Sanktuarium Królowej Męczenników, Kalwaria bydgoska – Golgota XX wieku

Kalwaria bydgoska - Golgota XX wieku
Ilustracja
Monument „Brama do nieba”
Państwo

 Polska

Miejscowość

Bydgoszcz

Miejsce

Dolina Śmierci

Typ pomnika

rzeźby, posagi, konstrukcje przestrzenne

Projektant

Jacek Kucaba

Data odsłonięcia

14 września 2009

Położenie na mapie Bydgoszczy
Mapa konturowa Bydgoszczy, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Kalwaria bydgoska - Golgota XX wieku”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Ziemia53°09′14,24″N 18°08′05,06″E/53,153956 18,134739
Nocą
Jeden z krzyży pamiątkowych

Sanktuarium Królowej Męczenników, Kalwaria bydgoska – Golgota XX wieku – katolickie sanktuarium diecezji bydgoskiej znajdujące się w Bydgoszczy, w dzielnicy Fordon.

Sanktuarium zostało erygowane w 7 października 2008[1] i stanowi je kościół pw. Matki Bożej Królowej Męczenników oraz droga krzyżowa w Dolinie Śmierci.

Dolina Śmierci

Pomysł wezwania świątyni oraz jej lokalizacja jest formą uczczenia ofiar mordu, jakiego w pobliskiej Dolinie Śmierci dopuścili się jesienią 1939 hitlerowcy. Zginęło tam ok. 1200 Polaków i Żydów, w tym kwiat bydgoskiej inteligencji. W dniu 31 sierpnia 1975 roku odsłonięto na wzgórzu obok miejsca straceń wysoki, widoczny z daleka pomnik. Stylizowane złamane kłosy zboża na wysokich kolumnach przypominają wyciągnięte ku niebu ręce męczenników.

Kalwaria Bydgoska

Pomysł budowy Drogi Krzyżowej ze stacjami w Dolinie Śmierci powstał z chęci uczczenia tego miejsca kaźni i martyrologii Polaków[2]. Od 1945 istniała tradycja odprawiania w tym miejscu (w listopadzie) nabożeństwa Drogi krzyżowej ku czci zamordowanych. W drugiej połowie lat 90. XX w. grupa osób z parafii Matki Bożej Królowej Męczenników postanowiła wybudować stacje drogi krzyżowej, które miały być symbolem „Drogi na Golgotę XX wieku” ludności Bydgoszczy. Do bardziej zdecydowanego działania zdopingowały pomysłodawców słowa papieża Jana Pawła II, które wygłosił podczas mszy św. w Bydgoszczy 7 czerwca 1999. Nakazał on – w szczególności kościołowi bydgoskiemu – dbać o miejsca pamięci, ubogacać je i pamięć o nich przekazać następnym pokoleniom. Właśnie ten apel był iskrą, która zainicjowała realizację tego przedsięwzięcia.

W wyniku ogólnopolskiego konkursu wybrano projekt rzeźbiarza Jacka Kucaby z Tarnowa. Artysta zaprojektował Kalwarię Bydgoską jako wielosegmentowy pomnik rzeźbiarsko-przestrzenny. 13 stacji Golgoty jest wykonana w formie ok. 2-metrowych krzyży zrobionych ze stali nierdzewnej. Główny monument – stacja XII (śmierć na Krzyżu) ma charakter wysokiej ściany zbudowanej z 716 modułów greckich krzyży o wysokości 12 m i długości 24 m, zwieńczonej wizerunkami polskich orłów. Ściana nawiązuje do Ściany Płaczu w Jerozolimie, a jej najważniejszym elementem jest wizerunek Chrystusa Zwycięskiego w ażurowym krzyżu otoczonym przez mniejsze, symbolizujące męczenników z Doliny Śmierci. Całość kompozycji stanowi rodzaj „bramy do nieba” i jest połączeniem dwóch symboli: cierpienia i zbawienia (krzyża i muru). Płaszczyzna muru jest otwarta, tak aby nowe krzyże mogły wciąż się dołączać, budując mur w nieskończoność. Przez mur można przejść i zobaczyć panoramę Fordonu, co stanowi symbol przekroczenia przeszłości, która dała fundament pod teraźniejszość[3].

W monumencie są umieszczone urny z prochami i ziemią z miejsc męczeństwa związanych z XX-wieczną historią Polski i Europy (m.in. obozów koncentracyjnych). Jedna ze stron monumentu zawiera sceny prezentujące męczeństwo bydgoszczan, przeciwna - cierpienie narodów świata w burzliwym XX-wieku. Umieszczone na „bramie do nieba” krzyże greckie odlane są z brązu i przedstawiają następujące wizerunki osób i miejsc martyrologii w Europie, Polsce i Bydgoszczy[4]:

Poświęcenie pierwszej stacji Drogi Krzyżowej odbyło się w wigilię IV Dnia Papieskiego w 2004. Kolejne stacje oddawano w następnych latach (do 2007). Stanęły one wzdłuż drogi wiodącej Doliną Śmierci, a następnie na wzgórze ku wystawionemu w 1975 pomnikowi. Ostatni, XII przystanek Golgoty ,tzw. „Bramę do nieba” zbudowano w 2009 i poświęcono 14 września tego roku przez biskupa bydgoskiego Jana Tyrawę, w obecności Lecha Kaczyńskiegoprezydenta RP, parlamentarzystów oraz władz państwowych i samorządowych w, łączności z obchodami 70. rocznicy wybuchu II wojny światowej.

Sanktuarium Kalwarii Bydgoskiej Golgoty XX wieku

7 października 2008 w 25-lecie utworzenia parafii, w obecności prymasa Józefa Glempa oraz biskupa bydgoskiego Jana Tyrawy zostało powołane oficjalnie Sanktuarium Królowej Męczenników Kalwaria Bydgoska-Golgota XX wieku[5]. Tworzą ją: kościół parafialny pw. Matki Boskiej Królowej Męczenników oraz droga krzyżowa w Dolinie Śmierci. O nadanie statusu sanktuarium od kilku lat starali się parafianie oraz proboszcz fordońskiej parafii.

Wyniesienie kościoła do godności Sanktuarium to pośrednio spełnienie woli papieża Jana Pawła II, które wyraził na mszy św. na lotnisku w Bydgoszczy 7 czerwca 1999.

Sanktuarium „Kalwaria Bydgoska – Golgota XX wieku” jest dziełem ustanowionym w celu kształtowania postaw patriotycznych, religijnych i duchowych poprzez pamięć o męczennikach, bohaterach Bydgoszczy. Realizowane w sanktuarium cele mają charakter religijny, formacyjny, społeczny, poznawczy, edukacyjny i kulturalny.

Uroczystości

W sanktuarium odbywają się cykliczne uroczystości związane z martyrologią oraz świętami kościelnymi:

Spośród wydarzeń okolicznościowych na wspomnienie zasługuje konsekracja biskupia przeprowadzona 30 kwietnia 2009. Wtedy właśnie w Sanktuarium sekretarz stanu Stolicy Apostolskiej kard. Tarcisio Bertone w obecności licznych biskupów z Polski, Litwy oraz Włoch udzielił święceń biskupich ks. prał. Janowi Pawłowskiemu, nowemu nuncjuszowi w Republice Konga (Brazzaville) i w Gabonie[7].

Misteria Męki Pańskiej

Misteria Męki Pańskiej wystawiane są w Dolinie Śmierci od 2001 r. (z wyjątkiem roku 2013, kiedy się nie odbyło ze względu na warunki atmosferyczne) Bydgoszcz należy do stowarzyszenia „Europassion”, które skupia kilkadziesiąt europejskich miast, organizujących misteria. Misterium współtworzą: Stowarzyszenie Katolickiej Młodzieży Akademickiej „Pokolenie”, Diecezjalny Ośrodek Duszpasterstwa Akademickiego „Martyria”, Fundacja „Wiatrak” oraz wspólnoty z Sanktuarium Królowej Męczenników[8]. Co roku przygotowywany jest nowy scenariusz oraz tytuł przewodni, który zwraca uwagę widzów na osobę Chrystusa oraz określony problem poruszony w Ewangelii. W 2009 misterium oglądało około 12 tys. osób, a przygotowywało go 270 aktorów.

Galeria

Zobacz też

Przypisy

  1. Bydgoszcz: nowe sanktuarium „Kalwaria Bydgoska – Golgota XX wieku”. KAI, 2008-10-08. [dostęp 2009-09-09]. (pol.).
  2. https://web.archive.org/web/20090830213155/http://www.dolinasmierci.pl/index.php?page=historia&page2=lewe_historia&page3=menu dostęp 13-07-2009
  3. http://www.dolinasmierci.pl/index.php?page=kalwaria_opis&page2=lewe_historia&page3=menu dostęp 13-07-2009
  4. na podstawie odczytu zawartości tablic z brązu umieszczonych na pomniku - 11-03-2010
  5. Wyborcza.pl, bydgoszcz.wyborcza.pl [dostęp 2017-11-26].
  6. D.A. Martyria, martyria.pl [dostęp 2017-11-26] (pol.).
  7. Sekretarz Stanu Stolicy Apostolskiej przyjeżdża do Polski. [dostęp 2012-02-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-09-03)].
  8. dostęp 12-08-2009. [dostęp 2009-09-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-06)].


Bibliografia

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Kuyavian-Pomeranian Voivodeship location map.svg
(c) SANtosito, CC BY-SA 4.0
Location map of Kuyavian-Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.83 N
  • S: 52.28 N
  • W: 17.16 E
  • E: 19.88 E
Bdg Kalwaria noc 5 07-2013.jpg
Autor: Pit1233, Licencja: CC0
Brama do Nieba - ostatnia stacja drogi krzyżowej w Dolinie Śmierci w Bydgoszczy. Element Kalwarii Bydgoskiej - Golgoty XX wieku
Brama do Nieba Golgota XX wieku pion.jpg
Sanktuarium Królowej Męczenników, Kalwaria bydgoska - Golgota XX wieku, pomnik "Brama do Nieba"
Jeden z krzyży w Dolinie Śmierci.jpg
Sanktuarium Królowej Męczenników, Kalwaria bydgoska - Golgota XX wieku, jeden z krzyży w Dolinie Śmierci
Bydgoszcz location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa Bydgoszczy, Polska
Pomnik Dolina Śmierci.jpg
Sanktuarium Królowej Męczenników, Kalwaria bydgoska - Golgota XX wieku, pomnik poległych ku czci zamordowanych w Dolinie Śmierci w Bydgoszczy-Fordonie
Bdg Kalwaria noc 9 07-2013.jpg
Autor: Pit1233, Licencja: CC0
Brama do Nieba - ostatnia stacja drogi krzyżowej w Dolinie Śmierci w Bydgoszczy. Element Kalwarii Bydgoskiej - Golgoty XX wieku
Legenda pomnik.svg
Symbol pomnika do legendy mapy
Bydgoszcz Misterium Męki 2009 5.jpg
Misterium Męki Pańskiej w Dolinie Śmierci w Bydgoszczy 2009 r.
Misterium Męki Bydgoszcz 2011 d.jpg
Autor: Pit1233, Licencja: CC0
Misterium Męki Pańskiej w Bydgoszczy-Fordonie 2011
Jeden z posągów w Dolinie Śmierci.jpg
Sanktuarium Królowej Męczenników, Kalwaria bydgoska - Golgota XX wieku, jeden z posągów martyrologicznych w Dolinie Śmierci
Bydgoszcz Fordon dolina smierci 2.jpg
Tablica u wrót Doliny Śmierci w Bydgoszczy
Bdg Kalwaria noc 6 07-2013.jpg
Autor: Pit1233, Licencja: CC0
Brama do Nieba - ostatnia stacja drogi krzyżowej w Dolinie Śmierci w Bydgoszczy. Element Kalwarii Bydgoskiej - Golgoty XX wieku
Bdg Kalwaria noc 4 07-2013.jpg
Autor: Pit1233, Licencja: CC0
Brama do Nieba - ostatnia stacja drogi krzyżowej w Dolinie Śmierci w Bydgoszczy. Element Kalwarii Bydgoskiej - Golgoty XX wieku
Bydgoszcz sanktuarium MB Królowej Męczenników.jpg
Kościół Matki Bożej Królowej Męczenników w Bydgoszczy
Bdg Kalwaria noc 7 07-2013.jpg
Autor: Pit1233, Licencja: CC0
Brama do Nieba - ostatnia stacja drogi krzyżowej w Dolinie Śmierci w Bydgoszczy. Element Kalwarii Bydgoskiej - Golgoty XX wieku
Misterium Męki Bydgoszcz 2011 a.jpg
Autor: Pit1233, Licencja: CC0
Misterium Męki Pańskiej w Bydgoszczy-Fordonie 2011
Golgota Bydgoska - Brama.jpg
Autor: Pit1233, Licencja: CC0
Brama do Nieba - element zespołu Golgoty Bydgoskiej w Bydgoszczy-Fordonie