Sakulus

Sakulus[1] (łac. sacculus) – element samczych narządów genitalnych u motyli.

Sakulus definiowany jest jako wewnętrzny, nasadowy wyrostek koksytu zewnętrznych narządów genitalnych[2], jako zesklerotyzowana, brzuszna część harpe[3] albo jako silnie zesklerotyzowany i zawinięty brzuszny brzeg walwy[4].

Położony jest on w kierunku brzusznym, ku nasadzie walwy. Może on być zesklerotyzowany lub wyposażony w różnego rodzaju szczecinki, kolce lub wyrostki[5].

U zwójkowatych sakulus ma postać silnie zesklerotyzowanej listwy na brzusznym brzegu walwy, często o wolnym zakończeniu, które może wystawać poza walwę[6]. U miernikowcowatych jest on często silnie zgrubiały i niekiedy również wystający[1]. U sówkowatych jest duży i obejmuje zazwyczaj około ⅓ walwy[7].

Wyrostkami sakulusa występującymi m.in. u Oecophoridae są klasper oraz klawus[8].

Przypisy

  1. ↑ a b Stanisław Błeszyński: Klucze do oznaczania owadów Polski cz. XXVII Motyle – Lepidoptera, zeszyt 46a. Miernikowce – Geometridane. Wstęp i podrodziny Brethinae, Orthostixinae, Geometrinae, Sterrhinae. Warszawa: PWN, Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1960, s. 5.
  2. ↑ Armand R. Maggenti, Scott Lyell Gardner: Online Dictionary of Invertebrate Zoology. 2005, s. 799.
  3. ↑ Gordon Gordh, David Headrick: A Dictionary of Entomology. Wyd. 2. 2011, s. 1197.
  4. ↑ Stanisław Błeszyński: Klucze do oznaczania owadów Polski cz. XXVII Motyle – Lepidoptera, zeszyt 45b. Omacnicowate – Pyralidae. Wachlarzykowate – Crambidae. Warszawa: PWN, Polski Związek Entomologiczny, 1956, s. 3-4.
  5. ↑ Ian Francis Bell Common: Moths of Australia. 1990.
  6. ↑ Józef Razowski: Klucze do oznaczania owadów Polski cz. XXVII Motyle – Lepidoptera, zeszyt 41b. Zwójkówki – Tortricidae. Wstęp oraz podrodziny Tortricinae i Sparganothinae. Warszawa: PWN, Polskie Towarzystwo Entomologiczne, 1969, s. 7.
  7. ↑ Andrzej Samuel Kostrowicki: Klucze do oznaczania owadów Polski cz. XXVII Motyle – Lepidoptera, zeszyt 43a. Sówki – Noctuidae. Wstęp i podrodzina Cuculliinae. Warszawa: PWN, Polski Związek Entomologiczny, 1956, s. 5.
  8. ↑ Sergiusz Toll: Klucze do oznaczania owadów Polski cz. XXVII Motyle – Lepidoptera, zeszyty 35. Oecophoridae. Warszawa: PWN, Polski Związek Entomologiczny, 1964, s. 6.
Męskie narządy genitalne motyli