Salmo trutta

Salmo trutta[1]
Linneusz, 1758
Ilustracja
Pstrąg potokowy (Salmo trutta fario)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

promieniopłetwe

Rząd

łososiokształtne

Rodzina

łososiowate

Rodzaj

Salmo

Gatunek

Salmo trutta

Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]
Status iucn3.1 LC pl.svg

Salmo trutta – gatunek ryby z rodziny łososiowatych, obejmujący kilka form różniących się cechami biologicznymi. Formy te – blisko spokrewnione z łososiem szlachetnym (Salmo salar) – wyewoluowały w wyniku izolacji geograficznej w plejstocenie. Są to ryby o dużym znaczeniu gospodarczym, cenione w wędkarstwie. W języku polskim określane są ogólną nazwą pstrąg, a ich dwuśrodowiskowa forma morska – troć. Od łososia szlachetnego różni się szerszą nasadą ogona, ubarwieniem oraz szczegółami w budowie szkieletu. Podgatunkiem nominatywnym jest troć atlantycka (Salmo trutta trutta).

Taksonomia

Gatunek został opisany naukowo w 1758 przez Karola Linneusza na podstawie osobników złowionych w dużych rzekach. Osobniki żyjące w górskich potokach oraz spływające do morza Linneusz opisał jako odrębne gatunki: S. fario i S. eriox, a formę jeziorową – pod nazwą S. lacustris. Z powodu różnic w ubarwieniu poszczególnych populacji opisano naukowo i sklasyfikowano około 50 gatunków, które później uznano za formy Salmo trutta[3].

Występowanie

Wody słodkie Europy i zachodniej Azji oraz przybrzeżne wody morskie wokół Europy i północno-zachodniej Afryki. Introdukowane w co najmniej 24 krajach[3], głównie w Europie i obydwu Amerykach, a także w kilku krajach Azji oraz w Australii.

Obecnie żyjące populacje wywodzą się z pięciu linii rozwojowych powstałych w wyniku izolacji geograficznej, jaka nastąpiła w plejstocenie[4].

W polskich wodach Salmo trutta występuje w trzech zasadniczych odmianach ekologicznych podgatunku nominatywnego:

  • anadromiczna forma wędrowna – troć wędrowna (Salmo trutta morpha trutta)
  • osiadła, słodkowodna forma rzeczna – pstrąg potokowy (Salmo trutta morpha fario)
  • osiadła, słodkowodna forma jeziorowa – troć jeziorowa (Salmo trutta morpha lacustris)

W zakresie tego samego gatunku wyróżniane są jeszcze:

  • Salmo trutta aralensistroć aralska – dwuśrodowiskowa forma występująca w Morzu Aralskim i w ujściach Amu-darii i Syr-darii
  • Salmo trutta macrostigma – słabo zbadana forma z Korsyki
  • Salmo trutta oxianus – słodkowodna forma żyjąca w Amu-darii
Salmo trutta

Wcześniej wyróżniano jeszcze troć kaspijską (S. t. caspius), która obecnie uważana jest za kaspijską populację podgatunku nominatywnego S. t. trutta.

Przypisy

  1. Salmo trutta, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
  2. Salmo trutta, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
  3. a b Laura Belica: Brown Trout (Salmo trutta): A Technical Conservation Assessment (pdf) (ang.). USDA Forest Service, Rocky Mountain Region, Species Conservation Project, 2007.
  4. L Bernatchez. The evolutionary history of brown trout (Salmo trutta L.) inferred from phylogeographic, nested clade, and mismatch analyses of mitochondrial DNA variation.. „Evolution; international journal of organic evolution”. 55 (2), s. 351-79, Feb 2001. PMID: 11308093. 

Bibliografia

  • Mały słownik zoologiczny: ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976.
  • G. Nikolski: Ichtiologia szczegółowa. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1970.
  • Fritz Terofal, Claus Militz: Ryby słodkowodne. Leksykon przyrodniczy. Henryk Garbarczyk, Eligiusz Nowakowski i Jacek Wagner. Warszawa: Świat Książki, 1997. ISBN 83-7129-441-7.
  • Włodzimierz Załachowski: Ryby. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1997. ISBN 83-01-12286-2.
  • Salmo trutta trutta. (ang.) w: Froese, R. & D. Pauly. FishBase. World Wide Web electronic publication. www.fishbase.org [dostęp 20 września 2009]

Media użyte na tej stronie

Status iucn3.1 LC pl.svg
Autor: unknown, Licencja: CC BY 2.5
Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Bachforelle Zeichnung.jpg
Brown Trout (Salmo trutta fario)
Salmo trutta.jpg
Baachfrell (Salmo trutta fario)