Samir ar-Rifa’i (1901–1965)

Samir ar-Rifa’i (ur. 3 stycznia 1901 w Safedzie, zm. 12 października 1965 w Ammanie) – jordański polityk, dwukrotny premier emiratu Transjordanii i czterokrotny szef rządu Jordanii.

Życiorys

Od 1922 pracował jako urzędnik w Palestynie, od 1925 w Transjordanii^[1]. W 1944 emir Abd Allah mianował go ministrem spraw wewnętrznych emiratu Transjordanii, zaś trzy lata później powierzył mu kierowanie rządem. Na stanowisku tym ar-Rifa’i pozostał do 3 maja 1949. Drugi raz został premierem Transjordanii w grudniu 1950 i sprawował urząd do 25 lipca 1951. Odszedł z niego kilka dni po zabójstwie Abd-Allaha, zamordowanego przez Palestyńczyka przed meczetem Al-Aksa^[1].

Po śmierci króla ar-Rifa’i, jako jeden z najbardziej wpływowych polityków jordańskich, brał udział w rodzinnej naradzie rodu Haszymitów w sprawie sukcesji po Abd Allahu. Postanowiono na niej o zachowaniu odrębności państwa jordańskiego i ogłosić jego królem najstarszego syna zamordowanego władcy, chorego na schizofrenię Talala. Zamierzano upozorować, że jest on zdrowy i może normalnie pełnić swoje obowiązki, po czym doprowadzić do jego abdykacji, gdy tylko edukację w Wielkiej Brytanii ukończy jego syn Husajn^[2].

W 1956 rządzący już – zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami – król Husajn mianował ar-Rifa’ia premierem Jordanii. Stało się to po kolejnej fali zamieszek, których uczestnicy sprzeciwiali się prozachodniej orientacji kraju i (ostatecznie zarzuconym) planom wstąpienia do Paktu Bagdadzkiego. Ar-Rifa’i był konserwatystą szczerze popierającym rządy Haszymitów^[3]. Na żądanie króla 1 marca 1956 usunął z kraju twórcę i dowódcę Legionu Arabskiego Johna Bagota Glubba i jego współpracowników. Stanowiło to początek arabizacji jordańskich sił zbrojnych, dowodzonych dotąd przez Brytyjczyków, i podniosło popularność Husajna w społeczeństwie^[3]. Ar-Rifa’i odszedł ze stanowiska 20 maja 1956^[1]. W kwietniu 1957 wszedł do rządu Ibrahima Haszima jako minister spraw zagranicznych. Rząd Haszima stłumił pronaserowską opozycję w Jordanii^[4]. Ar-Rifa’i, jeden z najważniejszych doradców króla, zachęcał go do podjęcia kroków na rzecz zawarcia unii iracko-jordańskiej. Związek dwóch krajów rządzonych przez Haszymitów miał stanowić przeciwwagę dla krajów arabskich rządzonych przez lewicę, zwłaszcza dla powstałej w 1958 Zjednoczonej Republiki Arabskiej łączącej Egipt i Syrię. W tym samym roku ar-Rifa’i stanął po raz kolejny na czele rządu i pozostał na stanowisku do stycznia 1959, gdy zrezygnował, powołując się na problemy zdrowotne^[1].

Po raz ostatni objął urząd premiera w marcu 1963, jednak już w kolejnym miesiącu jego gabinet upadł, nie uzyskawszy w parlamencie wotum zaufania. Ar-Rifa’i został wówczas członkiem rady powierniczej Uniwersytetu Jordańskiego. Zmarł dwa lata później na atak serca^[1].

Rodzina

Ojciec Zajda ar-Rifa’ia, premiera Jordanii w latach 1973-1979 oraz 1985-1989, dziadek Samira ar-Rifa’ia, również premiera kraju w latach 2009-2011.

Przypisy

Premierzy Jordanii Emirat Transjordanii (1921-1946) Raszid Tali Muzhir ar-Raslan Ali Rida ar-Rikabi Muzhir ar-Raslan Hasan Chalid Abu al-Huda Ali Rida ar-Rikabi Hasan Chalid Abu al-Huda Abd Allah as-Sarradż Ibrahim Haszim Taufik Abu al-Huda Samir ar-Rifa’i Ibrahim Haszim Królestwo Jordanii (od 1946) Samir ar-Rifa’i Taufik Abu al-Huda Sa’id al-Mufti Samir ar-Rifa’i Taufik Abu al-Huda Fauzi al-Mulki Taufik Abu al-Huda Sa’id al-Mufti Hazza al-Madżali Ibrahim Haszim Samir ar-Rifa’i Sa’id al-Mufti Ibrahim Haszim Sulajman an-Nabulusi Abd al-Halim al-Nimr Husajn al-Chalidi Ibrahim Haszim Samir ar-Rifa’i Hazza al-Madżali Bahdżat at-Talhuni Wasfi at-Tall Samir ar-Rifa’i Husajn ibn Nasir Bahdżat at-Talhuni Wasfi at-Tall Husajn ibn Nasir Sad Dżuma Bahdżat at-Talhuni Abd al-Munim ar-Rifa’i Bahdżat at-Talhuni Abd al-Munim ar-Rifa’i Muhammad Dawud al-Abbasi Ahmad Tukan Wasfi at-Tall Ahmad al-Lauzi Zajd ar-Rifa’i Mudar Badran Abd al-Hamid Szaraf Kasim ar-Rimawi Mudar Badran Ahmad Ubajdat Zajd ar-Rifa’i Zajd ibn Szakir Mudar Badran Tahir al-Masri Zajd ibn Szakir Abd as-Salam al-Madżali Zajd ibn Szakir Abd al-Karim al-Kabariti Abd as-Salam al-Madżali Fajiz at-Tarawina Abd ar-Ra’uf ar-Rawabida Ali Abu ar-Raghib Fajsal al-Fajiz Adnan Badran Maruf al-Bachit Nadir az-Zahabi Samir ar-Rifa’i Maruf al-Bachit Aun Szaukat al-Chasawina Fajiz at-Tarawina Abd Allah an-Nusur Hani al-Mulki