Salomea z Bergu
| księżna Polski | |
| Okres | od 1115 do 28 października 1138 |
|---|---|
| Jako żona | Bolesława III Krzywoustego |
| Poprzedniczka | Zbysława kijowska |
| Następczyni | Agnieszka austriacka (jako żona princepsa) |
| Dane biograficzne | |
| Data urodzenia | między 1093 a 1101, zapewne ok. 1099 |
| Data i miejsce śmierci | 27 lipca 1144 Łęczyca |
| Miejsce spoczynku | katedra w Płocku |
| Ojciec | Henryk, hrabia Bergu |
| Matka | Adelajda z Mochental |
| Mąż | Bolesław III Krzywousty |
| Dzieci | Leszek, Ryksa, NN (córka), Kazimierz (Starszy), Bolesław IV Kędzierzawy, Mieszko III Stary, Gertruda, Henryk Sandomierski, Dobroniega Ludgarda, Judyta, Agnieszka, Kazimierz II Sprawiedliwy |
Salomea z Bergu (niem. Salome von Berg; ur. między 1093 a 1101, zapewne ok. 1099, zm. 27 lipca 1144 w Łęczycy) – hrabianka niemiecka i księżna polska.
Była córką Henryka, hrabiego Bergu, hrabstwa położonego w Szwabii, koło Ehingen. Jej siostry wyszły za czeskich książąt: Rycheza była żoną Władysława I, a Zofia Ottona II Czarnego.
W styczniu lub lutym 1115 została, dzięki pośrednictwu biskupa Ottona z Bambergu, drugą żoną Bolesława III Krzywoustego, po śmierci jego pierwszej małżonki Zbysławy Kijowskiej.
Księżna Polski
Zapewne w 1125 miała wpływ na pozbawienie części władzy palatyna Piotra Włostowica.
28 października 1138 zmarł Bolesław III Krzywousty, dzieląc w sporządzonym na jakiś czas przed śmiercią testamencie kraj między synów. Własne działy otrzymali syn Bolesława z pierwszego małżeństwa Władysław (stanowisko seniora dynastii, Małopolskę, Śląsk, wschodnią Wielkopolskę, Kujawy, Pomorze), oraz dwóch potomków Salomei Bolesław IV (Mazowsze) i Mieszko III (zachodnia Wielkopolska). Młodsi Henryk i Kazimierz, jako małoletni, znaleźli się na dworze Salomei w Łęczycy, wyznaczonej księżnej jako oprawa wdowia wraz z całą ziemią (w skład oprawy wchodziło również kilka miejscowości rozrzuconych po całej Polsce, między innymi Kwieciszewo, Pajęczno, Radziejów, Małogoszcz). Henryk miał zapewne po osiągnięciu pełnoletniości otrzymać z rąk seniora Sandomierszczyznę, a Kazimierz jako pogrobowiec nie był uwzględniony w testamencie.
Zjazd w Łęczycy i śmierć
W 1141 Salomea zwołała bez wiedzy seniora Władysława zjazd książąt juniorów i możnych do Łęczycy. Zjazd miał na celu zaślubienie córki Bolesława i Salomei – Agnieszki, księciu kijowskiemu Wsiewołodowi. Oczywiste było, że Salomea broniła interesów swoich synów i widziała w pasierbie konkurenta. Zjazd wobec szybkiej kontrakcji Władysława i zawarcia przez niego sojuszu z książętami ruskimi nie przyniósł jednak spodziewanych rezultatów.
Salomea była dobrodziejką klasztoru benedyktynów w Zwiefalten w rodzinnej Szwabii. Wspierała również hojnie klasztor w Mogilnie i Trzemesznie.
Salomea z Bergu zmarła 27 lipca 1144 w Łęczycy. Pochowana została u boku męża w katedrze w Płocku. Po jej śmierci juniorzy zajęli oprawę wdowią swej matki, prawnie należną seniorowi. Władysław II stracił szybko poparcie możnych po konflikcie z Piotrem Włostowicem, którego kazał okrutnie okaleczyć. Wkrótce Władysław, obłożony klątwą przez biskupa Jakuba ze Żnina, został wyparty przez juniorów i musiał opuścić kraj.
Rodzina
Małżeństwo i dzieci
Z małżeństwa z Bolesławem Krzywoustym doczekała się sześciu synów: Leszka, Kazimierza (Starszego), Bolesława IV Kędzierzawego, Mieszka III Starego, Henryka Sandomierskiego i Kazimierza II Sprawiedliwego i prawdopodobnie sześciu córek: Ryksy, nieznanej z imienia córki, Gertrudy, Dobroniegi Ludgardy, Judyty i Agnieszki.
Genealogia
| Poppon ur. ? zm. 11 VII (rok?) | Zofia ur. ? zm. 26 VI 1110 | Diepold II von Vohburg ur. ? zm. 7 VII 1078[1] | Ludgarda von Zähringen ur. 1055 zm. 1119[2] | ||||||||||
| Henryk z Bergu ur. ? zm. 24 IX 1116[2] | Adelajda z Mochental ur. ? zm. 1 XII 1125[2] | ||||||||||||
Bolesław III Krzywousty ur. 20 VIII 1086 zm. 28 X 1138 OO I/II 1115 | Salomea z Bergu (ur. zap. 1099, zm. 27 VII 1144) | ||||||||
| Leszek ur. 1115 lub 1116 zm. 26 VIII przed 1131 | Ryksa ur. 1116 zm. po 25 XII 1155 | NN, córka ur. 1117/1122 zm. po 1132 | Kazimierz ur. 1117/1122 zm. 19 X 1131 | Bolesław IV Kędzierzawy ur. 1121/1122 zm. 5 I 1173 | |||||
| Mieszko III Stary ur. 1122/1125 zm. 13/14 III 1202 | Gertruda ur. 1126/1135 zm. 7 V 1160 | Henryk Sandomierski ur. ok. 1130 zm. 18 X 1166 | Dobroniega Ludgarda ur. 1128/1135 zm. po 1160 | Judyta ur. ok. 1133 zm. 8 VII 1171/1175 | |||||
| Agnieszka ur. 1137 zm. po 1182 | Kazimierz II Sprawiedliwy ur. 1138 zm. 5 V 1194 | ||||||||
Przypisy
- ↑ Za: Foundation for Medieval Genealogy: Bavaria, nobility (ang.). [dostęp 2011-09-14].
- ↑ a b c Za: Foundation for Medieval Genealogy: Swabia, nobility (ang.). [dostęp 2011-09-14].