Saab 900

Saab 900 – samochód osobowy klasy średniej produkowany przez szwedzkiego Saaba w latach 1978–1998.

Pierwsza generacja

Saab 900 I

Saab 900 I
Producent	Saab
Projektant	Björn Envall Tom Tjaarda (Saab 900 sedan)
Zaprezentowany	1978
Okres produkcji	1978 – 1993
Miejsce produkcji	Trollhättan Arlöv Uusikaupunki
Poprzednik	Saab 99
Następca	Saab 900 II
Dane techniczne
Segment	D
Typy nadwozia	2 i 4-drzwiowy sedan 2-drzwiowy kabriolet 3 i 5-drzwiowy liftback
Skrzynia biegów	4 i 5-biegowa manualna 3-biegowa automatyczna
Napęd	przedni
Długość	4685 mm sedan, cabrio: 4680 mm
Szerokość	1690 mm liftback, cabrio: 1695 mm
Wysokość	1425 mm hatchback: 1405 mm cabrio: 1400 mm
Rozstaw osi	2517 mm
Masa własna	1171–1320 kg
Zbiornik paliwa	63–68 l
Liczba miejsc	4–5
Bagażnik	hatchback: 602 l sedan: 607 l kabriolet: 374 l
Dane dodatkowe
Modele bliźniacze	Saab 99 Saab 90
Pokrewne	Saab EV-1
Konkurencja	Alfa Romeo 75 Audi 80 Lancia Gamma Volvo 240

Saab 900 I – tył

Saab 900 I w wersji trzydrzwiowej

Saab 900 I Sedan

Saab 900 I Cabriolet

Protoyp Saab 900 Safari

Saab 900 I został po raz pierwszy zaprezentowany w 1978 roku.

Konstrukcyjnie samochód bazował na modelu 99. Początkowo do produkcji wprowadzono dwu i czterodrzwiowego sedana oraz trzy i pięciodrzwiowego hatchbacka. W 1981 roku zbudowano najprawdopodobniej w dwóch egzemplarzach prototyp wersji kombi pod nazwą 900 Safari Wagon^[1][2]. Podczas targów motoryzacyjnych we Frankfurcie w 1984 roku zaprezentowano prototyp Saaba 900 Turbo 16V w wersji cabrio, którą do produkcji wprowadzono w 1986 roku. Samochód napędzał 2-litrowy turbodoładowany silnik o mocy 175 KM. Pierwsza seria trafiła na rynek amerykański^[3].

W 1980 roku model wyposażono w kontroler doładowania APC (funkcja regulacji turbosprężarki pozwalająca na używanie niskooktanowej benzyny)^[4].

Na początku 1985 roku Rolf Nilsson zwrócił się do wytwórni pojazdów niestandardowych w Nyköping z prośbą stworzenia specjalnie dla Niego na bazie modelu cabrio wersji targa. Pojazd otrzymał składany, miękki dach. Poza zmienionym nadwoziem pojazd był całkowicie seryjny^[5].

Rok 1986 to wprowadzenie i modernizacja modelu Turbo z intercoolerem, którego brakowało w wersji 145 KM produkowanej od 1979 do 1985 roku. W 1987 roku auto przeszło face lifting. Zmieniono m.in. przednie reflektory oraz atrapę chłodnicy i zderzaki^[4].

Na początku 1990 roku zaprezentowano wersję z silnikiem o niskim stopniu doładowania i mocy 145 KM popularnie zwaną LPT (Low Pressure Turbo – Niskie Ciśnienie Turbo). Model LPT stanowił bezpośrednią alternatywę dla produkowanego między 1985 a 1993 rokiem mocnego 16-zaworowego silnika 2 litrowego turbo o mocy 175 KM. Wzrost mocy był niewielki jednak wystarczający poziom doładowania, stał się znacznie bardziej widoczne na wyższych poziomach. Odbiło się to na zużyciu paliwa, które było o 8% niższe niż w wersjach FPT (Full Pressure Turbo – Pełne Ciśnienie Turbo). W 1991 roku zastosowano dodatkowo 16 zaworowy silnik wolnossący o pojemności 2119 cm³ o mocy 141 KM. Kolektor dolotowy został powiększony i przebudowany do lepszego i większego przepływu, zmieniono także w nim kolektor ssący i głowicę. Saaby 900 wyposażane były w silniki turbodoładowane o mocach od 145 KM we wcześniejszych wersjach do 185 KM bez katalizatora w mocnych, rzadkich i limitowanych wersjach Carlsson.

Samochód w Polsce jest znany również pod przydomkiem krokodyl^[6]. Saab 900 był pierwszym seryjnie produkowanym w Europie pojazdem z benzynowym silnikiem turbodoładowanym^[7]. Wyprodukowano 908 817 egzemplarzy.

Model nie był nigdy oferowany w polskiej sieci dealerskiej^[8]

Wersje wyposażeniowe

Samochody wyposażane były m.in. w system ABS, szyberdach, podgrzewane przednie fotele oraz klimatyzację i skórzaną tapicerkę^[9], centralny zamek oraz blokadę skrzyni biegów^[10].

Wersje Turbo i Aero

Pierwsze wersje turbo pojawiły się wraz z zaprezentowaniem następcy modelu 99. Modele 900 z motorem turbo zaczęto wytwarzać pod koniec 1979 roku. Gdy zaprezentowano pierwsze modele były one jednymi z najszybszych samochodów na rynku. Deklasowały takie pojazdy jak BMW serii 5, który był wzorem prowadzenia i osiągów. Spotkały się z entuzjastycznym przyjęciem wśród fanów marki i nie tylko.

Szczególnie w Stanach Zjednoczonych auta osiągały duży sukces za sprawą ciekawej stylistyki, bardzo mocnej budowy, dynamicznych silników i względnej ekonomice. Wraz z upływającym latami dobyło wersji silnikowych różniących się mocą oraz innymi modernizacjami, np. zwiększaniem ciśnienia. W połowie lat 80. Saab zaprezentował wersję 16 zaworową (kod silnika B202). Z turbosprężarką i intercoolerem mogła ona wytwarzać 175 KM bez katalizatora. W silnik ten wyposażano szczególnie wersji Turbo 16. W wersjach z katalizatorem moc wahała się od 160 do 163 KM. Specjalna wersja Turbo 16 Aero oznaczana SPG od nazwy (Special Performance Group – Specjalna Grupa Dokonaniowa) oferowana była na rynki Ameryki Północnej takie jak USA i Kanada. Posiadała ona specjalny body kit pozwalający autu osiągnąć prędkość 210 km/h, podczas gdy zwykłe wersje Turbo osiągały 200 km/h. Wersja ta posiadała inny grill i sportową trójramienną kierownicę.

900 CD

Wersja specjalna przedłużona o 20 cm, wytwarzana jedynie w fabryce Valmet Automotive w Finlandii. Między 1979 i 1982 rokiem 900 CD były w wersji hatchback, później jako sedan.

900 Carlsson

Wersja specjalna na rynek wewnętrzny Wielkiej Brytanii zaprezentowana w 1989 roku w hołdzie szwedzkiemu kierowcy wyścigowemu Erikowi Carlssonowi. Auto zaprezentowano rok po premierze większego modelu 9000 Carlsson w wersji CC (hatchback). 900-tka była dostępna tylko w wersji, gdzie kierownica znajdowała się po prawej stronie pojazdu. Auto wyprodukowano w 600 egzemplarzach. Charakteryzowały się one wzmocnionym silnikiem, tzw. „czerwona skrzynka” w Saabach oznaczała przyrost mocy o ok. 10 KM (ang. APC red box). Ponadto występowały tylko 3 kolory nadwozia do wyboru, czarny, biały i czerwony. Wszystkie modele 900 Carlsson dostępne były wyłącznie jako 3-drzwiowe hatchbacki, miały pomalowane całe nadwozie na jeden z 3 kolorów włącznie (co jest unikatowe w modelu 900) ze zderzakami, posiadały (AirFlow body kit), który znacznie podnosił aerodynamikę i były zaopatrzone w podwójną chromowaną końcówkę układu wydechowego. Sercem tego modelu tak jak w modelach Turbo i Aero był doładowany 2 litrowy silnik o mocy 185 KM bez katalizatora. 900 z serii Carlsson były wyposażone seryjnie w elektrycznie sterowany szyberdach, elektrycznie sterowane siedzenie dla kierowcy i manualną klimatyzację, podczas gdy w wersjach Turbo / Aero za te dodatki trzeba było dopłacać.

Inne wersje

• GLE
• GLi Gold
• Tjugofem
• C
• Special Performance Group (SPG) – wersja limitowana powstała w liczbie 254 egzemplarzy w 1991 roku
• S
• EP
• CD
• Springtime in Sweden (SIS)
• Enduro
• Lux
• SE
• 1993 & 1994 Commemorative Edition
• Ruby
• Swedish Special Edition
• Yacht Club – wersja limitowana powstała w liczbie 70 egzemplarzy zaprezentowana w marcu 1989 roku

^[11].

• Red Arrow – wersja limitowana powstała w liczbie 150 egzemplarzy przeznaczona na rynek holenderski
• Silver Arrow – wersja limitowana
• Jubilee - wersja limitowana wydana na 50 lecie marki Saab w liczbie 200 sztuk

Silniki

W kulturze popularnej

Pojazdem w latach 1981–1983 poruszał się Agent 007 James Bond w książkach autorstwa Johna Gardnera, który kontynuował serię powieści „Licence Renewed”, „For Special Services” oraz „Icebreaker”. Stworzony został także specjalny pojazd wyposażony we wszystkie gadżety opisane w książkach Gardnera, który umieszczono w Muzeum Saaba w Trollhättan^[12].

Druga generacja

Saab 900 II

Saab 900 II
Producent	Saab
Projektant	Björn Envall Einar Hareide
Zaprezentowany	Lipiec 1993
Okres produkcji	1994 – 1998
Miejsce produkcji	Trollhättan Uusikaupunki
Poprzednik	Saab 900 I
Następca	Saab 9-3
Dane techniczne
Segment	D
Typy nadwozia	3 i 5-drzwiowy hatchback 2-drzwiowy kabriolet
Skrzynia biegów	5-biegowa manualna 4-biegowa automatyczna
Napęd	przedni
Długość	4638 mm
Szerokość	1712 mm
Wysokość	1994–1997: 1435 mm 1997–1998: 1438 mm
Rozstaw osi	2601 mm
Masa własna	1280–1380 kg
Zbiornik paliwa	68 l
Liczba miejsc	4–5
Test Euro NCAP
Bagażnik	494 – 1314 l[13]
Dane dodatkowe
Pokrewne	Opel Calibra Opel Vectra
Konkurencja	Alfa Romeo 155 Audi 80 Volvo S40

Saab 900 II – tył

Saab 900 II w wersji trzydrzwiowej

Saab 900 II Cabriolet

Saab 900 II został po raz pierwszy zaprezentowany w Trollhättan 21 lipca 1993 roku i od razu spotkał się z dużym zainteresowaniem: w przeciągu pierwszych 10 dni jego produkcji do Saaba wpłynęło blisko 3000 zamówień.

Deska rozdzielcza modelu 900 z wyłączonym systemem Night Panel

Deska rozdzielcza modelu 900 z włączonym systemem Night Panel

Auto gotowe było już w 1991 roku jednak względy finansowe wstrzymały wprowadzenie go do produkcji, która jednak ruszyła w 1994 roku dzięki zastrzykowi finansowemu nowego właściciela – General Motors. Był to pierwszy Saab skonstruowany we współpracy z amerykańskim koncernem, który w 1990 roku stał się właścicielem większościowego pakietu akcji spółki^[14]. Konstrukcyjnie samochód bazował na płycie podłogowej Opla Vectry i Calibry^[15], jednak zarówno stylistyka, jak i zastosowana technika pozostały charakterystyczne dla szwedzkiej marki. Wśród miłośników Saaba nowy model zyskał przydomek 900NG.

Współpraca z GM wymusiła na Saabie reorganizację systemu pracy: o ile Saab 900 I-generacji powstawał w przeciągu 100 godzin, nowy model opuszczał linię już po niespełna 30 godzinach.

Korzystając z doświadczeń konstruktorów lotniczych Saaba w modelu 900NG wprowadzano wygaszanie oświetlenia deski rozdzielczej nazwane Night Panel, tak aby nie męczyć wzroku kierowcy w trakcie jazdy nocnej. Wnętrze pojazdu przypomina kokpit samolotu^[15].

W 1994 roku wprowadzono na rynek wersję cabrio z elektrycznie sterowanym dachem^[3][15].

W 1998 roku wprowadzono model Saab 9-3. Saab zapewniał, że wprowadzono blisko 1100 poprawek i ulepszeń, natomiast wizualnie oba modele różnią jedynie detale. Saab 9-3 I był produkowany do 2002 roku. Zmiana nazwy tłumaczona była potrzebą ujednolicenia nazewnictwa z właśnie debiutującym większym modelem 9-5.

Wyprodukowano łącznie 273 568 egzemplarzy.

Oryginalne rozwiązania

• Sensonic

Skrzynia biegów Sensonic dostępna była wyłącznie w silnikach z turbodoładowaniem. Podobnie jak w zwykłej skrzyni biegów zastosowano klasyczną dźwignię zmiany biegów, wprowadzono jednak automatyczne, komputerowo sterowane sprzęgło. Sensonic zdobył wiele nagród, z czasem Saab wycofał się jednak z produkcji, ze względu na wysokie koszty napraw i dużą awaryjność.

Wersje wyposażeniowe

• S
• SE

Samochód występował w kilku wersjach wyposażenia, te same wersje mogły się od siebie różnić w zależności od tego, na jaki rynek były przeznaczone. W niektórych krajach konkretne warianty wyposażenia występowały tylko w połączeniu z określonym silnikiem (np. w USA wersja S występowała tylko z silnikiem bez turbodoładowania a silniki V6 i Turbo były dostępne w wariancie SE).

Standardowo samochód wyposażony był m.in. w elektryczne sterowanie szyb, elektryczne sterowanie lusterek, poduszkę powietrzną, system ABS, odtwarzacz kasetowy, wspomaganie kierownicy oraz centralny zamek i system Night Panel^[16]. Opcjonalnie samochód wyposażyć można było m.in. w klimatyzację oraz podgrzewane fotele^[15], a także zintegrowany z tylną kanapą fotelik dziecięcy. Drugi można było nabyć opcjonalnie. Wersje z silnikiem V6 standardowo wyposażone były w układ TCS^[13].

Wersje przeznaczone na rynek szwedzki wyposażone był w czarne skrzynki^[16].

Na przełomie 1993/1994 roku w fabryce Valmet Automotive opracowano wersję coupe pojazdu, której jednak nie wprowadzono do produkcji^[17].

Opcjonalnie pojazd doposażyć można było m.in. w skórzaną tapicerkę, podgrzewane fotele, odtwarzacz CD oraz tempomat^[13].

Wersje limitowane

• Série Spéciale – wersja limitowana powstała w 1995 roku^[18].
• Talladega – wersja limitowana powstała w 1996 roku w ilości 300 sztuk. Auto charakteryzuje się m.in. przednim spojlerem ze zintegrowanymi światłami przeciwmgłowymi, 16-calowymi alufelgami, sportowym zawieszeniem, ABS, elektrycznie sterowanymi szybami i lusterkami^[19].
• Swiss Edition – wersja limitowana powstała specjalnie na rynek szwajcarski w marcu 1996 roku^[20].
• Men in Black – wersja limitowana zaprezentowana w listopadzie 1997 roku. Auto powstało na cześć filmu Men in Black. Auto charakteryzuje się czarnym metalizowanym lakierem, zderzakami w kolorze nadwozia, elektrycznie sterowanymi szybami, elektrycznie sterowanymi i podgrzewanymi lusterkami, czarną tapicerką, klimatyzacją manualną, immobilizerem oraz wskaźnikiem temperatury zewnętrznej^[21].
• Sun Beach
• Mellow Yellow – wersja limitowana powstała w 1997 roku na bazie wersji cabrio w liczbie 210 egzemplarzy. Do każdego pojazdu dołączony był ekstrawagancki zegarek szwajcarskiej firmy IWC na pasku w kolorze żółtym. Samochód wyróżniał się charakterystycznym żółtym kolorem oraz alufelgami i atrapą chłodnicy w kolorze tytanowym, a także obniżonym zawieszeniem firmy Rinspeed^[22].

Silniki

Przypisy