Samsu-iluna

Mapa Mezopotamii w czasach panowania I dynastii z Babilonu (od Hammurabiego do Samsu-ditany)

Samsu-iluna (Samsu-iluna)[1] – siódmy król Babilonii z I dynastii z Babilonu, syn i następca Hammurabiego, panował przez 38 lat (1749–1712 p.n.e.)

Początek jego panowania nie był pomyślny, ponieważ Kasyci wtargnęli do kraju z pogranicza Elamu, zdobywając Uruk i Ur. W dziewiątym roku rządów Samsu-iluny (ok. 1740 r. p.n.e.) nieznanego pochodzenia Rim-Sin II ogłosił się królem Larsy i wzniecił powstanie w południowej Babilonii, które rozszerzyło się na tereny Emutbalu (Jamutbalu) na wschód od Tygrysu. Samsu-iluna pokonał uzurpatora po pięcioletnich walkach pod Kisz[2][3]. Podczas walk w Sumerze zburzył mury Ur, splądrował świątynie oraz zniszczył część miasta. Podobny los spotkał Uruk. Osłabienie południa kraju dało pretekst Elamitom do najazdu. Kutir-Nahhunte I wdarł się do południowej Babilonii, zdobył Uruk, skąd wywiózł posąg bogini Inanny do Suzy. Został on zwrócony świątyni w Uruk dopiero tysiąc lat później przez Aszurbanipala po podboju Elamu[2]. W 1721 p.n.e. Samsu-iluna utracił panowanie nad południem Sumeru, gdzie bunt wzniecił niejaki Ili-ma-ilum, który zdobył religijne centrum Sumeru Nippur, odparł ataki Samsu-iluny i założył I dynastię z Kraju Nadmorskiego[2]. Rebelie spowodowały spustoszenie terenów południowej Babilonii, wiele miast zostało opuszczonych lub ich populacja uległa radykalnemu zmniejszeniu[3]. Skala zniszczeń została spotęgowana przez Babilończyków, którzy walcząc z rebeliantami na południu, odwracali bieg kanałów, co doprowadziło do dewastacji systemu irygacyjnego. W miastach północnej Babilonii (Akkad) pojawiły się kulty z południa, co wskazuje na migrację ludności z obszarów objętych powstaniami. Przypuszczalnie Samsu-iluna uznał, że nie utrzyma dawnego królestwa Larsy, dlatego uprowadził ludność wraz z dobytkiem do Akkadu, a na opuszczonych terenach zastosował taktykę spalonej ziemi[4]. Utrata kontroli nad południowymi miastami oraz portami i powstanie Kraju Nadmorskiego ograniczyło handel morski z doliną Indusu oraz z krajem Magan[5]. Samsu-ilunie udało się utrzymać kontrolę nad północną Babilonią oraz doliną Eufratu aż do Mari. Spokój w tej części kraju umożliwił mu poprowadzenie kampanii w górę rzeki Eufrat aż do państwa Hana w okolicach miasta Terqa[3].

Przypisy

  1. ↑ Frayne D.R., Old Babylonian Period (2003-1595 BC), The Royal Inscriptions of Mesopotamia – Early Periods, tom 4, University of Toronto Press, 1990, s. 372.
  2. ↑ a b c Mezopotamia..., s. 5–6.
  3. ↑ a b c Van de Meroop, Historia..., s. 118.
  4. ↑ Ziółkowski A., Starożytność, s. 148.
  5. ↑ Ziółkowski A., Starożytność, s. 152.

Bibliografia

  • Ziółkowski A., Starożytność, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2009.
  • Mezopotamia. Tajemnice starożytnych cywilizacji, t. 44.
  • Marc Van de Mieroop, Historia starożytnego Bliskiego Wschodu ok. 3000–323 p.n.e. Magdalena Komorowska (tłum.), Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2008, ISBN 978-83-233-2540-6, OCLC 750640602.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Kings Larsa Louvre AO7025.jpg
List of the kings of Larsa. Terracotta, Larsa, ca. 2025–1763 (39th year of the reign of Hammurabi).
Babylone 1.PNG
Autor: , Licencja: CC BY-SA 3.0
Map of the kingdom of the First Dynasty of Babylon from the beginning of the reign of Hammurabi (1792-1750 BC according to middle chronology) to the fall of Babylon in 1595 BC. The maximal extension of the kingdom under the reigns of Hammrabi and his son Samsu-iluna includes cities that have been taken by those kings, but probably dominated at best a few years, like Tuttul, Nineveh and Shekhna. The domination of Terqa by the successors of Samsu-iluna is probable because of some of them appear in the name years of tablets excavated there (Ammi-saduqa, Samsu-ditana).