Samoklęski (województwo podkarpackie)

Artykuł

49°36′31″N 21°28′6″E

- błąd

39 m

WD

49°36'N, 21°28'E

- błąd

2333 m

Odległość

1020 m

Samoklęski
wieś
Ilustracja
Widok na wieś ze stoków Bucznika 519 m
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Powiat

jasielski

Gmina

Osiek Jasielski

Liczba ludności (2013-04-19)

968[1]

Strefa numeracyjna

13

Kod pocztowy

38-223[2]

Tablice rejestracyjne

RJS

SIMC

0358687[3]

Położenie na mapie gminy Osiek Jasielski
Mapa konturowa gminy Osiek Jasielski, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Samoklęski”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Samoklęski”
Położenie na mapie powiatu jasielskiego
Mapa konturowa powiatu jasielskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Samoklęski”
Ziemia49°36′31″N 21°28′06″E/49,608611 21,468333

Samoklęskiwieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie jasielskim, w gminie Osiek Jasielski[3][4].

Integralne części wsi Samoklęski[3][4]
SIMCNazwaRodzaj
0358693Kraczeniówkaczęść wsi
0358701Pod Dębamiczęść wsi
0358718Za Ogrodemczęść wsi

W latach 1975–1998 miejscowość położona była w województwie krośnieńskim.

Miejscowość jest siedzibą parafii św. Marii Magdaleny, należącej do dekanatu Nowy Żmigród, diecezji rzeszowskiej.

Panorama Samoklęsk.jpg
Panorama Samoklęsk

Położenie

Wieś położona jest na wysokości 280–310 m n.p.m. na skraju Pogórza Jasielskiego, u północno-zachodnich podnóży masywu Bucznika (519 i 518 m n.p.m.). Leży nad potokiem Szczawa, lewobrzeżnym dopływem Wisłoki, przy drodze z Gorlic do Nowego Żmigrodu (ok 4,5 km od tego drugiego). Okolica jest pagórkowata, gliniasta. Ze wsi prowadzi droga na północ do Osieka. Na południe od wsi, na stokach Bucznika, rozciąga się las Gamrat (lub: Gamracz). Wieś graniczy na wschodzie z Mytarzem, na południu z Mrukową, na zachodzie z Pielgrzymką, a na północy z Osiekiem Jasielskim.

Nazwa

Ciekawą dyskusję budziła nazwa wsi Samoklęski (dawniej Sowoklęski lub Sowie Klęski. Historyk F. Bujak uważał ją za nazwę mieszkańców (przezwisko), językoznawca Zierhoffer tłumaczył pierwotną nazwę miejscem, gdzie kląskają sowy, zaś nazwę Samoklęski wtórną adideacją.

Historia

Początkami sięga XII/XIII w. Była wsią książęcą do 1332 r., nadaną wieczyście przez Władysława Łokietka Pietrowi Petkow, później należała do Sulimów. Zwano ją kiedyś Sowoklęski. O pobycie tu możnowładzców świadczy to, że 9 maja 1416, wspomniany jest Mikołaj Korzekwicz z Sowoklęsk (Starodawne prawa polskiego pomniki. T. II. nr. 1453), a w 1487 r. urodził się w Samoklęskach biskup krakowski Piotr Gamrat, herbu Sulima, który wstawiał się za rodzinną swoją miejscowością, i przedstawił na kapitule w r. 1540 plan połączenia z parafią Samoklęski, sąsiedniej parafii w Skalniku, z powodu szczupłego uposażenia obydwu tych plebanii. Nie doszło jednak do tego, gdyż wnet nastąpiła śmierć Gamrata.

Ród rycerski Gamratów należał do wielkich posiadaczy majątków. Jan Długosz nazywając tę wieś Sowieklęski, pisze o niej, że miała kościół parafialny, a była własnością szlachetnych Jana i Stanisława Gamrata herbu Sulima (ok. 1380-1455) – kasztelana połanieckiego (1414-1433), starosty sądeckiego (1416).

W roku 1581 należały Samoklęski do Jana Mniszcha, a były w dzierżawie Piotra Broniowskiego.

W Samoklęskach gościł podobno u Jadwigi i Jerzego Mniszchów car Dymitr Samozwaniec prosząc o rękę ich córki Maryny.

Pan Hermolaus Jordan przywiózł do Samoklęsk porwaną z rodzinnego Dębowca w 1629 r. pannę Eufrozynę Mniszchównę, córkę wojewody sandomierskiego Jerzego Mniszcha i Jadwigi, siostrę Maryny, carycy moskiewskiej. Bracia panny Eufrozyny, starosta lwowski Stanisław Bonifacy Mniszech i starosta sanocki Franciszek Mniszech, skierowali sprawę do trybunału. Ponieważ porwania dokonano za zgodą Eufrozyny, a porwana nie zapomniała wziąć ze sobą srebra i garderoby, przeto sąd ze względu na skargę rodziny, skazał pannę na utratę połowy posagu. (Władysław Łoziński: Prawem i lewem. T. I. s. 274). Tu w czasie Konfederacji barskiej rozegrała się jedna z bitew przeciw rosyjskim wojskom gen. Iwana Drewicza.

Jerzy August Mniszech (zm. 15 października 1778) – łowczy koronny, kasztelan krakowski (w r. 1773), ożeniony po raz drugi z córką ministra Henryka hr. Brühla, p. Marią Amalią Brühlówną, mieszkał tu w latach 1764-1765 r.

Józefina Amalia Potocka z Mniszchów Szczęsnowa, 7 stycznia 1779 r. sprzedała Duklę wraz ze wsiami Samoklęski i Cieklin Józefowi Kantemu Ossolińskiemu hr. z Tęczyna, wojewodzie wołyńskiemu. Od Ossolińskich nabyli Samoklęski Karol i Fryderyk Bargun. Od nich kupił je Franciszek Stadnicki, który je sprzedał w 1805 r. młodszemu synowi Ignacemu Stadnickiemu. Potem Samoklęski były własnością; Steinklerów, Wilczków, Kalischera.

W I wojnie światowej, w 1914 i 1915 roku wieś dwukrotnie znalazła się w zasięgu działań wojennych w ramach operacji gorlickiej i wiele ucierpiała. W czasie II wojny światowej w pobliskim, lesie stacjonowały oddziały AK.

Atrakcje turystyczne

Zobacz też

Przypisy

  1. Strona zaleze.com
  2. Poczta Polska. Wyszukiwarka kodów pocztowych
  3. a b c GUS. Wyszukiwarka TERYT
  4. a b Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
  5. Szlak naftowy - powiat jasielski. [dostęp 2015-09-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-25)].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Subcarpathian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Podkarpackie Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 50.9 N
  • S: 48.95 N
  • W: 21.03 E
  • E: 23.66 E
POL województwo podkarpackie flag.svg
Flaga województwa podkarpackiego
Szkoła w Samoklęskach.jpg
Autor: Kbaciak, Licencja: CC BY-SA 4.0
Szkoła w Samoklęskach
Samoklęski, kościół św. Marii Magdaleny (HB3).jpg
Autor: Henryk Bielamowicz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Samoklęski, kościół św. Marii Magdaleny
Samoklęski (HB1).jpg
Autor: Henryk Bielamowicz, Licencja: CC BY-SA 4.0
wieś Samoklęski
Dom Ludowy w Samoklęskach.jpg
Autor: Kbaciak, Licencja: CC BY-SA 4.0
Dom Ludowy w Samoklęskach
Panorama Samoklęsk-2.jpg
Autor: Kbaciak, Licencja: CC BY-SA 4.0
Panorama Samoklęsk
Panorama Samoklęsk.jpg
Autor: Kbaciak, Licencja: CC BY-SA 4.0
Panorama Samoklęsk
Samoklęski (HB1) 01.jpg
Autor: Henryk Bielamowicz, Licencja: CC BY-SA 4.0
wieś Samoklęski