Samogłoska półprzymknięta przednia niezaokrąglona

Samogłoska półprzymknięta przednia niezaokrąglona – typ samogłoski spotykany w językach naturalnych. Symbol, który przedstawia ten dźwięk w Międzynarodowym Alfabecie Fonetycznym, to e (zwykłe e).

Języki, w których występuje ten dźwięk

• język polski: miejsce [ˈmjejsʦɛ] (alofon /ɛ/ między spółgłoskami miękkimi)^[1]
• angielszczyzna australijska i angielszczyzna nowozelandzka: bed [bed], „łóżko” (odpowiada głosce [ɛ] w RP i GA, choć u niektórych użytkowników NzE może być ona bliższa [ɪ])
• angielszczyzna szkocka i niektóre dialekty angielszczyzny amerykańskiej: play [pl̥e:], „grać” (odpowiada dyftongowi [eɪ̯] w RP i GA)
• dialekt egipski języka arabskiego: ليه [le:], „dlaczego?”, „czemu?”
• język duński: seng [seŋ], „łóżko”
• język farerski: eg [e:], „ja”
• język francuski: beauté [boˈte], „piękno”^[2]
• język galicyjski: abeto [äˈβ̞eto], „jodła”
• język gruziński: მეფჱ [mɛpʰej], „król” (alofon [ɛ])
• język kataloński: séc [sek], „składać”, „zawijać”^[3]
• język niderlandzki: beet [be:t], „kęs” (standardowa wymowa, ale w Holandii z reguły ta głoska jest dyftongizowana – [beɪ̯t])
• język niemiecki: Seele [ˈze:lə], „dusza”
• język norweski: le [le:], „śmiać się”
• język portugalski: português [purtuˈɣeʃ], „portugalski”^[4]
• język północnofryzyjski: ween [ʋe:n], „niebieski”
• język rosyjski: шея [ˈʂejə], „szyja” (występuje tylko przed spółgłoskami miękkimi)
• język szwedzki: se [se:], „widzieć”
• język włoski: Venezia [veˈnɛt:sja], „Wenecja”^[5]
• język zachodniofryzyjski: skeel [ˈske:ɫ], „zezowaty”

W niektórych językach występuje samogłoska średnia przednia niezaokrąglona, nie posiadająca odrębnego symbolu IPA, zapisywana [e̞] lub [ɛ̝] (najczęściej w pierwszy sposób), kiedy niezbędne jest rozróżnienie:

• dialekt Yorkshire języka angielskiego: play [ple̞:], „grać”^[6]
• język fiński: metro [ˈme̞tro̞], „metro”^[7]
• język hebrajski: יְרִיחוֹ [je̞ʁiˈħo̞], „Jerycho”^[8]
• język hiszpański: diez [di̯e̞θ], „dziesięć”^[9]
• Algherese i północne dialekty języka katalońskiego: sec [se̞k], "suchy" (w tych dialektach /ɛ/ i /e/ łączą się do [e̞])
• język nowogrecki: έψιλον [ˈe̞psilo̞n], „epsilon”
• język rosyjski: человек [t͡ɕɪlɐˈvʲe̞k], „człowiek”, „osoba” (występuje tylko po spółgłoskach miękkich)^[10]
• język rumuński: societate [so̞.ʧje̞'tä.te̞], „społeczeństwo”
• język serbsko-chorwacki: pitanje [pǐ:ta:ɲe̞], „pytanie”^[11]
• język szwedzki: häll [he̞l], „płaska skała” (w wielu dialektach „e” i „ä” wymawia się w taki sam sposób)
• język tagalog: daliri [dɐˈliɾe], „palec u ręki”
• język turecki: erkek [e̞ɾˈke̞c], „mężczyzna”^[12]
• język węgierski: hét [he̞:t], „siedem”^[13]
• język maryjski: теле [tele] „zima”

Przypisy

Samogłoski kardynalne

Przednie Przednie scentr. Centralne Tylne scentr. Tylne Przymknięte i • y ɨ • ʉ ɯ • u ɪ • ʏ • ʊ e • ø ɘ • ɵ ɤ • o ə ɛ • œ ɜ • ɞ ʌ • ɔ æ ɐ a • ɶ ɑ • ɒ Prawie przymknięte Półprzymknięte Średnie Półotwarte Prawie otwarte Otwarte

Uwaga. Jeśli podano dwa symbole, to znajdujący się po lewej stronie oznacza samogłoskę niezaokrągloną, a po prawej zaokrągloną.