Salvador de Madariaga

Salvador de Madariaga
Projekt flagi starej Europy jego autorstwa

Salvador de Madariaga (ur. 23 lipca 1886 roku w A Coruña, zm. 14 grudnia 1978 roku w Locarno) – hiszpański dyplomata, historyk, pisarz i pacyfista. Laureat Nagrody Karola Wielkiego w 1973 roku.

Życiorys

Był jednym z jedenastu dzieci oficera w armii hiszpańskiej i pod jego naciskiem rozpoczął studia techniczne we Francji. Po uzyskaniu stopnia inżyniera w Paryżu został także absolwentem sztuki w Londynie. Początkowo pracował jako inżynier kolejowy w północnej Hiszpanii, ale wkrótce porzucił tę pracę, by zostać dziennikarzem. Publikował w języku angielskim w The Times, pisał również własne eseje. W 1921 został członkiem Sekretariatu Generalnego Ligi Narodów, a rok później został szefem jej działu rozbrojenia. Od 1928 do 1931 wykładał iberystykę na Uniwersytecie Oksfordzkim. Po upadku monarchii został wskazany przez nowe władze jako ambasador w Stanach Zjednoczonych (1931) i następnie ambasador we Francji (1932–34). Od 1931 do 1936 roku był także stałym przedstawicielem swojego kraju przy Lidze Narodów, krytykując wówczas Incydent mukdeński, przez co zyskał przydomek „Don Kichota z Mandżurii”. W 1933 roku został wybrany do parlamentu i pełnił krótko funkcje ministra edukacji i następnie sprawiedliwości. W 1936 roku jako klasyczny liberał, który – jak sam to określił – „był równie zdystansowany do dwóch stron konfliktu”, zdecydował się opuścić Hiszpanię. O okrucieństwach komunistów podczas wojny domowej wypowiedział się następująco:

Nikt, kto ma dobrą wolę i rzetelne informacje, nie może przeczyć horrorom tego prześladowania: przez całe lata wystarczyło jedynie być katolikiem, aby zasługiwać na karę śmierci, wykonywaną czasem w najokrutniejszy sposób[1].

Nie powrócił do ojczyzny aż do 1976 roku, gdy zmarł już gen. Francesco Franco. Do 1970 roku mieszkał w Londynie, później przeniósł się ze względów zdrowotnych do szwajcarskiego Locarno. W 1948 roku brał udział w kongresie haskim jako członek komisji kultury; rok później był jednym ze współzałożycieli Kolegium Europejskiego. Jego imieniem nazwano tam zgodnie z tradycją rok akademicki 1979/1980. Stworzył też projekt flagi europejskiej z konstelacją gwiazd, który jako jedna z dwóch prac przeszedł do finału konkursu, organizowanego przez Komitet Rady Europy. Ostatecznie przegrała z projektem 12 gwiazd na niebieskim tle autorstwa Arsèna Heitza. W latach 1948–1951 piastował urząd przewodniczącego Międzynarodówki Liberalnej. Salvador de Madariaga zmarł w 1978 roku w wieku 92 lat.

Twórczość literacka

W swojej twórczości literackiej poruszał różnorodne tematy, w tym studia nad psychologią narodów (Englishmen, Frenchmen, Spaniards z 1928) oraz liczne książki polityczne i historyczne traktujące o Hiszpanii, ale także krajach Ameryki Południowej. Jednym z najbardziej znanych dzieł stała się krytyczna analiza Don Kichota Cervantesa pt. Guia del lector de «Quijote», a także trylogia opisująca kolejno Krzysztofa Kolumba, Hernána Cortésa i Simóna Bolívara. Tworzył również nowele, dramaty i wiersze. Tworzył zarówno po hiszpańsku (dokładniej w galicyjskim dialekcie z rodzinnych stron), francusku, angielsku i niemiecku. W swych dziełach bronił idei wolności jednostki, jednocześnie popierając koncepcję zjednoczonej i demokratycznej Europy.

Życie prywatne

Był mężem szkockiej historyk ekonomii Constance Archibald de Madariaga, z którą doczekał się dwóch córek: pisarki Nieve (1917–2003) i profesor historii Isabel (1919–2014). Po śmierci pierwszej żony w maju 1970, Madariaga w listopadzie tego samego roku poślubił Emilię Székely de Rauman, swoją sekretarkę od 1938.

Dzieła

Eseje historyczne

  • España (1931)
  • Vida del muy magnífico señor don Cristóbal Colón (1940)
  • Hernán Cortés (1941)
  • Cuadro histórico de las Indias (1945)
  • Carlos V (1951)
  • Bolívar (1951)
  • El auge del Imperio Español en América (1956)
  • El ocaso del Imperio Español en América (1956)
  • El ciclo hispánico (1958)
  • España. Ensayo de historia contemporánea (1978)

Eseje polityczne

  • La guerra desde Londres (1917)
  • Discursos internacionales (1934)
  • Anarquía o jerarquía (1935)
  • ¡Ojo, vencedores! (1954)
  • General, márchese Vd. (1959)
  • De la angustia a la libertad (1955)

Inne eseje

  • Ensayos angloespañoles (1922)
  • Semblanzas literarias contemporáneas (1923)
  • Guía del lector del Quijote (1926)
  • Ingleses, franceses, españoles (1929)
  • El Hamlet de Shakespeare (1949)
  • Bosquejo de Europa (1951)
  • Presente y porvenir de Hispanoamérica (1953)
  • Retrato de un hombre de pie (1956)
  • De Galdós a Lorca (1960)
  • El Quijote de Cervantes (1962)
  • Memorias de un federalista (1967)
  • Mujeres españolas (Austral, 1972)

Nowele

  • La jirafa sagrada (1925)
  • El enemigo de Dios (1926)
  • El corazón de piedra verde (1942)
  • Ramo de errores (1952)
  • Los fantasmas (1952)
  • Los dioses sanguinarios (1952)
  • Fe sin blasfemia (1952)
  • La camarada Ana (1954)
  • Guerra en la sangre (1956)
  • Una gota de tiempo (1958)
  • El semental negro (1961)
  • Sanco Panco (1963)

Poezja

  • Romances de ciego (1922)
  • La fuente serena (1927)
  • Elegía en la muerte de Unamuno (1937)
  • Elegía en la muerte de Federico García Lorca (1938)
  • Rosa de cieno y ceniza (1942)
  • Romances por Beatriz (1955)
  • La que huele a tomillo (1959)
  • Poppy (1965)

Przypisy

  1. V. Messori, Czarne karty Kościoła, przeł. ks. Antoni Kajzerek, Księgarnia Świętego Jacka, Katowice 2003, s. 64, 65.

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

Salvador de Madariaga.JPG
Salvador de Madariaga