Sala o 24 słupach na Wawelu

Rzut Sali o 24 słupach wg Z. Pianowskiego i J. Firleta po badaniach weryfikacyjnych w latach 1985-1995[1]
Palatium z XI wieku na Wawelu wg koncepcji dr Klaudii Stali - dawna tzw. Sala o 24 słupach

Sala o 24 słupach – dawne reprezentacyjne pomieszczenie z połowy XI wieku o wymiarach 28,5 × 19,5 m wchodzące w skład romańskiego palatium księcia Kazimierza Odnowiciela, znajdującego się na Wawelu.

Relikty wspartej 24 podporami sali zostały odnalezione w latach 1920–1921 przez Adolfa Szyszko-Bohusza pod północnym skrzydłem Zamku Królewskiego.

Ponowne badania przeprowadzono w latach 1985-1995 pod kierunkiem Zbigniewa Pianowskiego i Janusza Firleta[1]. Do wschodniej ściany Sali w końcu XII wieku lub w początkach XIII dobudowano budowlę na rzucie trapezu z kwadratową wieżą lub aneksem w ścianie północnej, która mogła pełnić rolę prywatnej kaplicy. Dobudowana romańska kaplica do Sali o 24 słupach może stanowić przykład bezpośrednich inspiracji rezydencjami w typie Pfalzów cesarskiego rodu Sztaufów[2].

W 2013 roku Klaudia Stala zaprezentowała koncepcję, wg której "Sala" mogła mieć inny kształt, niż zaproponowany w 1921 roku przez Adolfa Szyszko-Bohusza[2].

Mury sali zostały zniszczone w znacznym stopniu podczas prac budowlanych prowadzonych na przełomie XV/XVI wieku.

Przypisy

  1. ↑ a b J. Firlet ↓, s. 213-214.
  2. ↑ a b http://suw.biblos.pk.edu.pl/resources/i1/i6/i4/i9/i7/r16497/StalaK_FenomenSali.pdf

Bibliografia

  • Kazimierz Kuczman, Wzgórze Wawelskie : Przewodnik; [Państwowe Zbiory Sztuki na Wawelu, Ministerstwo Kultury i Sztuki, Zarząd Muzeów i Ochrony Zabytków], Kraków 1988, wyd. drugie.
  • J. Firlet, Z. Pianowski. Przemiany architektury rezydencji monarszej oraz katedry na Wawelu w świetle nowych badań. „Kwartalnik Architektury i Urbanistyki”. T. XLIV, z. 4, 2000. Wrocław. 
  • Klaudia Stala, Fenomen „sali o 24 słupach”. Reinterpretacja reliktów romańskiego palatium na Wzgórzu Wawelskim", Wiadomości Konserwatorskie 33/2013.
Wawel
Architektura
Zamek Wyższy
Zamek Niższy
Fortyfikacje
Założenia
  • Ogrody Królewskie (Taras Górny: ogród przed studnią
  • altana
  • ogródek drugi; Taras Dolny: winnica
  • sad
  • ogródek przed łaźnią króla
  • altana "Raj"
  • łaźnia króla)
  • Wawel Zaginiony
  • Zwierzyniec
  • miasteczko wawelskie (Dziedziniec zewnętrzny)
  • Dziedziniec Batorego (łaźnia królowej)
  • rurmus
Pomniki
Instytucje
istniejące
nieistniejące
Pozostałe

Media użyte na tej stronie

Palatium na Wawelu z XI wieku wg K.Stali - dawna tzw. Sala o 24 slupach.png
Autor: dr Klaudia Stala, Licencja: CC BY-SA 4.0
Rzut palatium wawelskiego z XI wieku z aneksem południowym wg K. Stali.

Oprac. A. Szkiłondź

Plan of the Wawel palatium XI th century with the south annexe acc. to K. Stala.

Made by A. Szkiłondź
Sala o 24 słupach na Wawelu.png
Plan of the Wawel palatium acc. to Z. Pianowski and J. Firlet after verification research with a marked fragment of the low wall in the south wall. Reconstruction upheld the concept of the “hall with 24 pillars”. Source: J. Firlet, Z. Pianowski, Transformations in Architecture of the Royal Residence and the Wawel Cathedral in the light of new research, Architecture and Urban Planning Quarterly, Vol. XLIV, No. 4, Wrocław 2000