Samogłoska
Samogłoska – głoska, przy powstawaniu której uczestniczą jedynie więzadła głosowe, a strumień powietrza swobodnie przepływa przez kanał głosowy. Samogłoski charakteryzują się regularnym rozkładem energii akustycznej, mają wyraźną strukturę formantową, która decyduje o ich barwie. Podczas ich artykulacji słychać tylko jedną głoskę[1][2]. Niektórzy językoznawcy kwestionują tę metodę definicji samogłosek jako niejednoznaczną i wzbudzającą wątpliwości i proponują w zamian metodę dystrybucyjną, polegającą na badaniu roli i kontekstu poszczególnych głosek w izolowanych wyrazach w poszczególnych językach[3].
Symbole samogłosek w międzynarodowej transkrypcji fonetycznej IPA przedstawia poniższa tabela:
Klasyfikacja samogłosek
Podziału można dokonać ze względu na[4][5]:
- poziomy ruch języka – s. przednie, środkowe (centralne), tylne
- pionowy ruch języka – s. wysokie (przymknięte), średnie, niskie (otwarte)
- kształt warg – s. niezaokrąglone, zaokrąglone
- udział rezonatora nosowego – s. ustne, nosowe (zapisywane z tyldą nad symbolem samogłoski).
Zobacz też
- iloczas
- klasyfikacja samogłosek
- głoska
- spółgłoska
- samogłoska nosowa
- trójkąt samogłoskowy (Benniego)
- trójkąt samogłoskowy (Hellwaga)
- diagram samogłoskowy
- samogłoski kardynalne
Przypisy
- ↑ Cruttenden 2008 ↓, s. 50.
- ↑ Peter Roach: A Little Encyclopedia of Phonetics (ang.). W: University of Reading [on-line]. s. 87. [dostęp 2019-02-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-11-18)].
- ↑ Peter Roach, English Phonetics and Phonology, Cambridge University Press, 2009, ISBN 978-0-521-71740-3.
- ↑ Nagórko 2007 ↓, s. 27 i nast..
- ↑ Bąk 1977 ↓, s. 56.
Bibliografia
- Alicja Nagórko, Zarys gramatyki polskiej, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 2007, ISBN 978-83-01-15390-8.
- Alan Cruttenden, Gimpson's Pronunciation of English, wyd. 7, Londyn: Hodder Education, 2008, ISBN 978-0-340-958773.
- Piotr Bąk, Gramatyka języka polskiego - zarys popularny, Warszawa: Wydawnictwo „Wiedza Powszechna”, 1977, ISBN 83-214-0923-7.
| |||||||||||||||||||||||||
Uwaga. Jeśli podano dwa symbole, to znajdujący się po lewej stronie oznacza samogłoskę niezaokrągloną, a po prawej zaokrągloną.