SZD-45 Ogar

SZD-45 Ogar
Ilustracja
Dane podstawowe
Państwo

 Polska

Producent

Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Szybownictwa

Konstruktor

Tadeusz Łabuć

Typ

Motoszybowiec

Konstrukcja

górnopłat

Załoga

2

Historia
Data oblotu

13 maja 1973

Lata produkcji

1973–1979

Liczba egzemplarzy

66

Dane techniczne
Napęd

Limbach SL-1700E

Moc

68 KM

Wymiary
Rozpiętość

17,6 m

Wydłużenie

16,2 m

Długość

7,95 m

Wysokość

 m

Powierzchnia nośna

19,10 m²

Profil skrzydła

FX 61-168 na FX 61-126 (Wortman)

Masa
Własna

470 kg

Startowa

700 kg

Zapas paliwa

60 l

Osiągi
Prędkość maks.

180 km/h

Prędkość przelotowa

150 km/h

Prędkość minimalna

72 km/h

Prędkość dopuszczalna

225 km/h

Prędkość wznoszenia

2,65 m/s

Prędkość min. opadania

1,1 m/s przy 85 km/h

Pułap

5000 m

Rozbieg

200 m

Doskonałość maks.

21,0 przy 95 km/h

Dane operacyjne
Liczba miejsc
2
Użytkownicy
Polska, Bułgaria, NRD, RFN, Hiszpania, Norwegia, Szwecja, USA, Wielka Brytania

SZD-45 Ogar – polski, dwumiejscowy, motoszybowiec przeznaczony do szkolenia, treningu i turystyki. Zaprojektowany w Ośrodku Badawczo-Rozwojowym Szybownictwa w Bielsku-Białej.

Historia

(c) Danny Shalom (דני שלום), CC BY-SA 4.0
Ogar użytkowany w Anglii, 1986 r.

Prace konstrukcyjne nad Ogarem rozpoczęto na początku lat 70. na specjalne zamówienie Ernesta Kuhna z RFN-u, udziałowca małej wytwórni silników motoszybowcowych. Pracami konstrukcyjnymi kierował Tadeusz Łabuć. Prototyp o znakach rejestracyjnych SP-0001 (nr fabryczny X-107) oblatał 13 maja 1973 January Roman[1]. Drugi prototyp o znakach rejestracyjnych SP-0003 został oblatany 24 kwietnia 1974 r. również przez Januarego Romana[2].

Prototyp wyposażono w silnik Stark-45 SG o mocy 33 kW (45 KM), jednak nie otrzymał on wymaganych na niemieckim rynku certyfikatów technicznych. W związku z tym wykorzystano silnik Limbach SL1700EC, będący przeróbką silnika Volkswagena[3]. Egzemplarze wyposażone w ten silnik noszą oznaczenie SZD-45A Ogar. W egzemplarzach sprzedanych do USA użytkownicy zamontowali silniki Revmaster z turbodoładowaniem o pojemności dwóch litrów[2].

Motoszybowiec został zaprezentowany na 49 Międzynarodowych Targach Poznańskich w 1977 roku[4].

W latach późniejszych powstała wersja oznaczona SZD-45-2 Ogar F z silnikiem Franklin 2A-120A, który miał być produkowany na licencji w Rzeszowie[5]. Ogar F został oblatany w dn. 13.03.1979 r. jednak zrezygnowano z tej jednostki napędowej. Powodem rezygnacji okazały się za wysokie drgania, które powodowały wychylanie się silnika o kilkanaście stopni w obie strony oraz za duży hałas[2]. Dalszych prac rozwojowych nad wersją Ogar F nie prowadzono.

Łącznie wyprodukowano 66 motoszybowców Ogar z czego 41 wyeksportowano. Kilkanaście Ogarów trafiło do USA i były używane głównie w United States Air Force Academy w Colorado Springs do szkolenia podstawowego, 13 do NRD, 9 do RFN a kilka do Hiszpanii, Szwecji, Bułgarii, Wielkiej Brytanii i Norwegii. Produkcję zakończono w 1979.

W 1976 r. zespół konstrukcyjny Ogara otrzymał nagrodę przyznaną przez NOT[2].

Konstrukcja

Dwumiejscowy motoszybowiec o konstrukcji metalowo-drewniano-kompozytowej. Zbudowany w układzie grzbietopłata z silnikiem pchającym umieszczonym w centralnej partii skrzydła[2][6]. Dopuszczony do wykonywania akrobacji podstawowej.

Skrzydło jednodźwigarowe o obrysie trapezowym, wyposażone w płytowe hamulce aerodynamiczne oraz lotki wypełnione spienionym tworzywem sztucznym. Końce skrzydeł wyposażone w podpórki do samodzielnego startu.

Kadłub laminatowy o konstrukcji skorupowej z wręgami drewnianymi. Kabina załogi dwuosobowa z miejscami obok siebie, wyposażona w podwójny układ sterowania, regulowane pedały oraz fotele. Osłona kabiny dwuczęściowa, otwierana do góry. Na głównej wrędze nośnej zamocowany zbiornik paliwa o pojemności 60 litrów. Do spodu kadłuba przymocowana belka ogonowa wykonana ze zwijanej blachy duralowej, zakończona dźwigarem statecznika pionowego.

Usterzenie w układzie T, statecznik wysokości o pokryciu laminatowo-sklejkowym. Stery kryte płótnem o szkielecie laminatowym. Ster wysokości wyważony masowo, ster kierunku i lotki niewyważone masowo.

Podwozie jednośladowe, koło główne amortyzowane, chowane do połowy w kadłubie, wyposażone w hamulec tarczowy sprzężony z hamulcami aerodynamicznymi. Kółko ogonowe obracane.

Silnik Limbach SL 1700EC - czterosuwowy silnik tłokowy dwurzędowy o czterech cylindrach przeciwległych w układzie bokser, chłodzony powietrzem o mocy 68 KM. Napędzający stałe śmigło pchające firmy Hoffmann o średnicy 145 cm. Śmigło, po wyłączeniu silnika, ustawia się w pozycji neutralnej za krawędzią spływu płata.

Przypisy

  1. ↑ SZD-45A Ogar (motoszybowiec). [dostęp 2018-06-11]. (pol.).
  2. ↑ a b c d e Andrzej Glass, Tomasz Murawski (praca zbiorowa), Polskie szybowce 1945-2011. Problemy rozwoju, Wydawnictwo SCG, Bielsko-Biała 2012, ISBN 978-83-932826-0-9, s. 276-285
  3. ↑ "Ogary" w aeroklubach. „Skrzydlata Polska”. 06/1977, s. 16, 6 lutego 1977. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności. 
  4. ↑ Lotnictwo na PO-77. „Skrzydlata Polska”. 29/1977, s. 4-5, 17 lipca 1977. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności. 
  5. ↑ Paweł Elsztein: Ludzie i silniki. „Skrzydlata Polska”. 40/1977, s. 4-5, 2 października 1977. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności. ISSN 0137-866X. 
  6. ↑ Raport Końcowy Wypadku Lotniczego zdarzenie nr: 177/07, Motoszybowiec SZD-45A „OGAR”, SP-0066. [dostęp 2018-06-11]. (pol.).

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Polskie szybowce i motoszybowce po 1945 roku
Instytut Szybownictwa
Szybowcowy
Zakład Doświadczalny
Szybowce zakładów PZL
Politechnika Warszawska
Margański & Mysłowski
Zakłady Lotnicze
Inni wytwórcy

Media użyte na tej stronie

Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flag of Poland (1927–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Pzl motor glider g-bebg arp.jpg
PZL-Bielsko SZD-45A Ogar motor glider (G-BEBG), built 1976, at a Popular Flying Association Rally at Kemble Airfield, Gloucestershire, England. I don't know if this is landing or take off. tail number G-BEBG
4X-GMB danny shalom 2.jpg
(c) Danny Shalom (דני שלום), CC BY-SA 4.0
SZD-45A Ogar