Sanktuarium pasyjno-maryjne w Kalwarii Zebrzydowskiej

Manierystyczny zespół architektoniczno-krajobrazowy oraz park pielgrzymkowy w Kalwarii Zebrzydowskiej[a]
Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO
Obiekt zabytkowy nr rej. A-739 z 23 listopada 1999[1]
Ilustracja
Państwo

 Polska

Województwo

 małopolskie

Typ

kulturowy

Spełniane kryterium

II, IV

Numer ref.

905

Region[b]

Europa i Ameryka Północna

Historia wpisania na listę
Wpisanie na listę

1999
na 23. sesji

Położenie na mapie Kalwarii Zebrzydowskiej
Mapa konturowa Kalwarii Zebrzydowskiej, na dole znajduje się punkt z opisem „Sanktuarium w Kalwarii Zebrzydowskiej”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa małopolskiego
Mapa konturowa województwa małopolskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Sanktuarium w Kalwarii Zebrzydowskiej”
Położenie na mapie powiatu wadowickiego
Mapa konturowa powiatu wadowickiego, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Sanktuarium w Kalwarii Zebrzydowskiej”
Położenie na mapie gminy Kalwaria Zebrzydowska
Mapa konturowa gminy Kalwaria Zebrzydowska, na dole znajduje się punkt z opisem „Sanktuarium w Kalwarii Zebrzydowskiej”
Ziemia49°51′37,1″N 19°40′14,6″E/49,860306 19,670722

Sanktuarium w Kalwarii Zebrzydowskiejsanktuarium pasyjno-maryjne oo. bernardynów znajdujące się w Kalwarii Zebrzydowskiej. Wchodzące w skład zespołu bazylika i klasztor położone są na południe od miasta, u szczytu góry Żar, na południe i wschód od nich znajdują się 42 kaplice i kościoły dróżek. Nazywane jest często Polską Jerozolimą.

W 1999 roku sanktuarium wpisane zostało na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO, a 17 listopada 2000 roku obiekt uznany został za Pomnik historii Polski[2].

Kalwaryjskie sanktuarium jest jednym z ważniejszych miejsc kultu pasyjnego i maryjnego – łączy zarówno kult Chrystusa cierpiącego, jak i Matki Bożej. Ideą przewodnią jest odwzorowanie ostatniej drogi Chrystusa (Droga Pojmania i Droga Krzyżowa). W sanktuarium znajduje się obraz Matki Boskiej Kalwaryjskiej.

Historia

Okolice Kalwarii z kaplicą – Batszeidą

W 1600 roku Mikołaj Zebrzydowski, wojewoda krakowski, na pobliskim wzniesieniu Żar ufundował kościółek pw. Ukrzyżowania Jezusa Chrystusa, zbudowany według modelu przywiezionego w 1599 roku z Jerozolimy przez Hieronima Strzałę. Jak głosi legenda, decyzję wojewody miało ugruntować widzenie, w którym Mikołaj i jego żona Urszula ujrzeli przez okno lanckorońskiego zamku nad górą Żar trzy płonące krzyże unoszące się ku niebu. Kościółek ten został uroczyście konsekrowany przez nuncjusza papieskiego Klaudiusza Rangoniego 4 października 1601 roku, w obecności biskupa krakowskiego Bernarda Maciejowskiego. Kaplica pierwotnie miała służyć prywatnej pobożności, jednak wojewoda postanowił wybudować kaplicę Grobu Chrystusa oraz niewielki klasztor. Zebrzydowski 1 grudnia 1602 r. sporządził akt fundacyjny i przekazał część góry Żarek oraz miejsce pod budowę klasztoru bernardynom. W 1603 r. dokument zatwierdzony został przez biskupa krakowskiego i króla Zygmunta III. W latach 1604–1609 według projektu Jana Marii Bernardoniego wzniesione zostały kościół i klasztor. Kościół był konsekrowany w 1609 w dzień uroczystości św. Franciszka przez biskupa krakowskiego Piotra Tylickiego. W 1604 roku Zebrzydowski, zainspirowany dziełem Chrystiana Adrichomiusa opisującym Jerozolimę w czasach Chrystusa, postanowił wybudować (w latach 1609–1617, według planów Pawła Baudartha) dwanaście kaplic Drogi Krzyżowej oraz pustelnie Pięciu Braci Polaków z kaplicą św. Marii Magdaleny.

Po śmierci Mikołaja Zebrzydowskiego w 1620 roku opiekunem sanktuarium został jego syn Jan, który wybudował (1623–1641) pięć dalszych kaplic pasyjnych, osiem kaplic maryjnych, rozbudował kaplice Ukrzyżowania i Grobu Matki Bożej oraz wybudował tzw. gradusy obok ratusza Piłata i kaplicę znalezienia Krzyża z pustelnią św. Heleny. Kolejnym fundatorem był Michał Zebrzydowski, który rozbudował kompleks klasztorny przez poszerzenie go o drugi wirydarz od strony północnej (1654–1655) i wybudowanie kaplicy Matki Bożej Kalwaryjskiej (1658–1667). Ostatnia wielka fundatorka, Magdalena z Konopackich Czartoryska, podjęła się powiększenia kościoła o długą i szeroką nawę (1680–1702), ufundowała też fasadę, dwie wieże przy elewacji frontowej (1702–1720) oraz dwie kaplice: św. Antoniego (1687) i Niepokalanego Poczęcia (1749)[3]. Wraz ze śmiercią Magdaleny z Konopackich Czartoryskiej skończył się okres wielkich fundatorów. Odtąd ofiary szlachty, duchowieństwa oraz pątników stały się źródłem funduszów na rozbudowę, konserwacje i konieczne adaptacje Kalwarii.

W 1979 r. papież Jan Paweł II nadał kościołowi głównemu tytuł bazyliki mniejszej[4].

Architektura

Pustelnia św. Heleny

Kościół i klasztor zostały wzniesione według projektu architekta Jana Marii Bernardoniego oraz architekta i złotnika flamandzkiego Pawła Baudartha, który wzniósł prawie wszystkie kaplice kalwaryjskie.

Wnętrze kościoła

Bazylika jest budowlą późnobarokową z elementami rokoka. Wnętrze ozdobione jest polichromią, zabytkowymi stallami, bogato inkrustowanym wyposażeniem oraz licznymi obrazami.

Klasztor to trzypiętrowa budowla posiadająca pięć ryzalitówbastionów, wybudowana wokół dwóch wirydarzy (z lat 1603–1609 i 1654–1666) z wyposażeniem w stylu barokowym i rokoko. Część bliżej kościoła, ze studnią pośrodku, zdobi dekoracja stiukowa oraz portrety fundatorów i dobrodziejów klasztoru.

Tzw. Park Pielgrzymkowy składa się z zespołu kościołów i kaplic o barokowej i manierystycznej architekturze, przypominających w rzucie poziomym różne figury geometryczne. Wkomponowane są one w naturalny krajobraz i zainspirowane opisami Ziemi Świętej Christiana Adrichomiusa.

Dziedziniec sanktuarium

Od południa kościół i klasztor otacza mur (1624) z dwoma bastionami przekształconymi w 1747 r. na potrzeby duszpasterskie oraz kaplice św. Anny i Matki Boskiej Bolesnej. Na zachód znajduje się dziedziniec otoczony budynkami gospodarczymi i dwukondygnacyjną bramą z mansardowym dachem oraz pawilon w narożniku od południa.

Bazylika: Chór zakonny (1), Prezbiterium (2), Nawa główna (3), Kaplica św. Antoniego Padewskiego (4), Kaplica Matki Bożej Kalwaryjskiej (5), Kaplica Niepokalanego Poczęcia NMP (6), Klasztor: Zakrystia (14), Furta klasztorna (15), Krużganki (9): Galeria (13), Kaplica św. Anny (7), Kaplica Matki Bożej Bolesnej (8), Dziedziniec (12): Sklep z pamiątkami (A), Księgarnia (B), Restauracja (C), Dom Pielgrzyma (D), Plac Rajski (10), Ołtarz Polowy (11)

1 grudnia 1999 Komitet Światowego Dziedzictwa UNESCO na posiedzeniu w Marakeszu (Maroko), na podstawie oceny historycznej i naukowej wykonanej przez prof. dr hab. inż. arch. Annę Mitkowską[5][6], postanowił wpisać manierystyczny zabytkowy zespół architektoniczno-krajobrazowy i pielgrzymkowy (bazylikę, klasztor i Dróżki) w Kalwarii Zebrzydowskiej na listę Światowego Dziedzictwa Kultury i Natury[7], jako jedyną kalwarię na świecie.

Zgodnie z rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 października 2000, 17 listopada tego roku zespół sanktuarium uznany został za pomnik historii Polski[8].

Matka Boża Kalwaryjska

Kaplica z cudownym obrazem

Obraz Matki Boskiej z Dzieciątkiem został podarowany przez Stanisława Paszkowskiego z Brzezia Paszkowskiego w 1641 roku. Od 1667 roku znajduje się w ufundowanej przez Michała Zebrzydowskiego kaplicy przy południowej ścianie kościoła. Obraz został koronowany 15 sierpnia 1887 przez Albina Dunajewskiego[7].

Dróżki kalwaryjskie

Kaplice dróżek kalwaryjskich
Kaplice Obnażenia i Ukrzyżowania
Kaplica Grobu Pańskiego
Kaplica III Upadku
Kaplica Serca Matki
Ratusz Piłata i Gradusy
Most na Cedronie
Kaplica Wniebowstąpienia

Założenie przestrzenne Kalwarii tworzą rozłożone na obszarze 6 km² o łącznej długości 5 km, 42 kaplice i kościoły Dróżek Pana Jezusa oraz Matki Boskiej, wybudowane na wzór obiektów z Ziemi Świętej a poszczególne miejsca odpowiadają nazwom miejsc w Jerozolimie (Golgota, Syjon, góra Oliwna itp.).

  • Dróżki Pana Jezusa (28 stacji – 24 obiekty) – ułożone w ciągu narracyjnym, opowiadające historię ukrzyżowania Jezusa Chrystusa od wyjścia w Wielki Czwartek z Wieczernika, aż do śmierci i pogrzebu w Wielki Piątek. Znajdują się tu kaplice: Wieczernika, Ogrójca, Pojmania na Cedronie, domy Annasza i Kajfasza, pałac Heroda i Piłata.
  • Dróżki Matki Boskiej (24 stacje – 11 obiektów) – ukazujące ból Marii pod krzyżem, pogrzeb Jezusa i tryumf po zmartwychwstaniu. Część kaplic jest wspólna dla obu części założenia, np. Kościół Grobu Matki Bożej, Wieczernik czy Kościół Ukrzyżowania.

W założeniu znajdują się również zupełnie odrębne budowle, nie należące do Drogi Krzyżowej lub luźno związane z Męką Chrystusa, takie jak Betsaida, Kościół Wniebowstąpienia czy Pustelnia św. Marii Magdaleny[9].

Trasy dróżek.PNG

Uroczystości i pielgrzymki

Sanktuarium kalwaryjskie jest ośrodkiem ruchu pielgrzymkowego, coroczne Nabożeństwa pasyjne i maryjne przyciągają rzesze pielgrzymów, sięgające niekiedy 1,5 mln[10]. Szczególną częścią uroczystości w Kalwarii są odgrywane w okresie Wielkiego Tygodnia niezwykle barwnie misteria pasyjne. Uroczyście obchodzony jest też sierpniowy odpust Zaśnięcia i Wniebowzięcia NMP. Kalwaryjskie uroczystości należą do najbardziej okazałych celebracji religijnych w Polsce.

Przy klasztorze działa Dom Pielgrzyma, przyjmujący gości przez cały rok, a także restauracja.

Kult pasyjny

Góra Żar – kulminacja dróżek pasyjnych z kaplicami Ukrzyżowania, Zdjęcia z Krzyża i Grobem Pańskim
Misterium Męki Pańskiej w Kalwarii Zebrzydowskiej

Pierwsze nabożeństwa pasyjne odprawione były przy krzyżach postawionych w miejscach przyszłych kaplic w roku 1608. Tradycyjnie odprawiano je dla wszystkich pątników znajdujących się w Kalwarii. Początkowo z niewielkim udziałem aktorów, bardziej liturgiczną – podobną do tej w Jerozolimie. W XVII w. ograniczono obchody do Wielkiego Czwartku i Wielkiego Piątku: umywanie nóg 12 apostołom, zwiększono liczbę postaci wymienianych w ewangeliach lub tradycji, procesja (droga Pojmania) od kaplicy św. Rafała do kaplicy Annasza gdzie w jej dolnej części zwanej Piwnicą trwała adoracja aż do rana w Wielki Piątek gdzie przy Ratuszu Piłata, Piłat odczytywał dekret skazującego Jezusa na śmierć. Następnie w kaplicy Włożenia Krzyża Chrystus brał krzyż i niósł go do kościoła Ukrzyżowana. Na zakończenie procesją eucharystyczna przenosiła sakrament do Grobu Chrystusa gdzie trwała adoracja aż do rezurekcji. Zachowały się dwa scenariusze widowisk z 1610 i 1618 autorstwa Abrahama Rożniatowskiego, przeznaczone dla sanktuarium w Kalwarii Zebrzydowskiej[11].

Po I rozbiorze w ramach zwalczania zabobonów przez władze austriackie, obrzęd znacznie zubożał, pozostała jedynie procesja z kazaniami i krzyżem symbolizującym Chrystusa przy poszczególnych kaplicach oraz umywanie nóg i dekret Piłata[12].

Po II wojnie światowej misterium pasyjne otrzymało nowy kształt, którego twórcą był Augustyn Chadam[7]. W 1947 r. wprowadzono nowe stroje i postacie oparte na przekazach biblijnych i tradycji oraz sceny Wjazdu Chrystusa do Jerozolimy w Niedziele Palmową, Uczty u Szymona i Zdrady Judasza w Wielką Środę wieczorem.

Kult Maryjny

Kościół Zaśnięcia Marii Panny
Figura Matki Bożej Wniebowziętej podczas Procesji Triumfu NMP

Kult Matki Bożej sięga 1609 r., kiedy to Mikołaj Zebrzydowski zakupił w Loreto (Włochy) poświęconą przez papieża Sykstusa V srebrną figurę Matki Bożej Anielskiej, która umieszczona została w ołtarzu głównym kościoła. Figura, była przedmiotem kultu w pierwszych latach istnienia sanktuarium.

Od 1613 roku odbywało się nabożeństwo zwane Drogą Współcierpienia Matki Bożej (od Grobu Chrystusa do Domku Maryi) oraz procesja Wniebowzięcia NMP (od Grobu MB do bazyliki) w której brały udział kapela i oddział wojska, a od połowy XVII w. również procesja zaśnięcia NMP 13 sierpnia (od Domku do Grobu MB). W latach 1630–1632 Mikołaj ze Skalbimierza pisał teksty nabożeństw maryjnych, składających się z trzech części: Boleści, Pogrzebu i Triumfu Matki Bożej. W późniejszym okresie wprowadzono również nabożeństwo i kazania odprawiane przy siedmiu kaplicach. Po pierwszym rozbiorze wojsko i salwy armatnie zastąpiono asystami dziewcząt z różnych miejscowości. W pierwszej połowie XX w. pojawiły się grupy młodzieży męskiej, a po II wojnie światowej łacińskie nabożeństwa zastąpiono nieszporami w języku polskim, procesje wniebowzięcia kończyły suma pontyfikalna przy klasztorze, grupy regionalne. Powstało ułożona przez Augustyna Chadama inscenizacja Zaśnięcia Matki Bożej odgrywana przy pierwszej i ostatniej stacji pogrzebu.

Wielkim wydarzeniem dla sanktuarium było podarowanie obrazu Matki Bożej (1641), który uznany został za cudowny i pośredniczący w udzielaniu łask bożych. Sprawiło to, że Kalwaria stała się również ważnym ośrodkiem kultu maryjnego.

Kalwaria a Jan Paweł II

Sanktuarium w Kalwarii Zebrzydowskiej od najmłodszych lat było miejscem częstych wizyt i modlitw Karola Wojtyły.

Sanktuarium Matki Bożej – i Dróżki. Nawiedzałem je wiele razy, począwszy od moich lat chłopięcych i młodzieńczych. Nawiedzałem je jako kapłan. Szczególnie często nawiedzałem sanktuarium kalwaryjskie jako arcybiskup krakowski i kardynał. (...) Jednakże najczęściej przybywałem tutaj sam i wędrowałem po dróżkach Pana Jezusa i Jego Matki, rozpamiętywałem Ich najświętsze tajemnice.

Jan Paweł II, 7 czerwca 1979

Przybywam dziś do tego Sanktuarium jako pielgrzym, tak jak przychodziłem tu jako dziecko i w wieku młodzieńczym. Staję przed obliczem kalwaryjskiej Madonny, jak wówczas, gdy przyjeżdżałem tu jako biskup z Krakowa, aby zawierzać Jej sprawy archidiecezji i tych, których Bóg powierzył mojej pasterskiej pieczy. Przychodzę tu i jak wtedy mówię: Witaj! Witaj, Królowo, Matko Miłosierdzia![13]

Jan Paweł II, 19 sierpnia 2002

Jako papież był tu dwukrotnie, 7 czerwca 1979 r. nadając kościołowi tytuł Bazyliki oraz 19 sierpnia 2002 r. w czasie obchodów 400-lecia sanktuarium odprawiając tu ostatnią mszę w Polsce. 14 sierpnia 1991 roku zatrzymał się w rynku i pobłogosławił zgromadzonych mieszkańców. 9 stycznia 1979 r. papież przekazał sanktuarium pozłacaną monstrancję, 10 czerwca 1987 r. podczas mszy odprawianej na krakowskich Błoniach w stulecie koronacji Obrazu, złożył przed obrazem Matki Bożej Kalwaryjskiej Złotą Różę, oraz różaniec w 1997 r.

Kalwaria ma w sobie coś takiego, że człowieka wciąga. Co się do tego przyczynia?
Może i to naturalne piękno krajobrazu, który się stąd roztacza u progu polskich Beskidów...

Jan Paweł II, 7 czerwca 1979

I o to proszę, proszę, abyście się za mnie tu modlili, za życia mojego i po śmierci.

Jan Paweł II, 7 czerwca 1979

Również Benedykt XVI odwiedził Sanktuarium (27 maja 2006 roku)[14].

Podczas pierwszej podróży do Polski Jan Paweł II nawiedził to Sanktuarium i swoje przemówienie poświęcił modlitwie. Na koniec powiedział: „I o to proszę, proszę, abyście się za mnie tu modlili, za życia mojego i po śmierci”.

Dzisiaj chciałem się zatrzymać na moment w kaplicy Matki Bożej i z wdzięcznością pomodlić się za niego, zgodnie z jego prośbą. Idąc za przykładem Jana Pawła II, ja również zwracam się do was z serdeczną prośbą, abyście się modlili za mnie i za cały Kościół.[15]

Benedykt XVI, 27 maja 2006

Wyższe Seminarium Duchowne oo. Bernardynów

Przy sanktuarium znajduje się Wyższe Seminarium Duchowne pw. bł. Jana Dunsa Szkota, prowadzone przez ojców bernardynów. Obecnym rektorem seminarium jest o. dr Roland Pancerz OFM. W seminarium przebywa około 18 alumnów.

Zobacz też

Przypisy

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie, Narodowy Instytut Dziedzictwa, 24 listopada 2022 [dostęp 2010-01-17].
  2. isap.sejm.gov.pl
  3. Strona internetowa sanktuarium – Fundatorzy sanktuarium.
  4. Serwis internetowy Opoka – Historia miasta i gminy Kalwaria Zebrzydowska.
  5. Anna Mitkowska: Polskie Kalwarie. Ossolineum, 2003, s. 3–276. ISBN 83-04-04583-4.
  6. Politechnika Krakowska: Pracownicy PK:Nominacje profesorskie. [dostęp 2011-02-12]. (pol.).
  7. a b c Strona internetowa sanktuarium – Kalendarium ważniejszych wydarzeń.
  8. Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 30 października 2000 (Dz.U. z 2000 r. nr 98, poz. 1062).
  9. Serwis internetowy Przewodnik Onet.pl – Kalwaria Zebrzydowska.
  10. Serwis internetowy Ekai.pl. ekai.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-08-14)]. – Kalwaria Zebrzydowska: rekordowa liczba pielgrzymów.
  11. Czesław Hernas: Barok. Wyd. VIII - 2 dodruk. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008, s. 214, 463, 715, seria: Wielka Historia Literatury Polskiej. ISBN 978-83-01-13846-2.
  12. Powstanie i rozwój misteriów
  13. Strona internetowa sanktuarium – Homilia z okazji 400-lecia sanktuarium.
  14. Benedykt XVI w sanktuarium kalwaryjskim. [w:] kalwaria.eu [on-line]. [dostęp 2016-01-28]. (pol.).
  15. Strona internetowa sanktuarium – Przemówienie Benedykta XVI.

Bibliografia

  • Augustyn Chadam, Śpiewnik Kalwaryjski, Kalwaria Zebrzydowska 1997, s. 26.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Lesser Poland Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Lesser Poland Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 50.59 N
  • S: 49.07 N
  • W: 18.92 E
  • E: 21.55 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
Flag of UNESCO.svg
Flag of the United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization (UNESCO)
Pomnik Historii logo.svg
Logo Pomników Historii Polski
Kalwaria Zebrzydowska 030.jpg
Autor: image/photo was taken by Wikipedia and Wikimedia Commons user Ludwig Schneider.

I would appreciate being notified if you use my work outside Wikimedia.

Do not copy this image illegally by ignoring the terms of the license below, as it is not in the public domain. If you would like special permission to use, license, or purchase the image please contact me to negotiate terms.

When reusing, please credit me as: Ludwig Schneider / Wikimedia., Licencja: CC BY-SA 3.0
Kalwaria Zebrzydowska, Kaplica Złożenia Chrystusa do Grobu
Trasy dróżek.PNG
Autor: Olocom, Licencja: CC BY-SA 4.0
Trasy dróżek kalwaryjskich
Kalwaria Zebrzydowska 162.jpg
Autor: image/photo was taken by Wikipedia and Wikimedia Commons user Ludwig Schneider.

I would appreciate being notified if you use my work outside Wikimedia.

Do not copy this image illegally by ignoring the terms of the license below, as it is not in the public domain. If you would like special permission to use, license, or purchase the image please contact me to negotiate terms.

When reusing, please credit me as: Ludwig Schneider / Wikimedia., Licencja: CC BY-SA 3.0
Brody k. Kalwarii Zebrzydowskiej, kościół Zaśnięcia NMP
Kalwaria zebrzydowska5.JPG
Autor: Dariusz.Biegacz, Licencja: CC BY-SA 4.0
the gallery of the sanctuary/ krużganki sanktuarium
Kloster St. Annaberg.JPG
Das Kloster auf dem St. Annaberg in Oberschlesien
Kalwaria Zebrzydowska 132.jpg
Autor: image/photo was taken by Wikipedia and Wikimedia Commons user Ludwig Schneider.

I would appreciate being notified if you use my work outside Wikimedia.

Do not copy this image illegally by ignoring the terms of the license below, as it is not in the public domain. If you would like special permission to use, license, or purchase the image please contact me to negotiate terms.

When reusing, please credit me as: Ludwig Schneider / Wikimedia., Licencja: CC BY 3.0
Brody k. Kalwarii, Kaplica Wniebowstąpienia Jezusa
Wniebowzięcie NMP.JPG
Autor: Maciek.malec, Licencja: CC BY-SA 3.0
Figura Matki Bożej Wniebowziętej podczas Procesji Wniebowzięcia NMP w Kalwarii Zebrzydowskiej
Kalwaria Zebrzydowska 040.jpg
Autor: image/photo was taken by Wikipedia and Wikimedia Commons user Ludwig Schneider.

I would appreciate being notified if you use my work outside Wikimedia.

Do not copy this image illegally by ignoring the terms of the license below, as it is not in the public domain. If you would like special permission to use, license, or purchase the image please contact me to negotiate terms.

When reusing, please credit me as: Ludwig Schneider / Wikimedia., Licencja: CC BY-SA 3.0
Kalwaria Zebrzydowska, Kaplice Ukrzyżowania i Obnażenia Chrystusa
Pustelna św. Heleny należąca do Dróżek w Kalwarii Zebrzydowskiej.JPG
Autor: Pimke, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Sanktuarium pasyjno-maryjne w Kalwarii Zebrzydowskiej
Plan klasztoru.PNG
Autor: Olocom, Licencja: CC BY-SA 4.0
Plan klasztoru
Misterium Męki.jpg
Autor: Maciek.malec, Licencja: CC BY-SA 3.0
Misterium Męki Pańskiej w Kalwarii Zebrzydowskiej 2011
Kalwaria Zebrzydowska 108.jpg
Autor: image/photo was taken by Wikipedia and Wikimedia Commons user Ludwig Schneider.

I would appreciate being notified if you use my work outside Wikimedia.

Do not copy this image illegally by ignoring the terms of the license below, as it is not in the public domain. If you would like special permission to use, license, or purchase the image please contact me to negotiate terms.

When reusing, please credit me as: Ludwig Schneider / Wikimedia., Licencja: CC BY-SA 3.0
Kalwaria Zebrzydowska, Bethsaida
Kalwaria zebrzydowska1.JPG
Autor: Dariusz.Biegacz, Licencja: CC BY-SA 4.0
Stacja Drogi Krzyżowej - kaplica serca Matki, Kalwaria Zebrzydowska
Kalwaria Zebrzydowska 033.jpg
Autor: image/photo was taken by Wikipedia and Wikimedia Commons user Ludwig Schneider.

I would appreciate being notified if you use my work outside Wikimedia.

Do not copy this image illegally by ignoring the terms of the license below, as it is not in the public domain. If you would like special permission to use, license, or purchase the image please contact me to negotiate terms.

When reusing, please credit me as: Ludwig Schneider / Wikimedia., Licencja: CC BY-SA 3.0
Kalwaria Zebrzydowska, Kaplice Ukrzyżowania, Zdjęcia z Krzyża i Złożenia Chrystusa do Grobu
Kaplica Kalwaria Zebrzydowska.jpg
Autor: Tomasz Bienias, Licencja: CC BY 3.0
Kaplica Matki Bożej Kalwaryjskiej w Kalwarii Zebrzydowskiej
Kalwaria Zebrzydowska - wnętrze bazyliki widok na ołtarz -.JPG
Autor: Piotr Osada, Licencja: CC BY-SA 4.0
Wnętrze bazyliki w Kalwarii Zebrzydowskiej widok spod chóru.
Kalwaria Zebrzydowska 117.jpg
Autor: image/photo was taken by Wikipedia and Wikimedia Commons user Ludwig Schneider.

I would appreciate being notified if you use my work outside Wikimedia.

Do not copy this image illegally by ignoring the terms of the license below, as it is not in the public domain. If you would like special permission to use, license, or purchase the image please contact me to negotiate terms.

When reusing, please credit me as: Ludwig Schneider / Wikimedia., Licencja: CC BY-SA 3.0
Brody k. Kalwarii, Kaplica na moście na Cedronie
Kalwaria Zebrzydowska 092.jpg
Autor: image/photo was taken by Wikipedia and Wikimedia Commons user Ludwig Schneider.

I would appreciate being notified if you use my work outside Wikimedia.

Do not copy this image illegally by ignoring the terms of the license below, as it is not in the public domain. If you would like special permission to use, license, or purchase the image please contact me to negotiate terms.

When reusing, please credit me as: Ludwig Schneider / Wikimedia., Licencja: CC BY-SA 3.0
Kalwaria Zebrzydowska, Kaplice Ecce Homo i Niesienia Krzyża
Kalwaria Zebrzydowska 014.jpg
Autor: image/photo was taken by Wikipedia and Wikimedia Commons user Ludwig Schneider.

I would appreciate being notified if you use my work outside Wikimedia.

Do not copy this image illegally by ignoring the terms of the license below, as it is not in the public domain. If you would like special permission to use, license, or purchase the image please contact me to negotiate terms.

When reusing, please credit me as: Ludwig Schneider / Wikimedia., Licencja: CC BY-SA 3.0
Kalwaria Zebrzydowska, kościół NMP