SZD-41 Jantar Standard
.jpg) | |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent | |
| Konstruktor | |
| Typ | |
| Konstrukcja | |
| Załoga | 1 |
| Historia | |
| Data oblotu | 3 października 1973 |
| Liczba egzemplarzy | 159 |
| Dane techniczne | |
| Wymiary | |
| Rozpiętość | 15 m |
| Wydłużenie | 21,1 |
| Długość | 7,11 m |
| Wysokość | 1,51 m |
| Powierzchnia nośna | 10,66 m² |
| Profil skrzydła | NN-8 |
| Masa | |
| Własna | 244 kg |
| Użyteczna | 116 kg |
| Startowa | 360 kg (bez balastu) |
| Osiągi | |
| Prędkość dopuszczalna | 250 km/h |
| Prędkość min. opadania | 0,6 m/s przy 75 km/h |
| Doskonałość maks. | 38 przy 92 km/h (bez balastu) |
| Dane operacyjne | |
| Użytkownicy | |
| Polska | |
SZD-41 Jantar Standard – polski, jednomiejscowy, szybowiec wysokowyczynowy klasy standard, zaprojektowany w Ośrodku Badawczo-Rozwojowym Szybownictwa w Bielsku-Białej.
Historia
W trakcie eksploatacji SZD-37 Jantar i SZD-38 Jantar 1 zebrano wiele nowych doświadczeń, które doprowadziły do powstania kolejnej wersji szybowca z tej rodziny, oznaczonej SZD-41 Jantar Standard. Zespół konstrukcyjny pod kierownictwem inż. Władysława Okarmusa[1] przygotował projekt szybowca, który od poprzednich wersji różnił się zredukowaną masą własną o ok. 8 kg, zwiększoną pojemnością zbiorników balastowych do 100 litrów, wzmocnioną konstrukcją dźwigara głównego skrzydła, zmodyfikowanym podwoziem, usprawnionym systemem napełniania instalacji balastowej oraz zmianą oparcia plecowego pilota na bardziej funkcjonalne.
Prototyp, o znakach rejestracyjnych SP-2685 (nr. fabryczny X-110), został oblatany 3 października 1973 r. przez Adama Zientka na lotnisku w Bielsku.
W trakcie startów w międzynarodowych zawodach oceniono, że powstała konstrukcja doskonale wypada w porównaniu z zagranicznymi konstrukcjami. Szczególnie korzystnie wypadało porównanie podczas długich lotów po prostej bez krążenia. Na Jantarze Franciszek Kępka na Szybowcowych Mistrzostwach Świata w Waikerie w 1974 r. zajął 3 miejsce[2].
Szybowiec spełniał wymagania przepisów OSTIV dla klasy standard i wszedł do produkcji jako SZD-41A Jantar Standard. Pod koniec produkcji powstała również wersja SZD-41B z inną konstrukcją kadłuba, usterzenia i skrzydła[1]. Dwa Jantary tej wersji (o numerach fabrycznych X-125 i X-126) startowały w Szybowcowych Mistrzostwach Świata w 1976 r. w Räyskälä gdzie Henryk Poźniak zajął czwarte miejsce w klasie standard[3].
W latach 1973–1977 wyprodukowano 159 szybowców, z czego wyeksportowano 139 egzemplarzy.
Konstrukcja
Jednomiejscowy szybowiec w układzie średniopłata o konstrukcji laminatowej.
Kadłub całkowicie laminatowy (z szybowca SZD-38 Jantar 1), w części centralnej wlaminowana jest stalowa kratownica stanowiąca węzeł mocujący podwozie główne i łączący skrzydła z kadłubem. Wyposażony w zaczep do lotów na holu i startu za wyciągarką. Kabina zakryta z dwuczęściową limuzyną. Pedały i fotel pilota regulowane. Tablica przyrządów wyposażona w prędkościomierz, wysokościomierz, wariometr, zakrętomierz, busolę. Istnieje możliwość zabudowy sztucznego horyzontu, radiostacji i instalacji tlenowej[4]. Anteną radiostacji wlaminowana w statecznik pionowy.
Skrzydło dwudzielne, skorupowe, jednodźwigarowe o obrysie trapezowym z dwuobwodowym kesonem. Posiada wbudowane zbiorniki balastowe o pojemności 100 litrów umożliwiające zmianę obciążenia jednostkowego powierzchni nośnej o 9,4 kg/m. Dźwigar skrzynkowy, z pasami z włókna szklanego i przekładkowymi ściankami zamykającymi. Wyposażone w lotki i metalowe hamulce aerodynamiczne na górnej i dolnej powierzchni skrzydła.
Usterzenie w układzie T, ster wysokości dwuczęściowy, bez wyważenia masowego, z trymerem sprężynowym.
Przypisy
- ↑ a b Andrzej Glass, Tomasz Murawski (praca zbiorowa), Polskie szybowce 1945–2011. Problemy rozwoju, Wydawnictwo SCG, Bielsko-Biała 2012, ISBN 978-83-932826-0-9, s. 145–146.
- ↑ 14 Szybowcowe Mistrzostwa Świata, Waikerie, Australia 1974. [dostęp 2018-06-11]. (pol.).
- ↑ 15 Szybowcowe Mistrzostwa Świata, Räyskälä, Finlandia 1976. [dostęp 2018-06-11]. (pol.).
- ↑ SZD-41 Jantar Std.. [dostęp 2018-06-10]. (pol.).
Linki zewnętrzne
- SZD-41 „Jantar Standard”, 1973 (pol.), dostęp 2018-06-11
- SZD-41 Jantar Std. (pol.), dostęp 2018-06-11
- Fotograficzny Rejestr Szybowców (pol.), dostęp 2018-06-11
Media użyte na tej stronie
.svg)
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Autor: Aleksander Markin, Licencja: CC BY-SA 2.0
Preparing for flight with the guard.