Sajmiri (rodzaj)

Sajmiri
	Saimiri
	Voigt, 1831
	; Przedstawiciel rodzaju – sajmiri rdzawogrzbieta (S. oerstedii)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	naczelne
Podrząd	wyższe naczelne
Infrarząd	małpokształtne
Rodzina	płaksowate
Podrodzina	sajmiri
Rodzaj	sajmiri
	Typ nomenklatoryczny
	Simia sciurea Linnaeus, 1758
Synonimy
	Chrysothrix Kaup, 1835; Pithesciurus Lesson, 1840; Samiris Blyth, 1840; Saimiris I. Geoffroy Saint-Hilaire, 1843;
	Chrysothrix Kaup, 1835; Pithesciurus Lesson, 1840; Samiris Blyth, 1840; Saimiris I. Geoffroy Saint-Hilaire, 1843;
Gatunki
	8 gatunków – zobacz opis w tekście
	8 gatunków – zobacz opis w tekście

Sajmiri^[7] (Saimiri) – rodzaj ssaka naczelnego z podrodziny sajmiri (Saimiriinae) w obrębie rodziny płaksowatych (Cebidae).

Zasięg występowania

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Ameryce Środkowej i Południowej^[8]^[9]^[10].

Morfologia

Długość ciała 22–42 cm, ogona 33–47 cm; masa ciała samic 550–1200 g, samców 550–1400 g^[10].

Systematyka

Etymologia

Saimiri (Samiris, Saimiris): lokalna nazwa znad Amazonki Caymiri dla sajmiri, zaadaptowana przez Buffona w 1767 roku. Być może pochodzi od brazylijskiego sai lub gai „małpa”^[11].
Chrysothrix: gr. χρυσος khrusos „złoto”; θριξ thrix, τριχος trikhos „włosy”^[12]. Gatunek typowy: Simia sciurea Linnaeus, 1758.
Pithesciurus: gr. πιθηκος pithēkos „małpa”; łac. sciurus „wiewiórka”, od gr. σκίουρος skiouros „wiewiórka”^[13]. Gatunek typowy: Pithesciurus saimiri Lesson, 1840 (= Simia sciurea Linnaeus, 1758).

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki^[8]^[7]:

Saimiri oerstedii (Reinhardt, 1872) – sajmiri rdzawogrzbieta
Saimiri cassiquiarensis (Lesson, 1840) – sajmiri wenezuelska – takson wyodrębniony ostatnio z S. sciureus^[14]
Saimiri macrodon Elliot, 1907 – sajmiri równikowa – takson wyodrębniony ostatnio z S. sciureus^[15]
Saimiri ustus (I. Geoffroy Saint-Hilaire, 1843) – sajmiri nagoucha
Saimiri collinsi Osgood, 1916 – takson wyodrębniony na podstawie danych molekularnych i morfologicznych z S. sciureus^[16]
Saimiri sciureus (Linnaeus, 1758) – sajmiri wiewiórcza
Saimiri boliviensis (I. Geoffroy Saint-Hilaire & de Blainville, 1834) – sajmiri czarnołbista
Saimiri vanzolinii Ayres, 1985 – sajmiri czarna

Uwagi

↑ ^a ^b Wariant pisowni Saimiri Voigt, 1831.

Przypisy

↑ Saimiri, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
↑ J.J.O. Voigt: Nach der zweiten, vermehrten Ausgabe übersetzt und durch Zusätze erweitert. W: G. Cuvier: Das Thierreich, geordnet nach seiner Organisation: als Grundlage der Naturgeschichte der Thiere und Einleitung in die vergleichende Anatomie. Cz. 1: Die Säugthiere und Vögel. Leipzig: F. A. Brockhaus, 1831, s. 95. (niem.).
↑ J.J. Kaup: Das Thierreich in seinen Hauptformen. Cz. 1: Naturgeschichte der Menschen und der Säugetherie. Darmstatd: Verlag von Johann Philipp Dieh, 1835, s. 50. (niem.).
↑ R.P. Lesson: Species des mammifères bimanes et quadrumanes; suivi d'un mémoire sur les Oryctéropes. Paris: J.B. Baillière, 1840, s. 116, 157. (fr.).
↑ E. Blyth: Cuvier’s Animal kingdom: arranged according to its organization, forming the basis for a natural history of animals, and an introduction to comparative anatomy: illustrated by three hundred engravings on wood. London: W.S. Orr and Co., 1840, s. 61. (ang.).
↑ I. Geoffroy Saint-Hilaire. Sur les Singes amricains composant les genres Nyctipithéque, Saimiri et Callitriche. „Comptes rendus hebdomadaires de l’Académie des Sciences”. 16, s. 1151, 1743. (fr.).
↑ ^a ^b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 39. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 186. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (red.): Genus Saimiri. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-11-05].
↑ ^a ^b Rylands i in. 2013 ↓, s. 391–396.
↑ Palmer 1904 ↓, s. 617.
↑ Palmer 1904 ↓, s. 189.
↑ Palmer 1904 ↓, s. 540.
↑ Rylands i in. 2013 ↓, s. 392.
↑ Rylands i in. 2013 ↓, s. 393.
↑ M.P. Mercês, J.W. Lynch, A. Wallax, A.S.Ferreira, M.L. Harada & J.de S. Silva Júnior. Morphology and mitochondrial phylogenetics reveal that the Amazon River separates two eastern squirrel monkey species: Saimiri sciureus and S. collinsi. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 82 (B), s. 426–435, 2015. DOI: 10.1016/j.ympev.2014.09.020. (ang.).

Bibliografia

T.S. Palmer: Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. Waszyngton: Government Printing Office, 1904, s. 71-718, seria: North American Fauna. (ang.).
A.B. Rylands, R.A. Mittermeier, B.M. Bezerra, F.P. Paim & H.L. Queiroz: Family Cebidae (Squirrel Monkeys and Capuchins). W: R.A. Mittermeier, A.B. Rylands & D.E. Wilson: Handbook of the Mammals of the World. Cz. 3: Primates. Barcelona: Lynx Edicions, 2013, s. 348–413. ISBN 978-84-96553-89-7. (ang.).

[wp-5] Wariant pisowni Saimiri Voigt, 1831.

[itis-1] Saimiri, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).

[Voigt-2] J.J.O. Voigt: Nach der zweiten, vermehrten Ausgabe übersetzt und durch Zusätze erweitert. W: G. Cuvier: Das Thierreich, geordnet nach seiner Organisation: als Grundlage der Naturgeschichte der Thiere und Einleitung in die vergleichende Anatomie. Cz. 1: Die Säugthiere und Vögel. Leipzig: F. A. Brockhaus, 1831, s. 95. (niem.).

[Kaup-3] J.J. Kaup: Das Thierreich in seinen Hauptformen. Cz. 1: Naturgeschichte der Menschen und der Säugetherie. Darmstatd: Verlag von Johann Philipp Dieh, 1835, s. 50. (niem.).

[Lesson-4] R.P. Lesson: Species des mammifères bimanes et quadrumanes; suivi d'un mémoire sur les Oryctéropes. Paris: J.B. Baillière, 1840, s. 116, 157. (fr.).

[bly-6] E. Blyth: Cuvier’s Animal kingdom: arranged according to its organization, forming the basis for a natural history of animals, and an introduction to comparative anatomy: illustrated by three hundred engravings on wood. London: W.S. Orr and Co., 1840, s. 61. (ang.).

[geo-7] I. Geoffroy Saint-Hilaire. Sur les Singes amricains composant les genres Nyctipithéque, Saimiri et Callitriche. „Comptes rendus hebdomadaires de l’Académie des Sciences”. 16, s. 1151, 1743. (fr.).

[Cichocki&inni-8] Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 39. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-9] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 186. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Wilson&Reeder-10] D.E. Wilson & D.M. Reeder (red.): Genus Saimiri. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-11-05].

[CITEREFRylandsMittermeierBezerraPaim2013391–396-11] Rylands i in. 2013 ↓, s. 391–396.

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/item/88553#page/625/mode/1up_617]-12] Palmer 1904 ↓, s. 617.

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/item/88553#page/197/mode/1up_189]-13] Palmer 1904 ↓, s. 189.

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/item/88553#page/548/mode/1up_540]-14] Palmer 1904 ↓, s. 540.

[CITEREFRylandsMittermeierBezerraPaim2013392-15] Rylands i in. 2013 ↓, s. 392.

[CITEREFRylandsMittermeierBezerraPaim2013393-16] Rylands i in. 2013 ↓, s. 393.

[Mercês&inni-17] M.P. Mercês, J.W. Lynch, A. Wallax, A.S.Ferreira, M.L. Harada & J.de S. Silva Júnior. Morphology and mitochondrial phylogenetics reveal that the Amazon River separates two eastern squirrel monkey species: Saimiri sciureus and S. collinsi. „Molecular Phylogenetics and Evolution”. 82 (B), s. 426–435, 2015. DOI: 10.1016/j.ympev.2014.09.020. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[a]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]

[16]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne