Samogłoska otwarta przednia niezaokrąglona

Samogłoska otwarta przednia niezaokrąglona
Numer IPA304
a
Jednostka znakowa

a

Unikod

U+0061

UTF-8 (hex)

61

Inne systemy
X-SAMPAa
Kirshenbauma
IPA Braille↗⠁
Przykład
informacje • pomoc
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Samogłoska otwarta przednia niezaokrąglona – typ samogłoski spotykany w językach naturalnych. Symbol, który przedstawia ten dźwięk w Międzynarodowym Alfabecie Fonetycznym i X-SAMPA, to a (zwykłe a). W latach 2011-2012 komitet Międzynarodowego Towarzystwa Fonetycznego zagłosował przeciw dodaniu do MAF odrębnego symbolu (ᴀ) dla samogłoski otwartej centralnej niezaokrąglonej[1].

W dialekcie miasta Hamont języka limburskiego przednie [aː], centralne [äː] i tylne [ɑː] należą do odrębnych fonemów[2][3]. Takie potrójne rozróżnienie jest bardzo rzadko spotykane.

Języki, w których występuje ten dźwięk

Samogłoska otwarta przednia niezaokrąglona występuje w językach:

JęzykSłowoMAFTłumaczenieUwagi
angielskiReceived Pronunciation[4]cat[kʰat]"kot"Realizowana jako [æ] przez konserwatywnych użytkowników[4].
duński[5]Dansk[ˈd̥ansɡ̊]"duński"Wymowa niektórych konserwatywnych użytkowników; inni użytkownicy wymawiają ją jako prawie otwartą [æ][6][7].
limburski[2][8][9][10]pèns[paːns²]"brzuch"Wyraz z dialektu Hamont[11].
polski[12]jajko[ˈjajkɔ]"jajko"Alofon /a/ między spółgłoskami miękkimi.

W niektórych językach występuje samogłoska otwarta centralna niezaokrąglona, nieposiadająca odrębnego symbolu IPA, zapisywana [ä], [ɑ̈] lub [ɐ̞] (najczęściej używany symbol to [ä]), kiedy niezbędne jest rozróżnienie:

JęzykSłowoMAFTłumaczenieUwagi
czeskilaska[ˈläskä]"miłość"Z reguły transkrybowana /a/.
hiszpańskimalo[ˈmälo̞]"zły"Z reguły transkrybowana /a/.
limburskidialekt Hamont[13]zaak[zäːk²]"sprawa"Z reguły transkrybowana /aː/.
maryjskiадакат[ädäkät]"znów"Z reguły transkrybowana /a/.
niemieckiRatte[ˈʀätə]"szczur"Z reguły transkrybowana /a/.
polskilas[läs]"las"Z reguły transkrybowana /a/.
portugalski[14][15]vá[vä]"proszę iść!"Z reguły transkrybowana /a/.
rumuńskical[käl]"koń"Z reguły transkrybowana /a/.
sebei[16](potrzebny przykład)Z reguły transkrybowana /a/.

Przypisy

  1. ↑ Keating 2012 ↓, s. 245.
  2. ↑ a b Verhoeven 2007 ↓, s. 221.
  3. ↑ Choć Verhoeven pierwsze dwie samogłoski zapisuje jako /æː/ i /aː/, to z czworokątu samogłoskowego na stronie 221 wynika jasno, że mają dokładnie ten sam stopień otwarcia (całkowicie otwarty), /æː/ jest całkowicie przednie, /aː/ jest centralne, a /ɑː/ całkowicie tylne.
  4. ↑ a b Received Pronunciation. [dostęp 2015-11-01].
  5. ↑ Basbøll 2005 ↓, s. 32.
  6. ↑ Grønnum 1998 ↓, s. 100.
  7. ↑ Basbøll 2005 ↓, s. 45.
  8. ↑ Gussenhoven i Aarts 1999 ↓, s. 159.
  9. ↑ Heijmans i Gussenhoven 1998 ↓, s. 110.
  10. ↑ Peters 2006 ↓, s. 119.
  11. ↑ Verhoeven 2007 ↓, s. 222.
  12. ↑ Rocławski 1976 ↓, s. 75, 110.
  13. ↑ Verhoeven 2007 ↓, s. 221–222.
  14. ↑ Barbosa i Albano 2004 ↓, s. 229.
  15. ↑ Cruz-Ferreira 1999 ↓, s. 127.
  16. ↑ UPSID SEBEI. [dostęp 2016-02-16].

Bibliografia

  • Plínio A. Barbosa, Eleonora C. Albano. Brazilian Portuguese. „Journal of the International Phonetic Association”. 34 (2), s. 227–232, 2004. DOI: 10.1017/S0025100304001756 (ang.). 
  • Hans Basbøll: The Phonology of Danish. Nowy Jork: Oxford University Press, 2005. ISBN 0-203-97876-5. (ang.)
  • Madalena Cruz-Ferreira: Portuguese (European). W: Handbook of the International Phonetic Association. Cambridge: Cambridge University Press, 1999, s. 126–130. ISBN 978-0-521-65236-0. (ang.)
  • Carlos Gussenhoven, Flor Aarts. The dialect of Maastricht. „Journal of the International Phonetic Association”. 29, s. 155–166, 1999. DOI: 10.1017/S0025100300006526 (ang.). 
  • Linda Heijmans, Carlos Gussenhoven. The Dutch dialect of Weert. „Journal of the International Phonetic Association”. 28, s. 107–112, 1998. DOI: 10.1017/S0025100300006307 (ang.). 
  • Patricia A. Keating. IPA Council votes against new IPA symbol. „Journal of the International Phonetic Association”. 42 (2), s. 245, 2012. DOI: 10.1017/S0025100312000114 (ang.). 
  • Jörg Peters. The dialect of Hasselt. „Journal of the International Phonetic Association”. 36, s. 117–124, 2006. DOI: 10.1017/S0025100306002428 (ang.). 
  • Bronisław Rocławski: Zarys fonologii, fonetyki, fonotaktyki i fonostatystyki współczesnego języka polskiego. Gdańsk: Wydawnictwo Uczelniane Uniwersytetu Gdańskiego, 1976. (pol.)
  • Jo Verhoeven. The Belgian Limburg dialect of Hamont. „Journal of the International Phonetic Association”. 37 (2), s. 219–225, 2007. DOI: 10.1017/S0025100307002940 (ang.). 
Samogłoski kardynalne
PrzedniePrzednie scentr.CentralneTylne
scentr.		Tylne
Przymknięte
Blank vowel trapezoid.png
i • y
ɨ • ʉ
ɯ • u
ɪ • ʏ
• ʊ
e • ø
ɘ • ɵ
ɤ • o
ɛ • œ
ɜ • ɞ
ʌ • ɔ
a • ɶ
ɑ • ɒ
Prawie przymknięte
Półprzymknięte
Średnie
Półotwarte
Prawie otwarte
Otwarte

Uwaga. Jeśli podano dwa symbole, to znajdujący się po lewej stronie oznacza samogłoskę niezaokrągloną, a po prawej zaokrągloną.

Media użyte na tej stronie