SZD-42 Jantar 2
 SZD-42 Jantar 2B | |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent | Przedsiębiorstwo Doswiadczalno-Produkcyjne Szybownictwa PZL Bielsko (PDPSz PZL-Bielsko) w Bielsku-Białej |
| Konstruktor | |
| Typ | |
| Konstrukcja | |
| Załoga | 1 |
| Historia | |
| Data oblotu | 2 lutego 1976 |
| Dane techniczne | |
| Wymiary | |
| Rozpiętość | 20,42 m |
| Wydłużenie | 29,2 |
| Długość | 7,11 m |
| Wysokość | 1,76 m |
| Powierzchnia nośna | 14,24 m² |
| Profil skrzydła | Fx-67K170 na Fx-67K150 |
| Masa | |
| Własna | 362 kg |
| Startowa | 482 kg (bez balastu), 649 kg (z balastem 170 l) |
| Osiągi | |
| Prędkość minimalna | 70 km/h |
| Prędkość dopuszczalna | 250 km/h |
| Prędkość min. opadania | 0,46 m/s przy 75 km/h (bez balastu) |
| Doskonałość maks. | 50,3 przy 90 km/h(bez balastu) |
| Współczynnik obciążenia konstrukcji | +5,3 / -2,65 g |
| Dane operacyjne | |
| Użytkownicy | |
| Polska | |
SZD-42 Jantar 2 – polski, jednomiejscowy, szybowiec wysokowyczynowy, zaprojektowany w Przedsiębiorstwie Doświadczalno-Produkcyjnym Szybownictwa PZL Bielsko (PDPSz PZL-Bielsko) w Bielsku-Białej.
Historia
W 1975 r. zespół konstrukcyjny pod kierunkiem Adama Kurbiela przystąpił do konstruowania szybowca przewidzianego do startu na Mistrzostwach Świata w 1976 r. w Räyskälä.
Nowy projekt opracowano bazując na rozwiązaniach konstrukcyjnych zastosowanych w szybowcu SZD-38 Jantar 1. Zmianom poddano skrzydło poprzez zwiększenie jego rozpiętości i zmiany w konstrukcji. Zwiększono wytrzymałość skrzydła poprzez wzmocnienie konstrukcji dźwigara i kesonu skrzydła. Pozwoliło to na zwiększenie sztywności giętno-skrętnej skrzydła o 50% w porównaniu do Jantara 1. Nowością było zastosowanie w okuciach głównych specjalnego stopu stali o wytrzymałości 190 kg/mm2. Dzięki temu okucia charakteryzowały się wysokim współczynnikiem obciążenia niszczącego: +7,95 g i -3,98 g. Zbiorniki balastowe zostały powiększone do pojemności 170 litrów. W celu ułatwienia startu z balastem przekonstruowano usterzenie i zmieniono układ usterzenia z układu T na klasyczny krzyżowy[1].
Prototyp szybowca został oblatany w 2 lutego 1976 r. Dwa pierwsze egzemplarze zostały udostępnione Julianowi Ziobro i Henrykowi Muszczyńskiemu w celu odbycia treningów przed startem w mistrzostwach świata w szybownictwie w Räyskälä. Polacy zajęli tam 2 i 3 miejsce w klasie otwartej[2].
Do produkcji skierowano wersję oznaczoną SZD-42-1 Jantar 2A różniąca się od prototypu odejmowanymi końcówkami skrzydeł. Zbudowano 19 egzemplarzy tej wersji.
Następną wersją produkowaną seryjnie od 1978 r. był SZD-42-2 Jantar 2B. W tych szybowcach przekonstruowano kadłub co wynikało z przesunięcia skrzydła o 15 cm do góry i 4 cm do tyłu. Nowy kadłub miał ostrzejszy obrys nosa oraz zmienione podwozie, w którym zastosowano koło o wymiarach 400x140 mm. Pierwszy egzemplarz tej wersji został oblatany w dn. 13.03.1978 r. Łącznie zbudowano 123 egzemplarze tej wersji[1].
Jeden z egzemplarzy Jantara 2B (o numerze fabrycznym B-872) został użyty do oceny osiągów szybowców klasy 15 m z profilami klapowymi.
Na bazie Jantara 2B inż. Kurbiel opracował również projekt szybowca SZD-53 o rozpiętości 26 m.
Jantar 2 posłużył również do prób dwupłytowych hamulców aerodynamicznych usytuowanych wyłącznie na górnej powierzchni skrzydła. Wyniki tych prób wykorzystano podczas konstruowania szybowców SZD-48M Brawo, SZD-51 Junior i SZD-55 Promyk[3].
Konstrukcja
Jednomiejscowy średniopłat o konstrukcji laminatowej.
Skrzydło skorupowe, jednodźwigarowe o obrysie trapezowym z dwuobwodowym kesonem z integralnymi zbiornikami balastowymi. Lotka konstrukcji przekładkowej, wychylana również jako klapa. Hamulce aerodynamiczne metalowe jednopłytowe na górnej i dolnej powierzchni skrzydła.
Kadłub skorupowy, laminatowy z umieszczoną w centralnej części kratownicą będącą węzłem mocującym podwozie główne i łączącym skrzydła z kadłubem. Wyposażony w zaczep do lotów na holu. Kabina zakryta z dwuczęściową limuzyną, podnoszoną do góry. Tablica przyrządów wyposażona w prędkościomierz, wysokościomierz, wariometr, zakrętomierz, busolę. Istnieje możliwość zabudowy sztucznego horyzontu, radiostacji i instalacji tlenowej[3].
Usterzenie w układzie klasycznym. Ster kierunku konstrukcji przekładkowej. Usterzenie wysokości w układzie dolnokrzyżowym, konstrukcji przekładkowej.
Podwozie jednotorowe, chowane w locie, tylne w postaci stałej płozy ogonowej lub kółka.
Przypisy
- ↑ a b Andrzej Glass, Tomasz Murawski (praca zbiorowa), Polskie szybowce 1945-2011. Problemy rozwoju, Wydawnictwo SCG, Bielsko-Biała 2012, ISBN 978-83-932826-0-9
- ↑ 15 Szybowcowe Mistrzostwa Świata, Räyskälä, Finlandia 1976. [dostęp 2018-06-12]. (pol.).
- ↑ a b SZD-42 Jantar 2 / 2b. [dostęp 2018-06-12]. (pol.).
Linki zewnętrzne
- SZD-42 Jantar 2 / 2b (pol.), dostęp 2018-06-12
- SZD-42 "Jantar 2", 1976 (pol.), dostęp 2018-06-12
Media użyte na tej stronie
.svg)
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Autor: Macdriver (Bartek Wawraszko), Licencja: CC-BY-SA-3.0
Leszno - szybowiec na lotnisku Strzyżewice.