Sańći

Sańći
सांची
ilustracja
Państwo Indie
StanMadhya Pradesh
Kod pocztowy464661
Położenie na mapie Madhya Pradeshu
Mapa konturowa Madhya Pradeshu, w centrum znajduje się punkt z opisem „Sańći”
Położenie na mapie Indii
23°28′50,5200″N 77°44′10,6800″E/23,480700 77,736300
Zabytki buddyjskie w Sańći[1][a]
Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
Ilustracja
Wielka Stupa W Sańći
Państwo Indie
Typkulturowy
Spełniane kryteriumI, II, III, IV, VI
Numer ref.524
Region[b]Azja i Pacyfik
Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę1989
na 13. sesji
23°28′46,14″N 77°44′22,72″E/23,479483 77,739644
Wielka Stupa w Sańći – schemat

Sańći (hindi: सांची trl. Sãći, Sanći, ang. Sanchi), miejscowość w Indiach w stanie Madhya Pradesh. Słynie z zespołu architektektury buddyjskiej, w skład którego wchodzą trzy stupy, ruiny świątyń i klasztorów. Najbardziej znana jest stupa nr 1, zwana Wielką Stupą. Zaczęto ją wznosić w III w. p.n.e.[2] za panowania Aśoki Wielkiego[3], ale potem kilkakrotnie przebudowywano. Stupę otacza tradycyjne kamienne ogrodzenie zwane wedika, zakreślające obszar świętej wędrówki – pradakszina. W obręb uświęconego obszaru prowadzą cztery bramy – torana – z których szczególnie wschodnia zasługuje na uwagę ze względu na bogatą dekorację rzeźbiarską. Brama stanowi imitację konstrukcji drewnianej wykonaną w kamieniu. Jej powierzchnia zawiera liczne przedstawienia z życia Buddy. Jednak nie pojawia się postać samego założyciela religii, a jedynie jego emblematy: drzewo bodhi, odciśnięte ślady stóp, koń bez jeźdźca. Występują również przedstawienia niebuddyjskie, np. bogini Lakszmi, małżonki Wisznu. Najbardziej znaną rzeźbą tej bramy jest Jakszi z drzewem (sanskr. śalabhańdźika lub wrykszaka) Jest to postać kobieca przedstawiająca nimfę drzew[2], wkomponowana w narożnik pomiędzy filar i belkę poprzeczną bramy. Dekoracja powstała w I w. n.e., za dynastii Satawahanów. Napis fundatorski głosi, że wykonali ją rzeźbiarze kości słoniowej z miasta Widisia. Stupa została opuszczona w XIV wieku. Ponownie odkryta przez armię brytyjską w 1818. W latach 1912–1919 odnowiona przez służby archeologiczne Indii kierowane przez Johna Marshalla. W 1989 została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO[2].

Bardzo dobrze zachowana jest również stupa nr 3, zbudowana ok. I w. n.e. Stupa ta pozbawiona jest ogrodzenia wedika i posiada tylko jedną, główną bramę. Głowice jej filarów zdobią wyobrażenia skrzatów gana.

Najskromniejsza i prawdopodobnie najstarsza jest stupa nr 2.

Przypisy

  1. Indie. Polski Komitet ds Unesco. [dostęp 2019-12-18].
  2. a b c Najsłynniejsze miejsca i budowle świata, Wydawnictwo Wiedza i Życie, Warszawa 2006, s. 335, ISBN 83-7184-480-8.
  3. Ilustrowana Księga Świata – Skarby Świata – Azja. Bielsko-Biała: Pascal, 2002, s. 31. ISBN 83-7304-020-X.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

India location map.svg
(c) Uwe Dedering z niemieckiej Wikipedii, CC BY-SA 3.0
Location map of India.

Equirectangular projection. Strechted by 106.0%. Geographic limits of the map:

  • N: 37.5° N
  • S: 5.0° N
  • W: 67.0° E
  • E: 99.0° E
Made with Natural Earth. Free vector and raster map data @ naturalearthdata.com.
Flag of India.svg
The Flag of India. The colours are saffron, white and green. The navy blue wheel in the center of the flag has a diameter approximately the width of the white band and is called Ashoka's Dharma Chakra, with 24 spokes (after Ashoka, the Great). Each spoke depicts one hour of the day, portraying the prevalence of righteousness all 24 hours of it.
Flag of UNESCO.svg
Flag of the United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO)
Sanchi2.jpg
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to Tsui (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC BY-SA 2.5

The "Great Stupa" at Sanchi (India)


Source: Copyright © 2003, Gérald Anfossi (fr:Utilisateur:Nataraja)


Sanchi Great Stupa Torana.jpg
Autor: Tom Maloney from London, United Kingdom, Licencja: CC BY-SA 2.0
torana (gateway) of the Great Stupa at Sanchi (Madhya Pradesh, India)
Madhya Pradesh districts location map big.svg
Autor: Planemad, Nayvik, Yann (talk), Licencja: CC BY-SA 3.0
Locator map of Madhya Pradesh.
Geographical limits of the map: * N: 27.15°N * S: 20.75°N * E: 83.1°E * W: 73.2°E