Samodzielna kompania czołgów rozpoznawczych

Samodzielna kompania czołgów rozpoznawczych - samodzielny pododdział czołgów Wojska Polskiego wystawiony w mobilizacji alarmowej i walczący w kampanii wrześniowej 1939 w składzie wielkich jednostek piechoty.

TKS -czołg podstawowy kompanii

Przeznaczenie

We wrześniu 1939 zmobilizowano 15 takich kompanii, po 13 TK/ TKS (w tym dwa z przyczepkami towarzyszącymi patroli reperacyjnych)^[1].

Ze względu na bardzo słabe opancerzenie i uzbrojenie te 2,5-tonowe czołgi zasługiwały raczej na nazwę "tankietek". Cechą charakterystyczną tankietek była jednak ich duża zwrotność i ruchliwość.

Wszystkie kompanie rozdzielono wzdłuż całego frontu do dyspozycji dowódców poszczególnych armii. W rezultacie równało się to przydziałowi pojedynczych kompanii do dywizji piechoty. Z prostej arytmetyki wyniku przy tym, że kompanii tych nie starczyło nawet dla połowy dywizji.

Tankietki wykorzystywane były przede wszystkim do działań rozpoznawczych. Jednakże, z powodu braku innego sprzętu, były często z dobrym skutkiem wykorzystywane do wsparcia ataków piechoty, a nawet do prowadzenia samodzielnych działań zaczepnych.

czołg TK-3

Przydział kompanii w 1939

• Armia „Modlin” - 2
• Armia „Pomorze” - 1
• Armia „Poznań” - 4
• Armia „Łódź” - 5
• Armia „Kraków” - 3 (+ 1 w składzie 10BK)

Etat kompanii czołgów rozpoznawczych

Motocykl Sokół 1000

• dowódca kompanii
• poczet dowódcy
  • gońcy
  • sekcja pioniersko-gazowa
  • patrol sanitarny
• drużyna łączności
  • patrol radio (x 2)
  • patrol łączności z lotnikiem

Razem dowódca, poczet dowódcy, drużyna łączności:

1 oficer, 7 podoficerów, 21 szeregowców;

1 czołg, 1 samochód osobowo-terenowy, 2 samochody z radiostacjami N2/S, 2 furgony, 1 samochód sanitarny, 4 motocykle.

Sokół

uzbrojenie: 23 kbk z bagn., 2 pistolety, 5 bagnetów, 1 NKM (w czołgu, tylko w etacie niektórych kompanii, praktycznie zamiast niego stosowano ckm wz.25)

• dwa plutony czołgów, w każdym:

1 oficer, 7 podoficerów, 7 szeregowców

6 czołgów^[2]

, 1 motocykl, przyczepa towarzysząca. Uzbrojenie (w każdym): 2 kbk z bagn., 12 pistoletów, 12 bagnetów, 2 NKM (w czołgach dowódców półplutonów, w etacie - praktycznie tylko niektórych kompaniach), 4 ckm (w czołgach).

• pluton techniczno - gospodarczy^[1]

• • drużyna techniczna
  • drużyna gospodarcza
  • załogi zapasowe
  • tabor

Razem w plutonie

1 oficer, 13 podoficerów, 18 szeregowców

5 samochodów ciężarowych, samochód-warsztat, cysterna (etatowo, ale etat dopuszczał zastosowanie samochodu ciężarowego z beczkami), 1 motocykl, 2 samochody do przewozu czołgów, 2 przyczepy na paliwo, 1 kuchnia polowa. Uzbrojenie: 26 kbk z bagn., 5 pistoletów, 5 bagnetów, 1 ckm (do OPL).

Ogółem w kompanii:

czołg TK-3

ludzie

4 oficerów, 34 podoficerów i 53 szeregowców.

wyposażenie:

• 13 czołgów rozpoznawczych TK-3 lub TKS
• 5 samochodów ciężarowych Polski Fiat 621L
• 1 terenowy samochód osobowy Polski Fiat 508 I (Łazik)
• 2 terenowe samochody osobowe Polski Fiat 508/518 z radiostacją
• 2 samochody Polski Fiat 508 I furgon (odkryty)
• 1 samochód sanitarny
• 1 samochód-warsztat
• 1 samochód-cysterna
• 5 motocykli z przyczepką Sokół 1000

Przypisy

Bibliografia

• Rajmund Szubański: Polska broń pancerna 1939. Warszawa: Wydaw. Min. Obrony Narodowej, 1989. ISBN 83-11-07660-X.
• Adam Jońca: Wrzesień 1939 : pojazdy Wojska Polskiego : barwa i broń. Warszawa: Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, 1990. ISBN 83-206-0847-3.
• Jan Tarczyński, Krzysztof Barbarski, Adam Jońca: Pojazdy w Wojsku Polskim = Polish Army vehicles : 1918-1939. Pruszków: Oficyna Wydawnicza "Ajaks" ; Londyn : Komisja Historyczna b. Sztabu Głównego PSZ, 1995. ISBN 83-85621-57-1.

Polskie pojazdy wojskowe do 1939 Czołgi Renault FT TK-3 TKF TKS Vickers 6-Ton 7TP Samochody pancerne Tank Piłsudskiego Kresowiec Ford FT-B Lwowskie dziecko Korfanty wz.28 wz. 29 wz. 34 Ciągniki artyleryjskie PZInż 302 C2P C4P C7P Samochody osobowe i ciężarowe PF 508 Łazik PF 518 PF 508/518 Ursus A PF 621 PF 614 PF 618 wz. 34 Pociągi pancerne Gromobój Kozak Podpułkownik Lis-Kula Piłsudczyk Szeroki Generał Sikorski Związek Broni nr 4 (Hallerczyk) nr 7 (Smok) nr 11 (Danuta) nr 12 (Poznańczyk) nr 13 (Gen. Sosnkowski) nr 14 (Paderewski) nr 15 (Śmierć) nr 16 (Mściciel) nr 51 (Pierwszy Marszałek) nr 52 (Piłsudczyk) nr 53 (Śmiały) nr 54 (Groźny) nr 55 (Bartosz Głowacki) I improwizowany pociąg pancerny Obrony Wybrzeża II improwizowany pociąg pancerny Obrony Wybrzeża III improwizowany pociąg pancerny Obrony Wybrzeża „Smok Kaszubski” Szkolny Pociąg Pancerny Drezyna pancerna Tatra T18 Motocykle Sokół 1000 Sokół 600 Pojazdy prototypowe i doświadczalne TK-1 TK-2 TKW TKD TKS-D WB-10 4TP 9TP 10TP 14TP 20/25TP wz. 30 wz. 31 PZInż 130 PZInż 152 PZInż 160 PZInż 202 PZInż 222 PZInż 303 PZInż 312 PZInż 322 PZInż 342 PZInż 343 PZInż 603 PZInż 703 PZInż 713

Wojsko Polskie II Rzeczypospolitej Rodowód Polska Siła Zbrojna Armia Polska we Francji Armia Wielkopolska Legiony Polskie Samoobrona Litwy i Białorusi Wojsko Litwy Środkowej Wojsko Polskie na Wschodzie Naczelne władze wojskowe Naczelnik Państwa (1918-1922) Prezydent RP (1922-1939) Naczelne Dowództwo WP Ministerstwo Spraw Wojskowych Generalny Inspektorat Sił Zbrojnych Sztab Generalny (Główny) Kwatera Główna Naczelnego Wodza Rodzaje sił zbrojnych Wojsko Marynarka Wojenna Formacje Wojska Wartownicze i Etapowe (1919-1921) Korpus Ochrony Pogranicza (1924-1939) Obrona Narodowa (1937-1939) Bronie Piechota Kawaleria Artyleria Bronie pancerne (1937-1939) Lotnictwo Saperzy Wojska Kolejowe (do 1928) Wojska Samochodowe (do 1937) Tabory Żandarmeria Służby duszpasterska geograficzna intendentury inżynieryjno-saperska kolejowa remontu sprawiedliwości zdrowia weterynarii uzbrojenia lotnictwa żeglugi śródlądowej łączności etapowa jeniecka poborowa WP w 1939 OdeB pokojowe Plan mob. "W" Mobilizacja OdeB wojenne Kampania wrześniowa Plan Zachód Plan Wschód Inne Bunt Żeligowskiego Centrum Wyszkolenia Sanitarnego Centrum Wyszkolenia Saperów Centrum Wyszkolenia Łączności Centrum Wyszkolenia Żandarmerii Centrum Wyższych Studiów Wojskowych Fundusz Obrony Narodowej Główny Urząd Zaopatrywania Armii Instytut Wojskowo-Techniczny Oddział II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego Oficerska Szkoła Topografów Placówki dyplomatyczne Wojska Polskiego II RP Rada Wojenna Rada Wojskowa Wojna polsko-bolszewicka Wojskowa Komisja Ustawodawcza Wyższa Szkoła Wojenna Barwy broni i służb Mundur