Samolot w płomieniach

Samolot w płomieniach (ros. Экипаж) – radziecki film z 1979 w reżyserii Aleksandra Mitty. Pierwszy radziecki film katastroficzny^[1]. Jeden z radzieckich hitów kasowych – w 1980 roku obejrzało go ponad 70 mln widzów^[2].

W 2016 roku powstał remake filmu.

Obsada

• Gieorgij Żżonow – Andriej Timczenko, kapitan i dowódca załogi
• Anatolij Wasiljew – Walientin Nienarokow, II pilot
• Leonid Fiłatow – Igor Skworcow, inżynier pokładowy
• Aleksandra Jakowlewa – stewardesa Tamara
• Irina Akułowa – Aliewtina, żona Nienarokowa
• Jekatierina Wasiliewna – Anna, żona Timczenki
• Maria Skworcowa – matka Aliewtiny
• Galina Gładkowa – Natasza, córka Timczenki
• Aleksander Potałow – drugi mąż Aliewtiny
• Jurij Gorobiec – Misza

i inni.

(c) aeroprints.com, CC BY-SA 3.0

Tu-154 nr boczny CCCP-85131 wykorzystany w większości scen filmu (stan z 2007 roku)

Tu-154 nr boczny СССР-85179 wykorzystany w pojedynczych scenach, m.in. w Baku (stan z 1980 roku)

Nagrody

• Nagroda Główna dla najlepszego filmu o bohaterstwie radzieckiego człowieka na XII Wszechzwiązkowym Festiwalu Filmowym w Duszanbe (1980)^[1]

Historia powstania

Film był w założeniu radziecką odpowiedzią na serię popularnych na świecie pod koniec l. 70. amerykańskich filmów z cyklu Port lotniczy (żaden z nich nigdy nie był pokazywany w ZSRR). Scenariusz do filmu napisała para scenarzystów radzieckich – Juliusz Duński i Walerij Frid.

Opis fabuły

Film składa się z dwóch części i nie odbiega od konwencji gatunku. W pierwszej ukazane są prywatne, skomplikowane losy głównych bohaterów – załogi samolotu pasażerskiego Aerofłotu Tu-154: kapitana Timczenki, którego studiująca córka spodziewa się dziecka z bliżej nieznanym ojcem i który ma coraz większe problemy z zaliczeniem badań lekarskich dopuszczających do lotu; inżyniera pokładowego Skworcowa, miłośnika niewieścich wdzięków, zabiegającego o względy stewardesy Tamary; II pilota Ninarokowa, który po nieudanym małżeństwie i rozwodzie traci prawo do opieki nad synem, ale prawdopodobnie zajmie miejsce swojego przyjaciela Timczenki. Na tle tych wszystkich "skomplikowanych problemów", w drugiej części filmu, załoga samolotu otrzymuje nieoczekiwanie zadanie ewakuacji radzieckich specjalistów naftowych i ich rodzin z bliżej nieokreślonej osady Bidri, zniszczonej przez trzęsienie ziemi. Start z lotniska zagrożonego płynąca z gór płonącą ropą naftową i heroiczna walka załogi o uratowanie uszkodzonego samolotu, wypełnia niemal całą treść drugiej części filmu, w której dzięki doświadczeniu i bohaterstwu radzieckiej obsługi samolotu wszystko szczęśliwie się kończy (samolot ląduje pomimo złych warunków pogodowych na podmoskiewskim Szeremietiewie).

Premiera

Film miał radziecką premierę 19 maja 1980. Na ekrany kin wszedł bez większej reklamy, jednak już następnego dnia nie można było kupić biletów na jego seans, a pod kasami ustawiały się długie kolejki. W Polsce film był pokazywany w l. 80. w TVP w dwóch kolejnych sobotnich wieczorach.

Wpływy kulturowe

Obraz szybko stał się trwałym elementem kultury masowej ZSRR. Do powszechnego użytku weszło zwłaszcza wiele fraz wypowiedzianych przez głównych bohaterów w przełomowych momentach filmu (spotykanych do dzisiejszego dnia). Najsłynniejszą była: "Mużcziny! Mużcziny! Sdiełajtie czto-nibud'"! (Mężczyźni! Mężczyźni! Zróbcie coś!).

Dziś, można w prasie rosyjskiej spotkać opinię, że był to również pierwszy radziecki film zawierający sceny erotyczne, chociaż w samym filmie pojawia się tylko jedna (inżynier Skworcow i stewardesa Tamara).

Przypisy

Bibliografia

• Edward Pawlak, Barbara Pełka, Film radziecki w Polsce, Warszawa 1985, s. 154-155.

Linki zewnętrzne

• Plakat do filmu
• Samolot w płomieniach w bazie IMDb (ang.)
• Samolot w płomieniach w bazie Filmweb
• Kak snimali "Ekipaż" (ros.)
• Wywiad z reżyserem filmu. (ros.)