Samochód Dostawczy Roku

Mercedes-Benz Vito II, Van of the Year 2005

Fiat Doblo Cargo II, Van of the Year 2006

Ford Transit, Van of the Year 2007

Citroën Jumpy II, jeden z Van of the Year 2008

Peugeot Bipper, jeden z Van of the Year 2009

Nissan NV200, Van of the Year 2010

Fiat Doblò Cargo II, Van of the Year 2011

Samochód Dostawczy Roku (ang. Van of the Year (VoY), zwany też czasem International Van of the Year (IVoY)) – to europejski konkurs na lekki samochód użytkowy (samochód dostawczy z nadwoziem typu furgon) roku, organizowany od 1991 roku. Czasem biorą w nim również udział samochody dostawcze na bazie samochodów osobowych typu kombi (np. Opel Astra Van II).

Definicje vana

W Europie pod pojęciem "van" rozumie się samochody dostawcze właściwe, czyli takie, które mają zintegrowaną ze stanowiskiem kierowcy, zamkniętą przestrzeń ładunkową typu furgon, umożliwiającą przechodzenie z miejsca kierowcy do przestrzeni ładunkowej bez konieczności wychodzenia z pojazdu.

Tak zdefiniowaną kategorię podzielono na trzy grupy:

micro-mini van – o dopuszczalnej masie całkowitej (DMC) do 1,8 tony,
midi van – o DMC od 1,8 do 2,8 tony,
maxi van – o DMC od 2,8 do 3,5 tony.

Niektóre maxi vany przekraczają górny limit masy, np. Fiat Ducato III ma DMC do 4,0 ton.

W Kanadzie tamtejsze stowarzyszenie dziennikarzy motoryzacyjnych (Automobile Journalists Association of Canada) w ramach konkursu na "Model Roku", a następnie Samochód Roku Wszechkategorii (Overall Car of the Year) od 1996 roku przyznawało wyróżnienie w wielokrotnie modyfikowanej podkategorii "Najlepszy Nowy Lekki Samochód Użytkowy/Van/Użytkowy" (Best New Light Truck/Van/Utility). Od 1999 roku przyznawane są dwie nagrody "Kanadyjski Samochód Osobowy Roku" (Canadian Car of the Year) oraz "Kanadyjska Ciężarówka Roku" (Canadian Truck of the Year). Ze względu na specyfikę rozumienia słów "van" i "truck" w Ameryce Północnej, ten drugi konkurs obok lekkich samochodów użytkowych (dostawczych) obejmuje głównie minivany, samochody osobowo-terenowe (SUV) oraz pickupy. Nie jest więc porównywalny z konkursem europejskim.

Historia i zasady konkursu

W organizowanym od 1976 roku konkursie Samochód Ciężarowy Roku ("Truck of the Year") mogły brać udział wszelkie samochody użytkowe o ładowności powyżej 1 tony. Jednak jury tego konkursu preferowało ciężkie samochody ciężarowe. Dlatego w 1991 roku powołano nowy konkurs dla samochodów dostawczych pod nazwą "Van of the Year". Część członków komisji tego konkursu zasiada w obu gremiach.

Jurorzy obserwują rynek i zgłaszają do konkursu nowe samochody dostawcze o dopuszczalnej masie całkowitej (DMC) do 3,5 ton pojawiające się na nim w okresie poprzedzającym wybór. Po zapoznaniu się z nowymi samochodami jurorzy wyłaniają krótką lista kandydatów, po czym z niej wybierają zwycięzcę. Wśród kryteriów wyboru są takie cechy jak: zaawansowanie techniczne samochodu, nowe rozwiązania poprawiającego jego osiągi, funkcjonalność i ekonomię eksploatacji.

Początkowo tytuł nadawany był w roku którego dotyczył (Mercedes-Benz Sprinter I otrzymał tytuł Van of the Year 1995 dopiero jesienią 1995 roku). W konkursie na rok 1996, w którym zwyciężył Mercedes-Benz Vito I, po raz pierwszy zastosowano zasadę, że tytuł nadawany jest jesienią danego roku, a obowiązuje przez cały następny rok. Oznacza to że np. tytuł "Van of the Year 2009" zdobyty został jesienią 2008 roku. Kilka lat później ta zasada stała się regułą. Co najmniej od konkursu na rok 1996 organizowany jest również Euro Van Test, który pomaga jurorom w wyborze.

Do konkursu zgłaszane są czasem kolejne generacje pojazdów sprzedawanych pod tą samą nazwą, co w tabeli zaznaczane jest symbolem fabrycznym (np. Volkswagen Transporter T4, T5) bądź stosowną liczbą rzymską. Specyfiką europejskiego rynku samochodów dostawczych, wynikającą z dążenia do obniżania kosztów produkcji, jest częsta praktyka produkcji w jednym zakładzie kilku bliźniaczych modeli samochodów różnych firm na bazie wspólnego projektu. Takie pojazdy najczęściej są łącznie zgłaszane do konkursu i w nim oceniane.

Skład jury

Jury konkursu od początku składało się z kilkunastu dziennikarzy z krajów europejskich. Reprezentują oni redakcje czasopism specjalistycznych zajmujących się samochodami użytkowymi. Zasadą jest, że dany kraj reprezentuje tylko jeden dziennikarz. Z czasem powiększano skład jury o przedstawicieli kolejnych krajów, w tym Polski. Od konkursu na rok 2011 jury liczy 24 członków z 24 państw Europy. Każdy z jurorów ma do dyspozycji 12 punktów, które musi rozdzielić na co najmniej 2 modele, z których jeden może dostać maksymalnie 7 punktów.

Jurorzy reprezentują m.in. następujące kraje i redakcje specjalistycznych czasopism motoryzacyjnych^[1]:

L.p.	Państwo	Czasopismo
1.	Austria	„Firmenwagen”
2.	Belgia	„Transporama”
3.	Dania	„Mester-Tidende”
4.	Finlandia	„Auto, Teknikka ja Kuljetus”
5.	Francja	„Solutions Utilitaires”
6.	Grecja	„Troxoi & TIR”
7.	Hiszpania	„Truck”
8.	Holandia	„Truck & Transport Management”
9.	Irlandia	„Fleet Van & Utility”
10.	Niemcy	„Logistra”
11.	Norwegia	„Anlegg & Transport”
12.	Polska	„Polski Traker”
13.	Portugalia	„Euro transporte”
14.	Rosja	„Auto Review”
15.	Słowacja	„Transport a Logistika”
16.	Szwajcaria	„Trucker”
17.	Szwecja	„Svensk Akeritidning”
18.	Węgry	„Camion Truck & Bus”
19.	Wielka Brytania	„What Van”
20.	Włochy	„tuttoTrasporti”
21.	b.d.
22.	b.d.
23.	b.d.
24.	b.d.