Sadlinki

Sadlinki

wieś
Widok z wieży w Sadlinkach na szkołę i osiedle
Państwo	Polska
Województwo	pomorskie
Powiat	kwidzyński
Gmina	Sadlinki
Liczba ludności (2015)	2004
Strefa numeracyjna	55
Kod pocztowy	82-522[1]
Tablice rejestracyjne	GKW
SIMC	0156541
Położenie na mapie gminy Sadlinki Sadlinki
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Sadlinki
Położenie na mapie województwa pomorskiego Sadlinki
Położenie na mapie powiatu kwidzyńskiego Sadlinki
53°40′07″N 18°52′53″E/53,668611 18,881389
Strona internetowa

Dworzec PKP

Sadlinki – wieś w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie kwidzyńskim, w gminie Sadlinki przy drodze wojewódzkiej nr 532 i na trasie linii kolejowej 207 Malbork – Grudziądz. Miejscowość jest siedzibą gminy Sadlinki.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa elbląskiego.

Sadlinki leżą 10 kilometrów od Kwidzyna. Znajduje się tu Zespół Szkół (Szkoła Podstawowa im. Henryka Sienkiewicza z oddziałami gimnazjalnymi) do którego uczęszcza około 600 uczniów. Mają oni do dyspozycji nową halę sportową, która jest jednym z nielicznych takich obiektów w całym powiecie kwidzyńskim.

Historia Sadlinek

We wczesnym średniowieczu był tu najprawdopodobniej gródek, który chronił drogę z Kwidzyna do Grudziądza. Spotykana w dokumentach nazwa miejscowości pochodzi albo od pruskiego rzeczownika "sadil" — siedziba, albo od imienia Prusa "Zcedela" (Sadels [?]), albo też jest uproszczoną słowiańską nazwą typu "Siodło" — "Siedle" (osada). Również w niemieckiej wersji nazewniczej "Sedlinen" widoczny jest przedrostek pruski "sadil". W 1346 roku była to posiadłość biskupia, zarządzana przez włodarza. Wydaje się, że istniał tu dwór stanowiący ośrodek administracji gospodarczej przyległych dóbr biskupich. Komornikiem i sługą biskupstwa w latach 1379—1383 był Mathis (Maciej) z Sadlinek, w 1395 roku — Jakub, syn. Katarzyny. W XV wieku dwór sadliński zniszczono, pozostał tu pusty majątek Sadeln. Po sekularyzacji Sadlinki były już wsią szlachecką. W 1543 roku było tu trzynaście łanów, a w roku 1558 — dwadzieścia łanów. U schyłku XVI wieku wieś należała do Rębowskich-Sabińskich. Potem przeszła w ręce Jana Groebena, dworzanina króla Jana Kazimierza. W roku 1662 włości przejął pod swój zarząd elektor pruski. W 1686 roku folwark liczył dziewięć łanów, a grunty chłopskie — 30 łanów. W roku 1787 było tutaj 193 mieszkańców. Według spisu z 1910 roku powierzchnia wsi wynosiła 516 ha, było tu 190 mieszkańców. W okresie międzywojennym zbudowano drogę z Sadlinek do Okrągłej Łąki. W roku 1939 wieś liczyła 906 mieszkańców i 258 gospodarstw domowych. Kościół (parafialny, pod wezwaniem Podwyższenia Krzyża Świętego) pochodzi z 1930 roku. Wewnątrz znajduje się bogato zdobiona ambona z pierwszej połowy XVIII wieku. Po 1945 roku pierwszym wójtem został Stefan Szwarc, następnie Władysław Stępień, Kazimierz Dunin-Pawłowski, Konstanty Bieńkowski i Józef Łukasiak. Od 1954 roku w Sadlinkach mieściła się siedziba Gromadzkiej Rady Narodowej. Funkcje przewodniczących Prezydium GRN pełnili: Konstanty Bieńkowski (do 1969 roku) i Jan Krzywania (do końca roku 1972). Dnia 1 stycznia 1973 roku utworzono tu Gminną Radę Narodową, przyłączając do gminy gromadę Nebrowo Wielkie. Kolejnymi naczelni­kami gminy byli: Jerzy Kołpajło, Marian Buliński i Ryszard Borowski. Po 1945 roku Sadlinki stały się prężnym ośrodkiem życia oświatowo-kulturalnego. W roku 1946 zorganizowano tu szkołę podstawową. W 1957 roku oddano do użytku nowy, pięcioizbowy budynek lekcyjny. W roku 1974 w ośmioklasowej szkole było 264 uczniów i trzynastu nauczycieli. Oprócz szkoły we wsi działały także: wiejski dom kultury, biblioteka publiczna i kino. W 1970 roku wieś liczyła 915 mieszkańców.

Zabytki

• Kościół pw. Podwyższenia Krzyża Świętego zbudowany w 1930 r. Po drugiej stronie ulicy znajduje się cmentarz którego początek datuje się na 1912 r.
• zabudowania z przełomu XIX/XX w.

Edukacja

• Gimnazja
  • Gimnazjum im. Papieża Jana Pawła II w Sadlinkach^[2]
• Szkoły Podstawowe
  • Szkoła Podstawowa im. Henryka Sienkiewicza w Sadlinkach
• Przedszkola
  • Przedszkole Publiczne w Sadlinkach^[3]

W Sadlinkach działa także Gminna Biblioteka Publiczna przy ul.Grudziądzkiej 14a^[4]

Instytucja

W tej miejscowości działają takie instytucje jak:

• Urząd Pocztowy Sadlinki^[5]
• Powiślański Bank Spółdzielczy w Kwidzynie. Oddział w Sadlinkach^[6]
• Przychodnia Medycyny Rodzinnej^[7]
• Posterunek Policji w Sadlinkach^[8]

Związki i stowarzyszenia

Stowarzyszenia działające w Sadlinkach:^[9]

• Klub Piłkarski SPÓJNIA Sadlinki
• Stowarzyszenie PLEJADA w Sadlinkach
• Stowarzyszenie AWANS – Stowarzyszenie na rzecz promocji i Rozwoju Gminy Sadlinki
• Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju i Promocji Gminy Sadlinki
• Uczniowski Klub Sportowy" Nadwiślanin"

Zapisy nazewnictwa

• 1346 – Czedil
• 1380 – Zaltil
• 1383 – Czadil
• 1393 – Czadel
• 1550 – Zedeln, Czedeln
• 1558 – Zedeln
• 1559 – Czedeln
• 1663 – Sedlin
• 1790 – Sedlinen
• 1885 – Sadlinki
• 1945 – Sedlinen
• 1951 – Sadlinki

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Sadlinki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. X: Rukszenice – Sochaczew, Warszawa 1889, s. 199 .