Samuel Dickstein

Samuel Dickstein
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

12 maja 1851
Warszawa

Data i miejsce śmierci

28 września 1939
Warszawa

Narodowość

polska

Krewni i powinowaci

Szymon (brat)

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Złoty Krzyż Zasługi
Grób Samuela Dicksteina na cmentarzu żydowskim w Warszawie (po prawej)

Samuel Dickstein (ur. 12 maja 1851 w Warszawie[1], zm. 28 września 1939 tamże[2]) – polski matematyk, pedagog, encyklopedysta i historyk nauki[3] żydowskiego pochodzenia, członek Towarzystwa Historycznego we Lwowie[4].

Życiorys

Syn Rafała i Małgorzaty z Waldenbergów. Brat Szymona Dicksteina. W latach 1866–1869 był słuchaczem Szkoły Głównej. W okresie 1878–1888 prowadził w Warszawie szkołę realną[2]. Zainicjował powstanie na bazie Uniwersytetu Latającego powstanie w 1905 Towarzystwa Kursów Naukowych w Warszawie. W latach 1906–1908 wykładowca matematyki i dziekan Wydziału Przyrodniczego TKN[5].

W 1915 roku objął posadę profesora Uniwersytetu Warszawskiego, zajmował się głównie teorią liczb i algebrą. W 1921 roku Uniwersytet Warszawski przyznał mu tytuł doktora honoris causa[6]. Był członkiem Obywatelskiego Komitetu Wykonawczego Obrony Państwa w 1920 roku[7].

Był założycielem i wydawcą czasopisma „Wiadomości Matematyczne”. W latach 1897–1939 wydał 47 tomów tego czasopisma[8]; po wojnie było ono reaktywowane w roku 1955 przez Polskie Towarzystwo Matematyczne jako jeden z dwóch roczników tego Towarzystwa. Założył również czasopismo „Prace Matematyczno-Fizyczne”, które ukazywało się w latach 1888–1951, jego tradycja jest kontynuowana od 1955 roku przez „Commentationes Mathematicae” (Prace Matematyczne).

Zajmował się również historią nauki; wspierał finansowo i intelektualnie pracę Edwarda Stamma[9]. Był również encyklopedystą oraz w latach 1900–1914 członkiem komitetu redakcyjnego Encyklopedii Wychowawczej[10]. Był jednym z założycieli żydowskiej partii „Zjednoczenie”, opowiadającej się za asymilacją Żydów w Polsce.

W 1880 ożenił się z Pauliną z Natansonów (1861–1928)[1].

Zginął w czasie bombardowania Warszawy we wrześniu 1939 roku[11]. Został pochowany na cmentarzu żydowskim przy ulicy Okopowej w Warszawie (kwatera 20, uliczka 4)[12][13].

Ordery i odznaczenia

Upamiętnienie

Polskie Towarzystwo Matematyczne utworzyło Nagrodę Dicksteina za wkład w nauczanie, popularyzację i historiografię matematyki.

Przypisy

  1. a b Stanisław Łoza (red.), Czy wiesz kto to jest?, (Przedr. fotooffs., oryg.: Warszawa : Wydaw. Głównej Księgarni Wojskowej, 1938.), Warszawa: Wydawnictwa Artystyczne i Filmowe : na zam. Zrzeszenia Księgarstwa, 1983, s. 140.
  2. a b Wiadomości Matematyczne: Samuel Dickstein (1851–1939), wiadmat.amu.edu.pl [dostęp 2019-06-03].
  3. Dickstein Samuel, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2021-10-02].
  4. Fryderyk Papée, Towarzystwo historyczne 1886–1900, [w:] Kwartalnik Historyczny, rocznik LI, zeszyt 1–2, Lwów 1937, s. 7.
  5. Dziesięciolecie Wolnej Wszechnicy Polskiej TKN: sprawozdanie z działalności Towarzystwa Kursów Naukowych, 1906–1916, opracowali Ryszard Błędowski, Stanisław Orłowski, Henryk Mościcki, Warszawa 1917, s. 81, 95 Podkarpacka BC – wersja elektroniczna
  6. Doktoraty HC, uw.edu.pl [dostęp 2011-02-21] [zarchiwizowane z adresu 2013-10-22].
  7. Obrona państwa w 1920 roku, Warszawa 1923, s. 19.
  8. Samuel Dickstein. „Wiadomości Matematyczne”. I–XLVII, 1897–1939. 
  9. A. Wachułka, S. Dickstein a historia matematyki w Polsce w świetle korespondencji z E. Stammem, Roczniki Polskiego Towarzystwa Matematycznego Seria II: Wiadomości Matematyczne VII (1964), s. 191–202.
  10. Kierski, t.I 1923 ↓.
  11. J.J. O’Connor, E.F. Robertson, Samuel Dickstein, School of Mathematics and Statistics University of St Andrews, Scotland [dostęp 2020-03-01] (ang.).
  12. Grób Samuela Dicksteina w bazie danych Cmentarza Żydowskiego przy ul. Okopowej w Warszawie.
  13. Cmentarze m. st. Warszawy. Cmentarze żydowskie. Warszawa: Rokart, 2003. ISBN 83-916419-3-7.
  14. M.P. z 1929 r. nr 278, poz. 644 „za zasługi na polu naukowem i pedagogicznem”.
  15. M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 411 „za zasługi na polu pracy naukowej”.
  16. Odznaczeni w dniu 11 listopada. „Nowy Dziennik”, s. 15, nr 312 z 13 listopada 1937. 

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Samuel Dickstein - Album pisarzy polskich (wspolczesnych). Seria 2 1901 (1111568) (cropped).jpg
Adres wydawniczy: Warszawa : Wydawnictwo Romana Kreczmera, 1901 (Warszawa : P. Laskauer i W. Babicki)
Współtwórcy: Demby, Stefan (1862-1939) Oprac
Opis fizyczny: [164] s. : il. ; 12x19 cm
Logo-PTM.jpg
Autor: NieznanyUnknown author, Licencja: CC BY-SA 4.0
To logo Polskiego Towarzystwa Matematycznego