Salomon Łastik

Salomon Łastik
‏שלמה לאַסטיק‎, Szlojme Lastik
Data i miejsce urodzenia14 marca 1907
Aleksandria
Data i miejsce śmierci7 grudnia 1977
Warszawa
Narodowośćżydowska
Językjidysz
Dziedzina sztukiliteratura publicystyka
Ważne dzieła
  • Z dziejów oświecenia żydowskiego
  • Antologia poezji żydowskiej (red.)

Salomon Łastik (jid. ‏שלמה לאַסטיק‎ Szlojme Lastik; ur. 14 marca 1907 w Aleksandrii, zm. 7 grudnia 1977 w Warszawie[1][2]) – historyk literatury, pisarz, publicysta, nauczyciel, wydawca[3][4].

Życiorys

Urodził się 14 marca 1907 w Aleksandrii nad Horyniem[5][1]. Jego rodzicami byli Owsiej i Minka z domu Wilner[2]. Gdy miał dwa lata, rodzina przeniosła się do Równego, gdzie Salomon Lastik uczęszczał do chederu, rosyjskiej szkoły podstawowej i polskiego gimnazjum. W latach 1926–1929 uczył się w Żydowskim Seminarium Nauczycielskim w Wilnie[1].

W kolejnych latach pracował jako nauczyciel w szkołach CISZO, uprawiał także krytykę literacką i artystyczną oraz publicystykę w języku jidysz, zajmował się twórczością literacką. Współpracował również z Żydowskim Instytutem Naukowym YIVO[1]. Był członkiem Związku Literatów i Dziennikarzy Żydowskich w Polsce[2].

Po wybuchu II wojny światowej znalazł się w Białymstoku. Po ataku Niemiec na Związek Radziecki w 1941 uciekł do Kazachstanu (przebywał m.in. w Ałma Acie)[2].

W 1946 powrócił do Polski, gdzie pracował w Warszawie jako nauczyciel, kontynuując jednocześnie twórczość literacką i współpracę z licznymi czasopismami krajowymi i zagranicznymi. Redagował i wydawał ponadto książki autorów, którzy zginęli w czasie wojny[1][4].

Zmarł w 7 grudnia 1977 w Warszawie[2].

Jego syn Emanuel Łastik (piszący pod pseudonimem Emil Laine) był poetą[6]. Córka Aneta Łastik jest pieśniarką, mieszkającą w Paryżu[3].

Twórczość pisarska

Pisał w jidysz, lecz po roku 1952 przeszedł głównie na język polski[1][4]. Należał do Związku Literatów Polskich[2] oraz Towarzystwa Społeczno-Kulturalnego Żydów w Polsce[1]. Współpracował również z Państwowym Teatrem Żydowskim w Warszawie[2][3].

Redagował pisma „Fołks Sztyme”, „Dos Naje Łebn” i in.[4], publikował również artykuły w polskiej prasie, m.in. w „Nowej Kulturze”, „Przeglądzie Kulturalnym” i „Twórczości”[1].

W swoich publikacjach zajmował się historią, literaturą i kulturą żydowską. Pisał także oparte na własnych doświadczeniach zawodowych reportaże i książki, poświęcone kwestiom społecznym i wychowawczym (m.in. młodzieżowej przestępczości, alkoholizmowi, prostytucji). Wydał ponadto podręczniki i czytanki do nauki języka jidysz. Do najistotniejszych jego publikacji należą: opracowanie naukowe Z dziejów oświecenia żydowskiego (1961) oraz przygotowana wraz z Arnoldem Słuckim jeszcze przed rokiem 1968 obszerna Antologia poezji żydowskiej, która ukazała się ostatecznie dopiero w roku 1983, już po jego śmierci[1][3][4].

Publikacje

Salomon Łastik opublikował m.in.[2][3][4][7]:

  • Di jidisze literatur biz di klasiker (jid. ‏די ייִדישע ליטעראַטור ביז די קלאַסיקער‎, „Literatura żydowska do okresu klasyków”), Warszawa 1950
  • Mitn ponem cum morgn (jid. ‏מיטן פּנים צום מאָרגן‎, „Obliczem ku przyszłości”), Warszawa 1952
  • Majn lejenbuch, farn 4 kl. (jid. ‏מײַן לייענבוך, פֿאַרן 4 קל.‏‎, „Moja czytanka, dla klasy IV”), Warszawa 1952
  • W połowie drogi, Warszawa 1956 (tom reportaży)
  • Dziecko, z którym się spotykamy, Warszawa 1960
  • Dom na Wiśniowej. Reportaże z milicyjnej izby dziecka, Warszawa 1960
  • Czy Sodoma i Gomora? Na tematy obyczajowe, Łódź 1960, wyd. drugie 1961
  • Z dziejów oświecenia żydowskiego. Ludzie i fakty, Warszawa 1961
  • Dzieci, które znałem, Warszawa 1963
  • Studzieniec, Warszawa 1965
  • Trudne dzieci, Warszawa 1965
  • O współczesności bez osłonek, Łódź 1967
  • Trudni rodzice, Warszawa 1967
  • Antologia poezji żydowskiej, Warszawa 1983, wyd. drugie 1986 (współredaktor)

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f g h i Fuks 2017 ↓.
  2. ↑ a b c d e f g h Siek 2010 ↓.
  3. ↑ a b c d e Piątkowska 2003 ↓.
  4. ↑ a b c d e f Stiller 2015 ↓.
  5. ↑ Powiat rówieński, gubernia wołyńska
  6. ↑ Emil Laine ↓.
  7. ↑ NUKAT ↓.

Bibliografia