Santander Cycles

© User:Colin / Wikimedia Commons, CC BY-SA 3.0

Rowery Barclays Cycle Hire w stacjach dokujących

Duża stacja dokująca przy stacji Waterloo

Specjalny samochód przystosowany do przewozu rowerów

Samochód dostawczy

Terminal

Ekran terminala

Santander Cycles – system odpłatnego wypożyczania rowerów, działający w ramach Transport for London. Projekt został uruchomiony 30 lipca 2010 roku w Londynie (Wielka Brytania). Rowery, a także cały system, powszechnie zwane są Boris Bikes (rowery Borysa)^[1] – od imienia burmistrza Londynu Borisa Johnsona^[2].

Santander Cycles rozpoczął działalność z 5000 rowerów i 315 stacjami dokującymi, zlokalizowanymi w City of London i 7 spośród 32 gmin Londynu^[3]. Początkowo wypożyczenie roweru wymagało wstępnej opłaty rejestracyjnej, uiszczanej w celu uzyskania elektronicznego klucza dostępu. 3 grudnia 2010 roku zasady wypożyczania zmieniono na korzyść chętnych do okazjonalnego korzystania z usług systemu. Po zmianach nie wymaga się już rejestracji. Jedynym warunkiem jest posiadanie ważnej karty debetowej bądź kredytowej^[4].

Koszt wdrożenia projektu i jego funkcjonowania przez sześć lat został oszacowany na 140 milionów funtów. System jest pierwszym w strukturze Transport for London, który przyniósł zyski już po 10 tygodniach od jego wprowadzenia (w założeniach miał przynosić zyski po trzech latach od inauguracji)^[5]. Przez 5 pierwszych lat, do marca 2015 r. system był sponsorowany przez bank Barclays, który zasilił program 25 milionami funtów (18% początkowych kosztów) w ciągu pięciu lat^[6]. System nosił wtedy nazwę Barclays Cycle Hire. Od kwietnia 2015 r. głównym sponsorem jest Banco Santander^[7].

Realizacja programu została zlecona spółce Serco, która jest również operatorem systemu^[8]. Rowery i stacje dokujące są produkowane w Kanadzie. Oparte są na systemie Bixi, działającym w Montrealu i innych kanadyjskich miastach^[9].

Działanie systemu

Regularni użytkownicy mogą zarejestrować się na stronie internetowej Transport for London, by uzyskać dzienny, tygodniowy bądź roczny dostęp do korzystania z rowerów. Następnie TfL wysyła drogą pocztową elektroniczny klucz dostępu, który kosztuje 3 £. Klucz jest aktywowany przed pierwszym użyciem. Na jedno konto użytkownika można zarejestrować cztery klucze. Po włożeniu klucza do gniazda w stacji dokującej użytkownik otrzymuje informację o weryfikacji konta (pomarańczowe światło) oraz o zwolnieniu blokady roweru (zielone światło)^[10].

Od 3 grudnia 2010 roku BCH dostępny jest dla niezarejestrowanych w TfL użytkowników^[11]. Posiadacze kart MasterCard, Visa lub kart debetowych (z chipem i PIN-em) mogą wypożyczyć rower dzięki instrukcjom wyświetlanym na ekranie terminalu. Po wykupieniu dostępu (na 24 godziny lub 7 dni) pierwszych 30 minut podróży jest bezpłatne^[12]. Opłaty za korzystanie z roweru dla użytkowników niezarejestrowanych w TfL są takie same jak dla użytkowników zarejestrowanych.

Rowery

Rower Barclays Cycle Hire

Każdy rower wyposażony jest w funkcje, mające na celu zapewnienie komfortu jazdy i bezpieczeństwa użytkownikom, w tym^[13]:

• opony o zwiększonej trwałości odporne na przebicia,
• hamulce na obu kołach,
• trzybiegowy układ napędowy,
• osłona łańcucha i błotniki
• zasilane dynamem przednie i tylne światła, działające gdy rower pozostaje w ruchu, a także 2 minuty po jego zatrzymaniu,
• dzwonek na kierownicy,
• mały bagażnik przed kierownicą wyposażony w elastyczną linkę przytrzymującą bagaż,
• regulowana wysokość siodełka,
• numer przy tylnym kole jednoznacznie identyfikujący każdy rower.

Stacje dokujące

Stacja dokująca Barclays Cycle Hire

Stacje dokujące składają się z terminali i punktów dokowania, gdzie mocowane są rowery. Terminale wyposażone są w ekran umożliwiający:

• wynajęcie roweru przez użytkowników nie posiadających elektronicznego klucza,
• wydruk historii podróży,
• znalezienie innych stacji dokujących w przypadku, gdy wybrana jest pusta bądź pełna,
• uzyskanie dodatkowego czasu w przypadku, gdy rower należy zadokować w innej stacji,
• podgląd mapy ulic,
• przejrzenie informacji o kosztach podróży.

Odbiór i krytyka

W ciągu pierwszych dziesięciu tygodni działania BCH 90 tys. użytkowników zarejestrowało się na stronie Transport for London, a następnie odbyło milion przejazdów^[14]. Użytkownik, który odbył milionową podróż, w nagrodę otrzymał roczne darmowe członkostwo w programie dla siebie i trzech swoich znajomych^[15].

Przez pierwsze trzy miesiące od uruchomienia usługi 95% podróży trwało mniej niż pół godziny, dając Transport for London przychody jedynie z opłaty dostępowej. W tym czasie system wygenerował przychód 323 545 £, co daje 3370 £ dziennie. Jedynie 72 700 z 1,4 miliona podróży uzyskały przychód, z tego 44% pochodziło z opłat 150 £ za „późny zwrot”^[16].

Krytycznie podchodzono do systemu naliczania opłat za dostęp i użytkowanie. Pierwszych 30 minut użytkowania były zwolnione z opłat. Aby w dalszym ciągu korzystać za darmo z usługi, należy zadokować rower i odczekać 5 minut. Taki system sprawia, iż faktyczny przychód firmy jest uzależniony od wysokości nakładanych kar (np. za zniszczenie czy nieoddanie pojazdu) i opłat za późne zwroty^[16].

Użytkownicy BCH skarżyli się m.in. na problemy z systemem komputerowym, obsługującym BCH, błędnie naliczane opłaty za przejazdy i problemy ze stacjami dokującymi^[17][18]. Niektórzy użytkownicy zauważyli również, że rowery są zbyt ciężkie (23 kilogramy) i nieporęczne^[19].

Naprawa

Według Transport for London w ciągu pierwszych sześciu miesięcy 2/3 rowerów musiało zostać poddanych naprawom. Spółka Serco naprawiała ponad 30 rowerów dziennie^[20]. Do lutego 2011 roku trzy rowery zostały zupełnie zniszczone podczas użytkowania, a kolejnych 10 zostało skradzionych^[21]. Sześć stacji dokujących zostało uderzonych przez pojazdy mechaniczne, a kolejnych sześć zdewastowano^[20].

Opłaty

Użytkownicy BCH dokonują opłat za dostęp i użytkowanie^[22]:

Opłaty za dostęp

Opłaty za użytkowanie

Opłaty za korzystanie mają na celu podtrzymywanie stałego obiegu rowerów. W rezultacie, podczas gdy pierwszych 30 minut jest zwolnionych z opłat, późniejsze koszty znacznie rosną. Jeśli użytkownik zadokuje rower, musi upłynąć pięć minut, nim będzie mógł pobrać kolejny za darmo.

Pozostałe opłaty

Zobacz też

• Vélib’ – publiczny system wynajmu rowerów w Paryżu

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona Barclays Cycle Hire [dostęp 2012-05-10]
• Mapa stacji dokujących. web.barclayscyclehire.tfl.gov.uk. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-05-08)]., Transport for London [dostęp 2012-05-10]