Karmnik

Karmnik
Ilustracja
Karmnik ościsty
Systematyka[1][2]
Domenaeukarionty
Królestworośliny
Podkrólestworośliny zielone
Nadgromadarośliny telomowe
Gromadarośliny naczyniowe
Podgromadarośliny nasienne
Nadklasaokrytonasienne
KlasaMagnoliopsida
Nadrządgoździkopodobne
Rządgoździkowce
Rodzinagoździkowate
Rodzajkarmnik
Nazwa systematyczna
Sagina L.
Sp. Pl. 128. 1753
Typ nomenklatoryczny

Sagina procumbens L.[3]

Synonimy
  • Alsinella J. Hill[3]
  • Spergella Reichenbach[4]
Karmnik rozesłany

Karmnik (Sagina L.) – rodzaj roślin z rodziny goździkowatych. Obejmuje 21 gatunków[5] występujących głównie w strefie chłodnego klimatu umiarkowanego na półkuli północnej, nieliczne gatunki rosną także w górach w strefie międzyzwrotnikowej[6][4]. W Polsce rodzimych jest 6 gatunków: karmnik bezpłatkowy (S. apetala), kolankowaty (S. nodosa), nadmorski (S. maritima), ościsty (S. subulata), rozesłany (S. procumbens) i skalny (S. saginoides)[7]. Kilka innych gatunków jest uprawianych, np. karmnik gładki (S. glabra), Normana (S. normaniana) i pośredni (S. intermedia)[8].

Morfologia

Pokrój
Niewielkie rośliny jednoroczne, dwuletnie i byliny o pędach płożących, podnoszących się lub wzniesionych, o łodygach okrągłych lub kanciastych, pojedynczych lub rozgałęzionych, często tworzących mniej lub bardziej zwarte kobierce[4][6].
Liście
Naprzeciwległe, równowąskie lub zbiegające do wierzchołka, na szczycie ostre lub ościste[4][6].
Kwiaty
Pojedyncze lub zebrane w luźne wierzchotki szczytowe lub kątowe. Szypułki proste, wzniesione lub rozpostarte. Działki kielicha w liczbie 4 lub 5, zielone lub purpurowe, eliptyczne, do 1,5 mm długości. Płatki też w liczbie 4 lub 5, białe, u niektórych gatunków brak. Miodniki obecne są u nasady nitek pręcików. Tych jest 4, 5, 8 lub 10. Szyjek słupka jest od 4 do 5[4][6].
Owoce
Torebki owalne lub kuliste, otwierające się 4 lub 5 odgiętymi ząbkami. Zawierają wiele (do 125) nasion[4][6].

Systematyka

Pozycja według APweb (aktualizowany system APG III z 2009)

Należy do rodziny goździkowatych (Caryophyllaceae), rzędu goździkowców (Caryophyllales) w obrębie dwuliściennych właściwych. W obrębie goździkowatych należy do podrodziny Alsinoideae plemienia Alsineae[9].

Pozycja według systemu Reveala (1993-1999)

Gromada okrytonasienne (Magnoliophyta Cronquist), podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa goździkowe (Caryophyllidae Takht.), nadrząd Caryophyllidae Takht., rząd goździkowce (Caryophyllales Perleb), podrząd Caryophyllineae Bessey in C.K. Adams, rodzina goździkowe (Caryophyllaceae Juss.), plemię Sagineae Tanf., podplemię Sagininae Fenzl in Endl., rodzaj karmnik (Sagina L.)[10].

Wykaz gatunków[5]
  • Sagina abyssinica Hochst. ex A. Rich.
  • Sagina afroalpina Hedberg
  • Sagina apetala Ard. – karmnik bezpłatkowy
  • Sagina caespitosa Lange
  • Sagina chilensis Naudin
  • Sagina decumbens (Elliott) Torr. & A.Gray
  • Sagina glabra (Willd.) Fenzl – karmnik gładki
  • Sagina graminifolia Wedd.
  • Sagina humifusa (Cambess.) Fenzl ex Rohrbach in Martius
  • Sagina japonica (Sw.) Ohwi
  • Sagina maritima G.Don – karmnik nadmorski
  • Sagina maxima A. Gray
  • Sagina micropetala Rauschert
  • Sagina nivalis (Lindblad) Fr. – karmnik pośredni
  • Sagina nodosa (L.) Fenzl – karmnik kolankowaty
  • Sagina × normaniana Lagerh. – karmnik Normana
  • Sagina pilifera (DC.) Fenzl
  • Sagina procumbens L. – karmnik rozesłany
  • Sagina sabuletorum (J.Gay) Lange
  • Sagina saginoides (L.) H.Karst. – karmnik skalny
  • Sagina subulata (Sw.) C.Presl – karmnik ościsty

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Caryophyllales, [w:] Angiosperm Phylogeny Website [online], Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-10-07] (ang.).
  3. ↑ a b Sagina. W: Index Nominum Genericorum [on-line]. [dostęp 2009-02-25].
  4. ↑ a b c d e f Garrett E. Crow: Sagina. W: Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2014-04-11].
  5. ↑ a b Sagina. W: The Plant List [on-line]. [dostęp 2014-04-11].
  6. ↑ a b c d e Lu Dequan; Richard K. Rabeler: Sagina Linnaeus. W: Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2014-04-11].
  7. ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
  8. ↑ Ludmiła Karpowiczowa (red.): Słownik nazw roślin obcego pochodzenia łacińsko-polski i polsko-łaciński. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1973.
  9. ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-02-05].
  10. ↑ Crescent Bloom: Systematyka rodzaju Sagina (ang.). The Compleat Botanica. [dostęp 2009-02-25].

Media użyte na tej stronie

Sagina procumbens.jpg
Autor: Density, Licencja: CC BY-SA 3.0
Sagina procumbens
Sagina subulata.jpg

Sagina subulata (Sw.) C. Presl

Original Description
Sylnarv, Sagina subulata Presl.