Sanka (dopływ Wisły)

Sanka

Sanka w Dolinie Mnikowskiej
Kontynent	Europa
Państwo	Polska
Potok
Długość	18,3 km
Powierzchnia zlewni	94 km²
Źródło
Miejsce	we Frywałdzie
Współrzędne	50°05′04″N 19°38′09″E/50,084444 19,635833
Ujście
Recypient	Wisła
Miejsce	w Krakowie
Współrzędne	50°02′06″N 19°49′35″E/50,035000 19,826389
Szlak
18,3 we Frywałdzie Brzoskwinka 0 → w Krakowie
Położenie na mapie powiatu krakowskiego źródło ujście
Położenie na mapie Polski źródło ujście
Położenie na mapie województwa małopolskiego źródło ujście

Sanka – potok będący lewym dopływem Wisły^[1]. Płynie w województwie małopolskim przez jurajskie wapienie Garbu Tenczyńskiego, oraz Obniżenie Cholerzyńskie^[2]. Ma długość 18,3 km, a powierzchnia zlewni wynosi ok. 94 km². Największym jej dopływem jest lewobrzeżny potok Brzoskwinka, wpadający do niej w 13,2 km biegu rzeki^[3].

Sanka u wylotu Doliny Mnikowskiej

Sanka w Dolinie Mnikowskiej

Początek rzeki ma miejsce we wsi Frywałd, położonym u zbiegu dwóch potoków źródłowych tej rzeki – wschodnie stoki wzgórza Zręby, tworząc dolinę nazwaną Dolina Sanki. W północnej części wsi do rzeki wpływa lewobrzeżnie potok mający początek we wsi Zalas przy przysiółku wsi Sanka – Głuchówki, następnie potok ten płynie w kierunku północno-wschodnim, po północnej stronie kamieniołomu Zalas. Sanka pomiędzy Baczynem zmienia kierunek, płynąc już na południowy wschód, tam też tuż przy rzece, znajduje się źródełko, z którego mieszkańcy Frywałdu okazjonalnie czerpią wodę. Następnie płynie przez przysiółek Sanki – Bór. Przy granicy Baczyna, Czułowa i Mnikowa Dolina Sanki przechodzi w Dolinę Mnikowską – przy rezerwacie przyrody Zimny Dół. W północnej części Kaszowa do Sanki prawobrzeżnie wpływa Potok Czułowski, a następnie Kaszowski Potok. We wsi Budzyń lewobrzeżnie wpływa potok Brzoskwinka. Do Wisły wpada na 64,9 km jej biegu w krakowskich Bielanach, tuż za węzłem Mirowskim autostrady A4^[4].

Sanka płynie przez niezurbanizowane i nieuprzemysłowione tereny Tenczyńskiego Parku Krajobrazowego. Ma czyste wody, zaliczane do I klasy czystości wód^[5]. Z tego też względu znajduje się na niej ujęcie wody pitnej dla Krakowa.

Sanka jest również atrakcyjna turystycznie, szczególnie na odcinku w Mnikowie, gdzie przepływa przez rezerwat przyrody – Dolinę Mnikowską. Rzeka płynie w tym miejscu wapiennym wąwozem o stromych ścianach sięgających 80 m wysokości. Również zasilające ją potoki płyną przez atrakcyjne przyrodniczo i turystycznie tereny. Jej prawobrzeżny potok płynący przez rezerwat przyrody Zimny Dół ma swoje źródła w jedynym na terenie województwa małopolskiego dużym wywierzysku wypływającym w jaskini. Brzoskwinka przepływa również przez Dolinę Brzoskwinki.

Przypisy