Sanok (stacja kolejowa)

Sanok
Ilustracja
Teren stacji widziany z przejścia nadziemnego (2010)
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Miejscowość

Sanok

Lokalizacja

Posada

Data otwarcia

1884

Dane techniczne
Liczba peronów

1

Liczba krawędzi
peronowych

2

Kasy

nieczynne

Linie kolejowe
Położenie na mapie Sanoka
Mapa konturowa Sanoka, w centrum znajduje się punkt z opisem „Sanok”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Sanok”
Położenie na mapie powiatu sanockiego
Mapa konturowa powiatu sanockiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Sanok”
Ziemia49°33′11,6″N 22°12′39,0″E/49,553222 22,210833
Portal Transport szynowy

Sanok – stacja kolejowa w Sanoku, w województwie podkarpackim, w Polsce.

W roku 2017 stacja obsługiwała 10–19 pasażerów na dobę[1].

Historia

Budynek został zbudowany przez władze C. K. Austro-Węgier w 1884 roku[2] w związku z uruchomieniem nowej linii kolejowej w ramach Kolei Transwersalnej w tym samym roku. Pierwszy pociąg wjechał na stację latem 1884 roku.

Stanowisko naczelnika stacji Sanok pełnili: Wilhelm Stehlik (od 1884[3][4][5][6][7], od około 1889 w charakterze adjunkta[8][9][10][11][12], od około 1893 do około 1894 w charakterze oficjała[13]), Juliusz Stampf’l (od około 1894[14][15][16]), inż. Feliks Wodziczko (od około 1898[17][18]), Józef Trzciński (od około 1900 w charakterze komisarza budownictwa[19][20][21][22][23][24], od około 1906 starszego komisarza budownictwa[25][26][27][28][29][30][31], od około 1913 w randze inspektora[32]).

W 1913 została ustanowiona ulica Kolejowa biegnąc do dworca kolejowego[33]. W 1917 przez stację przebiegały szlaki trzech tras pociągów: Stróże - Nowy Zagórz (3-krotnie), Iwonicz - Sanok (1), Sanok - Chyrów (1)[34].

Po zakończeniu I wojny światowej i odzyskaniu przez Polskę niepodległości od 19 lutego 1919 funkcję komendanta dworca kolejowego Sanok pełnił ppor. Czesław Jamka[35].

W 1931 przy ulicy Dworcowej były budynki kolejowej pod numerami: dom kolei państwowych - 2 (pierwotnie pod numerem konskrypcyjnym 217), stacja - 4 (218), stacja magazyn - 6 (276), kolej państwowa - 8 (277), budynek kolei państwowej 13 (274)[36].

Po II wojnie światowej z bocznic kolejowych korzystały: Fabryka Wagonów, Stomil oraz elewator zbożowy[37].

Z dniem 10 września 1967 przed budynek dworca został przeniesiony dworzec autobusowy PKS, do tego czasu funkcjonujący na Placu Rewolucji Październikowej[38].

Formalnie gruntowne prace modernizacyjne i remont dworca trwały od 1985, lecz faktycznie od przełomu 1987/1988[39][40]. Pracy trwały w 1993[41], a zakończyły się w 1994 roku[42]. W jego trakcie został przywrócony pierwotny wygląd obiektu. Oddanie do użytku nastąpiło 19 maja 1994 roku[37].

Na fasadzie budynku umieszczono jedną z tabliczek informacyjno-pamiątkowych na Szlaku śladami dobrego wojaka Szwejka, upamiętniejących pobyt w mieście Józefa Szwejka, opisanego w książce Przygody dobrego wojaka Szwejka autorstwa Jaroslava Haška. Według powieści 15 lipca 1915 roku Szwejk przybył do Sanoka i wysiadł z pociągu na dworcu.

W holu budynku znajduje się płaskorzeźba przedstawiająca herb Sanoka. W budynku działał bar „Semafor”[43].

Od strony południowej stacji kolejowej został utworzony dworzec autobusowy PKS przy ulicy Kazimierza Lipińskiego. Kładka ponad torami kolejowymi umożliwia przejście z dworca kolejowego do dworca autobusowego. Była budowana od 1981 do 1982 przez Autosan i została oddana do użytku 19 lipca 1982[44][45][46]. Odremontowana została otwarta ponownie 6 listopada 2001[47]. Po przeprowadzonym unowocześnieniu dworca, ponownie otwartego 23 maja 2019, dotychczasowa kładka zyskała formę zabudowaną, wraz z zainstalowanymi windami[48][49].

Budynek dworca został wpisany do gminnego rejestru zabytków miasta Sanoka, opublikowanego w 2015[50].

20 czerwca 2017 na ścianie frontowej dworca została odsłonięta tablica[51][52][53] o treści: Z rejonu Sanok w ramach akcji „Wisła” w okresie 29.IV.-1.VII.1947 wywieziono transportami kolejowymi R10-R164 na Ziemie Zachodnie 47562 osoby narodowości ukraińskiej. Zjednoczenie Łemków. Sanok, 2017.

Galeria

  • Widok z ulicy Dworcowej

    Widok z ulicy Dworcowej

  • Widok od południa

    Widok od południa

  • Wnętrze budynku

    Wnętrze budynku

  • Główne drzwi wejściowe

    Główne drzwi wejściowe

  • Tablica informacyjna na Szlaku śladami dobrego wojaka Szwejka

    Tablica informacyjna na Szlaku śladami dobrego wojaka Szwejka

  • Tablica ofiar akcji „Wisła”

    Tablica ofiar akcji „Wisła”

Połączenia

Przypisy

  1. ↑ Największe i najmniejsze stacje w Polsce. [w:] utk.gov.pl [on-line]. [dostęp 2019-12-18].
  2. ↑ Oficjalna strona Miasta Sanoka, www.sanok.pl [dostęp 2017-11-26] (ang.).
  3. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1885. Lwów: 1885, s. 490.
  4. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1886. Lwów: 1886, s. 490.
  5. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1887. Lwów: 1887, s. 492.
  6. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1888. Lwów: 1888, s. 492.
  7. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1889. Lwów: 1889, s. 574.
  8. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1890. Lwów: 1890, s. 567.
  9. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1891. Lwów: 1891, s. 56.
  10. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1892. Lwów: 1892, s. 567.
  11. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1893. Lwów: 1893, s. 569.
  12. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1894. Lwów: 1894, s. 569.
  13. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1895. Lwów: 1895, s. 569.
  14. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1896. Lwów: 1896, s. 569.
  15. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1897. Lwów: 1897, s. 569.
  16. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1898. Lwów: 1898, s. 682.
  17. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1899. Lwów: 1899, s. 682.
  18. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1900. Lwów: 1900, s. 682.
  19. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1901. Lwów: 1901, s. 682.
  20. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1902. Lwów: 1902, s. 763.
  21. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1903. Lwów: 1903, s. 763.
  22. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1904. Lwów: 1904, s. 762.
  23. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1905. Lwów: 1905, s. 762.
  24. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1906. Lwów: 1906, s. 801.
  25. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1907. Lwów: 1907, s. 801.
  26. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1908. Lwów: 1908, s. 801.
  27. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1909. Lwów: 1909, s. 818.
  28. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1910. Lwów: 1910, s. 818.
  29. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1911. Lwów: 1911, s. 876.
  30. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1912. Lwów: 1912, s. 869.
  31. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1913. Lwów: 1913, s. 362.
  32. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1914. Lwów: 1914, s. 364.
  33. ↑ Ludwik Glatman. Nowe nazwy ulic Wielkiego Sanoka (dokończenie). „Tygodnik Ziemi Sanockiej”, s. 2, Nr 36 z 31 sierpnia 1913. 
  34. ↑ Waldemar Bałda: Sowa i bocian. Opowieść o Posadzie Olchowskiej – III dzielnicy Miasta Sanoka. Kraków: AB Media, 2012, s. 37. ISBN 978-83-935385-7-7.
  35. ↑ 815. Rozkaz. „Dziennik Rozkazów Wojskowych”. 25, s. 623, 6 marca 1919. 
  36. ↑ Akta miasta Sanoka. Wykaz ulic i mieszkań w mieście Sanoku 1931 r. (zespół 135, sygn. 503). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 72.
  37. ↑ a b Waldemar Bałda: Sowa i bocian. Opowieść o Posadzie Olchowskiej – III dzielnicy Miasta Sanoka. Kraków: AB Media, 2012, s. 36. ISBN 978-83-935385-7-7.
  38. ↑ Komunikat PKS. „Nowiny”, s. 5, Nr 214 z 8 września 1967. 
  39. ↑ Ruszyły prace przy modernizacji dworca PKP. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 2, 5, Nr 7 (442) z 1-10 marca 1988. Sanocka Fabryka Autobusów. 
  40. ↑ Czy na dworcu kolejowym straszy?. „Tygodnik Sanocki”, s. 2, Nr 17 z 11 września 1991. 
  41. ↑ Koniec remontu dworca PKP?. „Tygodnik Sanocki”, s. 2, Nr 10 (93) z 30 czerwca 1993. 
  42. ↑ Koniec remontu dworca PKP. Nareszcie!. „Echo Sanoka”, s. 1, Nr 22 z 13 czerwca 1994. 
  43. ↑ Królewskie Wolne Miasto Sanok. Informator miejski. Bydgoszcz: Journal, 1995, s. 31. ISBN 83-86002-54-9.
  44. ↑ Batalia o peron. „Nowiny”, s. 4, Nr 115 z 14 czerwca 1982. 
  45. ↑ Prezent dla miasta od jubilatki. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 1, Nr 4 (238) z 20-30 czerwca 1982. Sanocka Fabryka Autobusów. 
  46. ↑ Kładka nad torami oddana do użytku pasażerów. „Gazeta Sanocka – Autosan”, s. 1, Nr 8 (242) z 1-10 sierpnia 1982. Sanocka Fabryka Autobusów. 
  47. ↑ Zbigniew Osenkowski. Kalendarium sanockie 2001–2004. „Rocznik Sanocki”. Tom IX, s. 421, 2006. Towarzystwo Przyjaciół Sanoka i Ziemi Sanockiej. ISSN 0557-2096. 
  48. ↑ Nowy dworzec już otwarty!. sanok.pl, 2019-05-23. [dostęp 2019-05-28].
  49. ↑ Otwarcie dworca multimodalnego w Sanoku. esanok.pl, 2019-05-23. [dostęp 2019-08-04].
  50. ↑ Zarządzenie Burmistrza Miasta Sanoka nr 42/2015 z 9 marca 2015. bip.um.sanok.pl, 2015-03-09. s. 1. [dostęp 2016-10-19].
  51. ↑ Sanok, 20.06.2017 r., 11:00. lemkounion.pl, 2017-06-20. [dostęp 2020-08-23].
  52. ↑ Uroczyste odsłonięcie tablicy upamiętniającej 70 rocznicę akcji "Wisła" na stacji kolejowej w Sanoku. lemkounion.pl, 2017-06-20. [dostęp 2020-08-23].
  53. ↑ Lech Klimek: Treść na tablicy upamiętniającej akcję Wisła stała się powodem konfliktu. gorlice.naszemiasto.pl, 2017-06-12. [dostęp 2017-06-27].

Linki zewnętrzne

Sanok
Linia 108 Stróże - Krościenko (107,922 km)
BSicon KBHFaq.svgBSicon STRq.svgBSicon STRq.svg
Sanok Miasto
odległość: 1,048 km
BSicon BHFq.svg
odległość: 5,334 km

Media użyte na tej stronie

Subcarpathian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Podkarpackie Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 50.9 N
  • S: 48.95 N
  • W: 21.03 E
  • E: 23.66 E
POL województwo podkarpackie flag.svg
Flaga województwa podkarpackiego
BSicon KBHFl.svg
head station, track to the left
BSicon KBHFaq.svg
head station, track to the left
BSicon STRq.svg
Straight line aqross (according to naming convention, name + modifier)
BSicon BHFq.svg
station at track aqross
BSicon KBHFr.svg
head station, track to the right
BSicon KBHFeq.svg
head station, track to the right
Dworcowa Sanok train station interior 2.jpg
Autor: Lowdown, Licencja: CC BY-SA 3.0
Stacja kolejowa Sanok Główny - wnętrze
Sanok train station 2014.jpg
Autor: Lowdown, Licencja: CC BY-SA 4.0
Dworzec w Sanoku
Sanok main train station.jpg
Autor: Lowdown, Licencja: CC BY-SA 3.0
Budynek dworca Sanok
Dworcowa Sanok train station plaque on Following Švejk Hiking Trail.jpg
Autor: Lowdown, Licencja: CC BY-SA 3.0
Stacja kolejowa Sanok Główny, tablica informacyjna na Szlaku śladami dobrego wojaka Szwejka
Dworcowa Sanok train station entry door.jpg
Autor: Lowdown, Licencja: CC BY-SA 3.0
Stacja kolejowa Sanok Główny, drzwi wejsciowe
Plaque to victims of Operation Vistula on Sanok train station (2017).jpg
Autor: Lowdown, Licencja: CC BY-SA 3.0
Tablica na budynku dworca Sanok o treści: "'Z rejonu Sanok w ramach akcji „Wisła” w okresie 29.IV.-1.VII.1947 wywieziono transportami kolejowymi R10-R164 na Ziemie Zachodnie 47562 osoby narodowości ukraińskiej. Zjednoczenie Łemków. Sanok, 2017."
Powiat sanocki location map.png
Autor: Smat, Licencja: CC BY-SA 2.0
Location map
Sanok location map.png
Autor: OpenStreetMap contributors, Licencja: ODbL
OpenStreepMap location map of Sanok, Poland:
  • top = 49.5905
  • bottom = 49.5234
  • left = 22.1468
  • right = 22.2844