Sahara

Sahara

Zdjęcie satelitarne
Państwo	Algieria  Czad  Egipt  Libia  Maroko  Tunezja  Mauretania  Niger  Mali  Sudan
Powierzchnia	9 200 000 km²
Rodzaj obiektu	pustynia
Położenie na mapie Afryki (c) Eric Gaba, Wikimedia Commons user Sting, CC BY-SA 3.0 Sahara
23°04′47,03″N 12°36′44,30″E/23,079731 12,612306

Sahara

Sahara (Libia)

Sahara (Algieria)

Sahara (z arab. صحراء ṣaḥrāʼ – „pustynia”) – strefa pustynna położona w północnej Afryce. Jest ona największą gorącą pustynią na Ziemi (ma 9 064 300 km²), rozciągająca się na 5700 km od Oceanu Atlantyckiego na zachodzie po Morze Czerwone na wschodzie; od północy ograniczona jest górami Atlas i wybrzeżem Morza Śródziemnego. Znajduje się na terytoriach 11 państw: Maroka, Algierii, Tunezji, Libii, Egiptu, Sahary Zachodniej, Mauretanii, Mali, Nigru, Czadu i Sudanu.

Pustynie

Sahara obejmuje 14 pustyń:

• Al-Dżuf
• Erg Szasz
• Erg Ikidi
• Wielki Erg Wschodni
• Wielki Erg Zachodni
• Tadmait
• Tanizruft
• Hamada al-Hamra
• Ahaggar
• Tibesti
• Tenere
• Libijska
• Bajuda
• Arabska

Gleby

Występujące na pustyniach szaroziemy mają bardzo słabo rozwiniętą warstwę próchniczą, lub całkowicie jej brak. Powoduje to bardzo rzadkie występowanie roślin. W niektórych miejscach są oazy z dostatkiem wody i bujną roślinnością. Jest tam znacznie więcej zwierząt niż w otwartym terenie.

Roślinność

Pustynia sprawia wrażenie pozbawionej wszelkiego życia, ale nawet w tych wyjątkowo trudnych warunkach żyją rośliny i zwierzęta. Rośliny występujące na pustyniach przystosowane są do oszczędnej gospodarki wodą i do ochrony przed wysokimi temperaturami w ciągu dnia. Środkowa część Sahary jest pozbawiona roślinności. Występują: dzikie oliwki, oleandry (roślinność pn. Sahary) pistacje, tamaryszek oraz akacja (południowa część Sahary). Przykładem jest róża jerychońska, która jest bardzo dobrze przystosowana do życia na pustyni. Wiatr pędzi te rośliny w kształcie kuli, które tworzą zaschnięte pędy okrywające owocostan na duże odległości. Wówczas, gdy spadnie trochę deszczu, pędy się prostują, a nasiona rozsiewają.

Pustynie Afryki północnej i Półwyspu Arabskiego

Roślinność tych pustyń jest zróżnicowana na kilka typów w zależności od budowy i wilgotności podłoża. Najbujniejsza jest w obniżeniach zwanych na Saharze daya i w dolinach wyschłych rzek – ued (wadi). Rosną w nich miejscami nawet drzewa np. topole. Dość bogata jest również roślinność na skałach, czerpiąca wodę nagromadzoną podczas deszczów ze szczelin skalnych.

Mieszkańcy

Z powodu warunków pustynnych (piaski, susza, ograniczony dostęp do wody) nie ma tam odpowiednich warunków do rozwoju życia. Gęstość zaludnienia jest niska (około jednej osoby na km²). Mieszkańcy Sahary to głównie koczownicy. Najliczniejsze jest pasterskie plemię Tuaregów. Przemierzają oni ze stadami kóz, owiec i wielbłądów rozlegle obrzeża pustyni w poszukiwaniu pastwisk oraz wody. Prowadzą również handel wymienny z mieszkańcami oaz. Tradycyjnie wędrowcy dostarczali mleko, mięso i juczne zwierzęta w zamian za zboże, daktyle, kawę, sól, broń i amunicję. Jednak cywilizacja dotarła także i na Saharę, zmieniając życie jej mieszkańców. Wędrówki Tuaregów zostały znacznie ograniczone. Tam, gdzie były szlaki ich karawan, teraz jeżdżą ciężarówki przewożące rozmaite towary. Karawany poruszające się za pomocą jucznych zwierząt (wielbłądy, muły, osły itp.) były znane już w starożytności, a w średniowieczu stanowiły niemal jedyny sposób podróżowania po Azji Środkowej i Afryce Północnej. Utarte szlaki karawanowe są używane do dziś.

Świat zwierząt

Występują:

• antylopy adaks
• fenki (lisy pustynne)
• skoczki pustynne
• dromadery (wielbłądy jednogarbne)
• owce grzywiaste
• osioł afrykański
• koziorożce nubijskie
• warany pustynne
• biczogony egipskie
• skorpiony
• gazele dorkas
• oryksy szablorogie

Zobacz też

• Wielki Zielony Mur

Linki zewnętrzne

• Trasy Trans-Sahara. sahara-overland.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2005-02-06)].
• Google Obrazy satelitarne Sahary (Północna Afryka) – Google
• Zdjęcia Sahary ze strony Algerian UN Permanent Mission. algeria-un.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-09-26)].