stacji. Podczas trzeciego spaceru astronauci zainstalowali platformę ESP-2, a także przeprowadzili pierwszą w historii naprawę wahadłowca na orbicie. Robinson asekurowany przez Noguchiego, usunął fragment pianki izolacyjnej, tkwiący pomiędzy płytkami osłony termicznej. Po raz pierwszy w czasie lotu astronauci dostali się pod dolną część kadłuba wahadłowca.
Niespodzianki podczas startu
Pierwsze nieprzewidziane zdarzenie miało miejsce już 2,5 sekundy po starcie. Wahadłowiec zderzył się ze sporych rozmiarów ptakiem – prawdopodobnie myszołowem. Szczęśliwie na tym etapie lotu prędkość promu była jeszcze na tyle mała, że zdarzenie to można uznać za istotne jedynie dla myszołowa. Uderzył on w zbiornik paliwa, nieco poniżej jego czubka, po czym obsunął się w dół.
Po około minucie od chwili startu od wahadłowca z nieznanych dotychczas przyczyn oderwał się niewielki (ok. 3,8 cm) fragment płytki osłony termicznej. Powstały ubytek zlokalizowany był w tylnej części klapy przedniego podwozia. Obszar ten przy wchodzeniu w atmosferę przed lądowaniem ulega ekstremalnemu nagrzaniu. Jednak uszkodzenia tej wielkości wielokrotnie miały już miejsce w przeszłości i nie stwarzają zagrożenia dla pojazdów.
Kilka sekund po odłączeniu rakiet pomocniczych, od Protuberance Air Load Ramp, osłaniającej przewody ciśnieniowe na zewnętrznym zbiorniku paliwa, oderwał się duży fragment pianki termoizolacyjnej (zobacz animację z prawej strony). Jego rozmiary szacuje się na 61-84 cm długości i 25-35 cm szerokości, zaś masę na o połowę mniejszą od masy odłamka który spowodował zniszczenie Columbii.
Ponadto zdarzenie nastąpiło znacznie wyżej niż w 2003 roku, przez co nawet gdyby doszło do uderzenia, prędkość pianki względem orbitera nie byłaby wystarczająca (wskutek niewielkiej gęstości powietrza na tej wysokości nie zdążyłaby zbytnio wyhamować), by spowodować poważniejsze uszkodzenia. Tym niemniej sam fakt odpadnięcia pianki dowiódł, że NASA nie wywiązała się z zaleceń komisji badającej sprawę Columbii i loty wahadłowców wciąż niosą ze sobą duże ryzyko. Bill Parsons, dyrektor programu lotów wahadłowców, jeszcze w dniu startu Discovery ogłosił zawieszenie najbliższych misji do momentu skutecznego rozwiązania problemu.
Plan awaryjny
Po katastrofie Columbii w misji STS-107 postanowiono, by podczas kolejnych lotów przygotowywać do wyjścia na orbitę dwa wahadłowce, z których jeden pozostawałby na Ziemi i w razie potrzeby mógł szybko ewakuować załogę drugiego. Jeśli z jakichś przyczyn Discovery nie byłby w stanie wrócić na Ziemię, załoga miała pozostać na stacji kosmicznej, do czasu przybycia promu Atlantis (NASA oznaczała taką misję jako STS-300).
W misji STS-114 wahadłowiec Discovery zanim przycumował do Międzynarodowej Stacji Kosmicznej, w odległości 180 metrów od stacji wykonał manewr Rendezvous Pitch Maneuver (RPM), umożliwiając w ten sposób załodze stacji wykonanie cyfrowych zdjęć osłony termicznej promu. Zdjęcia wykonywali amerykański astronauta John Phillips obiektywem 400 mm i rosyjski kosmonauta Siergiej Krikalow obiektywem 800 mm. Zdjęcia były przesłane na Ziemię i analizowane, w celu oszacowania stanu technicznego osłony termicznej wahadłowca. Od tych zdjęć, między innymi, zależało uruchomienie, lub nie, planu awaryjnego[3]. Począwszy od misji STS-114 manewry RPM stały się manewrami standardowymi każdej misji.
Pomoc w ewentualnej akcji ratunkowej zaoferowała też strona rosyjska – Nikołaj Sewastianow, dyrektor przedsiębiorstwa RKK Energia powiedział: „Jeśli okaże się to konieczne, będziemy w stanie sprowadzić do domu dziewięciu astronautów na pokładzie trzech pojazdów Sojuz w styczniu i lutym przyszłego roku”[4].
Powrót na Ziemię
Planowo prom Discovery miał wrócić na Ziemię 8 sierpnia 2005 o 10:46 czasu warszawskiego. Jednak z powodu złych warunków atmosferycznych na przylądku Canaveral w stanie Floryda NASA najpierw przesunęła lądowanie, a następnie je odwołała.
Następnego dnia, 9 sierpnia 2005 roku Discovery i jego załoga mieli planowo wrócić na Ziemię o 11:07 czasu warszawskiego. Jednakże, znów ze względu na złe warunki atmosferyczne, NASA przesunęła je na 12:43 polskiego czasu. Pół godziny przed planowanym rozpoczęciem procedury lądowania na Florydzie, z powodu nadal pogarszających się warunków atmosferycznych NASA podjęła decyzję o zmianie miejsca powrotu wahadłowca na bazę amerykańskich sił powietrznych Edwards w stanie Kalifornia. Jako alternatywę przewidywano nawet jeszcze późniejsze lądowanie w bazie White Sands w stanie Nowy Meksyk. Agencja kosmiczna zaplanowała powrót na 14:12 czasu warszawskiego. Przed godziną 13:00 załoga wahadłowca otrzymała pozwolenie na zejście z orbity i wylądowania w bazie, w Kalifornii. O 13:06 prom rozpoczął procedurę powrotu, a 24 minuty później wszedł w atmosferę. Gdy prom wchodził w atmosferę, najbardziej obawiano się przegrzania kadłuba, czyli tego, co spotkało wahadłowiec Columbia. O 14:11 czasu warszawskiego wahadłowiec Discovery z 7-osobową załogą na pokładzie wylądował w bazie lotniczej Edwards w południowej Kalifornii.
Skutki niepogody
- Do bazy Edwards trzeba było wysłać specjalną 200-osobową ekipę (rodziny siedmiorga astronautów oczekiwały na przylądku Cap Canaveral).
- Prom należało przetransportować na Florydę.
- Lądowanie w Kalifornii kosztowało dodatkowo jeden milion dolarów.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b c d Spaceflight mission report: STS-114 (ang.). Spacefacts. [dostęp 2017-07-27].
- ↑ Robert Godwin: Space Shuttle. Warszawa: Prószyński Media Sp. z o.o., 2011, s. 87, seria: Historia podboju Kosmosu. ISBN 978-83-7648-973-5.
- ↑ STS-114 Shuttle Mission Imagery (ang.). NASA. [dostęp 2017-07-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-04)].
- ↑ Discovery shuttle destroys USA's image of technological predominance (ang.). pravda.ru, 2005-07-30. [dostęp 2012-11-15].
Linki zewnętrzne
- NASA Virtual Launch Control Center (ang.)
- Justin Ray: Kronika misji STS-114 prowadzona w czasie rzeczywistym (ang.). W: Spaceflight Now [on-line]. [dostęp 2017-07-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-07-03)].
- Misja STS-114 na stronie NASA (ang.)
- Mark Wade: STS-114 (ang.). W: Encyclopedia Astronautica [on-line]. [dostęp 2017-07-27].
- Spaceflight mission report: STS-114 (ang.). Spacefacts. [dostęp 2017-07-27].
Media użyte na tej stronie
The flag of Navassa Island is simply the United States flag. It does not have a "local" flag or "unofficial" flag; it is an uninhabited island. The version with a profile view was based on Flags of the World and as a fictional design has no status warranting a place on any Wiki. It was made up by a random person with no connection to the island, it has never flown on the island, and it has never received any sort of recognition or validation by any authority. The person quoted on that page has no authority to bestow a flag, "unofficial" or otherwise, on the island.
Space Shuttle Discovery rose from the pad at Kennedy Space Center, Fla., 10:39 a.m., July 26, 2005 on mission STS-114. This is the fourth shuttle flight for Commander Eileen Collins, a retired U.S. Air Force colonel who became the first woman to command a shuttle mission in 1999. The seven-member crew will test new safety procedures and deliver supplies to the International Space Station. NASA photo
Animated GIF from NASA-TV footage from Space Shuttle Discovery's External Fuel tank camera, showing debris fall off from the shuttle after the boosters were shed on mission STS-114.
Theora clip (2 minute, 55 seconds in length) with audio of the STS-114 launch on July 26, 2005. Space Shuttle Discovery was used, launching off of LC39B at Kennedy Space Center in Cape Canaveral, FL. From T-30 seconds to booster rocket separation.
The Space Shuttle Discovery, with its crew of seven astronauts onboard, glides to a pre-dawn landing at Edwards Air Force Base in California. Touchdown occurred at 5:11 a.m. (PDT) August 9, 2005. Astronauts Eileen M. Collins and James M. Kelly, STS-114 commander and pilot, respectively, guided the ship as it made its 17,000 mph descent from space into the morning darkness.
(March 2004) --- These seven astronauts take a break from training to pose for the STS-114 crew portrait. In front are astronauts Eileen M. Collins (right), commander; Wendy B. Lawrence, mission specialist; and James M. Kelly, pilot. In back are astronauts Stephen K. Robinson (left), Andrew S. W. Thomas, Charles J. Camarda, and Soichi Noguchi, all mission specialists. Noguchi represents Japan Aerospace Exploration Agency (JAXA). Image courtesy NASA.
Emblem of Nasa's STS-114 mission.
- The STS-114 patch design signifies the return of the Space Shuttle to flight and honors the memory of the STS-107 Columbia crew. The blue Shuttle rising above Earth’s horizon includes the Columba constellation of seven stars, echoing the STS-107 patch and commemorating the seven members of that mission. The crew of STS-114 will carry the memory of their friends on Columbia and the legacy of their mission back into Earth orbit. The dominant design element of the STS-114 patch is the planet Earth, which represents the unity and dedication of the many people whose efforts allow the Shuttle to safely return to flight. Against the background of the Earth at night, the blue orbit represents the International Space Station (ISS), with the EVA crewmembers named on the orbit. The red sun on the orbit signifies the contributions of the Japanese Space Agency to the mission and to the ISS program. The multi-colored Shuttle plume represents the broad spectrum of challenges for this mission, including Shuttle inspection and repair experiments, and International Space Station re-supply and repair.
A tracking camera on Launch Pad 39B captures a closeup of Space Shuttle Discovery moments after liftoff on the historic Return to Flight mission STS-114. The liftoff occurred at 10:39 a.m. EDT. On this mission to the International Space Station the crew will perform inspections on-orbit for the first time of all of the Reinforced Carbon-Carbon (RCC) panels on the leading edge of the wings and the Thermal Protection System tiles using the new Canadian-built Orbiter Boom Sensor System and the data from 176 impact and temperature sensors. Mission Specialists will also practice repair techniques on RCC and tile samples during a spacewalk in the payload bay. During two additional spacewalks, the crew will install the External Stowage Platform-2, equipped with spare part assemblies, and a replacement Control Moment Gyroscope contained in the Lightweight Multi-Purpose Experiment Support Structure. The 12-day mission is expected to end with touchdown at the Shuttle Landing Facility on Aug. 7.
Handheld still image taken by Discovery's crew of the external fuel tank as it was jettisoned after launch on July 26 were transmitted to the ground early July 27. Initial analysis of the imagery shows a large piece of foam that separated from the tank during the Shuttle's ascent to orbit. The foam detached from an area of the tank called the Protuberance Air Load (PAL) Ramp. This debris also was identified during ascent from a live video camera mounted on the external tank. The television view indicated the debris did not impact Discovery. In this still image, the area of missing foam on the tank is indicated by a light white spot in near the upper edge of the tank just below the liquid oxygen feedline.
Prom Endeavour, rozpoczyna dziewięcio minutowy Rendezvous Pitch Maneuver, lub "backflip", podczas jego ostaniej wizyty na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej.
Zdjęcie dziobu, kabiny załogi i przedniej części komory ładunkowej wahadłowca Endeavour, wykonali członkowie 27 ekspedycji, podczas przeglądu osłony termicznej promu. Od katastrofy promu Columbia, a konkretnie od STS-114 począwszy, takie przeglądy stały się standardami pozostałych misji. Zdjęcie zostało wykonane z odległości 180 metrów aparatem cyfrowym uzbrojonym w obiektyw 400 mm.