Samuel Henryk Merzbach

Samuel Henryk Merzbach
Data i miejsce urodzenia

1798
Poznań

Data i miejsce śmierci

23 lipca 1874
Warszawa

Zawód, zajęcie

księgarz, wydawca

Grób Samuela Henryka Merzbacha na cmentarzu żydowskim w Warszawie, 2022 – fot. Ivonna Nowicka

Samuel Henryk Merzbach (ur. 1798? w Poznaniu, zm. 23 lipca 1874[1] w Warszawie) – polski księgarz i wydawca oraz niemieckojęzyczny poeta żydowskiego pochodzenia.

Urodził się w rodzinie żydowskiej, jako syn kupca poznańskiego Henryka Merzbacha i jego żony Balbiny (zm. 1849)[2]. Jego braćmi byli Ludwik Merzbach i Zygmunt Merzbach. Około 1816 przeprowadził się do Warszawy, gdzie rozpoczął praktykę księgarską u Natana Glücksberga. W 1830 wraz z bratem Zygmuntem założył księgarnię przy ulicy Miodowej. Z czasem przy księgarni powstała wypożyczalnia i czytelnia.

W 1820 wydał swój tomik poetycki Sträusschen von Elkana M. Engel nebst Blümchen.

W okresie powstania listopadowego wspierał dążenia wolnościowe. Księgarnia Merzbachów stanowiła miejsce spotkań literatów i uczonych. Sprzedawał zakazane dzieła Słowackiego, wydał Poezje Mickiewicza. W późniejszych latach uzyskał zezwolenie na wydanie dzieł zebranych tego ostatniego wieszcza. Spotkało się to z ostrą reakcją konkurencji wzywającej do bojkotu wydawnictwa Merzbacha.

Wydał m.in.:

Był żonaty z Justyną Giwartowską (1810–1887)[3]. Zmarł bezpotomnie w Warszawie. Jego majątek przejął Bank Polski. Jest pochowany na cmentarzu żydowskim przy ulicy Okopowej w Warszawie (kwatera 20, rząd 11)[4][5].

Przypisy

  1. ↑ Reychman podaje nieznaną datę urodzenia i datę dzienną śmierci 22 lipca.
  2. ↑ Grób Balbiny Merzbach w bazie danych Cmentarza Żydowskiego przy ul. Okopowej w Warszawie.
  3. ↑ Tak Reychman.
  4. ↑ Grób Samuela Henryka Merzbacha w bazie danych Cmentarza Żydowskiego przy ul. Okopowej w Warszawie.
  5. ↑ Cmentarze m. st. Warszawy. Cmentarze żydowskie. Warszawa: Rokart, 2003. ISBN 83-916419-3-7.

Bibliografia

  • Zofia Borzymińska, Rafał Żebrowski: Polski słownik judaistyczny. Dzieje, kultura, religia, ludzie. T. 2. Warszawa: Prószyński i S-ka, 2003, s. 140. ISBN 83-72551-75-8.
  • Kazimierz Reychman: Szkice genealogiczne, Serja I. Warszawa: Hoesick F., 1936, s. 135–136.

Media użyte na tej stronie

PL Wwa, cmentarz zydowski - Merzbach, 20-11-4, 2022.10.07, fot Ivonna Nowicka.jpg
Autor: Ivonna Nowicka, Licencja: CC BY-SA 4.0
The renovated grave of Polish bookseller, publisher and German language poet of Jewish origin Samuel Henryk Merzbach (1798?-1874) at the Powązki Jewish Cemetery in Warsaw with the inscription in Polish by his wife Justyna Giwartowska (1810-1887) visible (the couple was childless).