Samogłoska otwarta tylna niezaokrąglona

Samogłoska otwarta tylna niezaokrąglona
Numer IPA305
ɑ
Jednostka znakowa

ɑ

Unikod

U+0251

UTF-8 (hex)

c9 91

Inne systemy
X-SAMPAA
KirshenbaumA
IPA Braille
Przykład
informacjepomoc
Ta strona zawiera symbole fonetyczne MAF. Bez właściwego wsparcia renderowania wyświetlane mogą być puste prostokąty lub inne symbole zamiast znaków Unikodu.

Samogłoska otwarta tylna niezaokrąglona - typ samogłoski spotykany w językach naturalnych. Symbol, który przedstawia ten dźwięk w Międzynarodowym Alfabecie Fonetycznym, to ɑ (a zbliżone do greckiego α). W latach 2011-2012 komitet Międzynarodowego Towarzystwa Fonetycznego zagłosował przeciw dodaniu do MAF odrębnego symbolu () dla samogłoski otwartej centralnej niezaokrąglonej[1].

W dialekcie miasta Hamont języka limburskiego przednie [aː], centralne [ɑ̈ː] i tylne [ɑː] są odrębnymi fonemami[2][3]. Takie potrójne rozróżnienie jest bardzo rzadko spotykane.

Języki, w których występuje ten dźwięk

Samogłoska otwarta tylna niezaokrąglona występuje w językach:

JęzykSłowoMAFTłumaczenieUwagi
angielskifather[ˈfɑːðə(ɹ)]"ojciec"
arabskiبحر[bɑħr]"morze"Alofon /æ/ w sąsiedztwie spółgłosek gardłowych i faryngalizowanych.
fińskikana[ˈkɑnɑ]"kura"
limburski[2][4][5][6]tand[tɑːnt²]"ząb"Wyraz z dialektu Hamont[7].
norweskihat[hɑːt]"nienawidzić"
ukraińskiмати[ˈmɑtɪ]"matka"

W niektórych językach występuje samogłoska otwarta centralna niezaokrąglona, nieposiadająca odrębnego symbolu IPA, zapisywana [ɑ̈], [ä] lub [ɐ̞] (najczęściej używany symbol to [ä]), kiedy niezbędne jest rozróżnienie:

JęzykSłowoMAFTłumaczenieUwagi
czeskilaska[ˈlɑ̈skɑ̈]"miłość"Z reguły transkrybowana /a/.
hiszpańskimalo[ˈmɑ̈lo̞]"zły"Z reguły transkrybowana /a/.
limburskidialekt Hamont[8]zaak[zɑ̈ːk²]"sprawa"Z reguły transkrybowana //.
maryjskiадакат[ɑ̈dɑ̈kɑ̈t]"znów"Z reguły transkrybowana /a/.
niemieckiRatte[ˈʀɑ̈tə]"szczur"Z reguły transkrybowana /a/.
polskilas[lɑ̈s]"las"Z reguły transkrybowana /a/.
portugalski[9][10]vá[vɑ̈]"proszę iść!"Z reguły transkrybowana /a/.
rumuńskical[kɑ̈l]"koń"Z reguły transkrybowana /a/.
sebei[11](potrzebny przykład)Z reguły transkrybowana /a/.

Przypisy

  1. Keating 2012 ↓, s. 245.
  2. a b Verhoeven 2007 ↓, s. 221.
  3. Choć Verhoeven pierwsze dwie samogłoski zapisuje jako /æː/ i /aː/, to z czworokątu samogłoskowego na stronie 221 wynika jasno, że mają dokładnie ten sam stopień otwarcia (całkowicie otwarty), /æː/ jest całkowicie przednie, /aː/ jest centralne, a /ɑː/ całkowicie tylne.
  4. Gussenhoven i Aarts 1999 ↓, s. 159.
  5. Heijmans i Gussenhoven 1998 ↓, s. 110.
  6. Peters 2006 ↓, s. 119.
  7. Verhoeven 2007 ↓, s. 222.
  8. Verhoeven 2007 ↓, s. 221–222.
  9. Barbosa i Albano 2004 ↓, s. 229.
  10. Cruz-Ferreira 1999 ↓, s. 127.
  11. UPSID SEBEI. [dostęp 2016-02-16].

Bibliografia

  • Plínio A. Barbosa, Eleonora C. Albano. Brazilian Portuguese. „Journal of the International Phonetic Association”. 34 (2), s. 227–232, 2004. DOI: 10.1017/S0025100304001756 (ang.). 
  • Madalena Cruz-Ferreira: Portuguese (European). W: Handbook of the International Phonetic Association. Cambridge: Cambridge University Press, 1999, s. 126–130. ISBN 978-0-521-65236-0. (ang.)
  • Carlos Gussenhoven, Flor Aarts. The dialect of Maastricht. „Journal of the International Phonetic Association”. 29, s. 155–166, 1999. DOI: 10.1017/S0025100300006526 (ang.). 
  • Linda Heijmans, Carlos Gussenhoven. The Dutch dialect of Weert. „Journal of the International Phonetic Association”. 28, s. 107–112, 1998. DOI: 10.1017/S0025100300006307 (ang.). 
  • Patricia A. Keating. IPA Council votes against new IPA symbol. „Journal of the International Phonetic Association”. 42 (2), s. 245, 2012. DOI: 10.1017/S0025100312000114 (ang.). 
  • Jörg Peters. The dialect of Hasselt. „Journal of the International Phonetic Association”. 36, s. 117–124, 2006. DOI: 10.1017/S0025100306002428 (ang.). 
  • Jo Verhoeven. The Belgian Limburg dialect of Hamont. „Journal of the International Phonetic Association”. 37 (2), s. 219–225, 2007. DOI: 10.1017/S0025100307002940 (ang.). 

Media użyte na tej stronie

Open back unrounded vowel.ogg
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to Denelson83 (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC-BY-SA-3.0
Open back unrounded vowel, [ɑ]. Recorded by Denelson83.