Sarah Goodridge
| ||
 Autoportret, 1830 | ||
| Data i miejsce urodzenia | 5 lutego 1788 Templeton | |
| Data i miejsce śmierci | 28 grudnia 1853 Boston | |
| Narodowość | amerykańska | |
| Dziedzina sztuki | malarstwo | |
| Gatunek | miniatury portretowe | |
| Ważne dzieła | ||
| ||
Sarah Goodridge (ur. 5 lutego 1788 w Templeton, zm. 28 grudnia 1853 w Bostonie) – amerykańska malarka specjalizująca się w miniaturach portretowych. Jej dzieła, często wykonywane na kości słoniowej, przedstawiały wiele znanych osobistości jej czasów m.in. męża stanu Daniela Webstera i malarza Gilberta Stuarta[1]. Oryginalną miniaturą jest Piękno objawione – autoportret przedstawiający piersi malarki[2].
Życiorys
Goodridge urodziła się w Templeton w stanie Massachusetts, jako szóste z dziewięciorga dzieci Ebenezera Goodridge’a i jego żony Beulah Childs. Wychowała się na farmie i uczęszczała do miejscowej szkoły. Już od najmłodszych lat rysowała i wykazywała zdolności plastyczne. Z braku środków na podstawowe materiały swoje prace wykonywała między innymi na korze brzozy. W wieku 17 lat zamieszkała ze swoim bratem Williamem w Milton i prowadziła jego dom. Następnie wyjechała z nim do Bostonu, gdzie William zajmował się budową organów, a Goodridge miała okazję otrzymać kilka lekcji rysunku[1][3]. Możliwości edukacyjne kobiet były wówczas ograniczone, dlatego w dużej mierze była artystką autodydaktą (samoukiem)[1]. Początkowo malowała farbą olejną na płótnie, do czasu kiedy malarz miniaturzysta z Hartford (prawdopodobnie Elkanah Tisdale [1768–1835][3]) wprowadził ją do techniki miniatury na kości słoniowej[4]. Malowanie tego typu miniatur było jedną z niewielu dróg otwartych dla XIX-wiecznych artystek w Stanach Zjednoczonych. Delikatność tej pracy i jej ograniczone ambicje uznawano za odpowiednie dla kobiecych zdolności[5].
W 1820 roku zamieszkała ze swoją siostrą Beulah i jej mężem Thomasem Appletonem w Bostonie i otworzyła własną pracownię. Tam poznała malarza Gilberta Stuarta, który zainteresował się jej twórczością. Stuart polecił jej brać lekcje w szkole rysunku oraz sam dawał instrukcje i oceniał prace, znacznie przyczyniając się do jej rozwoju jako artystki[1]. Goodridge odwiedzała jego warsztat, gdzie dla ćwiczeń tworzyła miniaturowe wersje olejnych obrazów Stuarta. Jedyna znana miniatura w twórczości Stuarta (Portret generała Henry’ego Knoxa) powstała jako dzieło instruktażowe dla Goodridge[4]. W 1825 roku poprosił Goodridge, aby namalowała jego portret[1], przekonany, że nikt inny nie potrafiłby uchwycić jego osobowości. W rezultacie powstała realistyczna i wnikliwa miniatura z jego podobizną, krytykowana przez innych jako niepochlebna, ale wysoce ceniona przez samego Stuarta. Malarz oprawił ją w bransoletę splecioną z pukli włosów swoich i swej żony, po czym podarował swojej matce[6]. Goodridge namalowała kopie tej miniatury (znajdują się w Metropolitan Museum of Art i Museum of Fine Arts w Bostonie), a Asher Brown Durand wykonał na jej podstawie rycinę[1].
Kilkanaście razy sportretowała senatora Daniela Webstera, z którym łączyła ją bliska relacja, a także jego dzieci i wnuki. Po śmierci jego żony podarowała mu osobisty, erotyczny autoportret Piękno objawione, przedstawiający nagie piersi[2].
Odniosła zawodowy sukces, tworząc 2-3 miniatury tygodniowo stała się jednym z najbardziej płodnych artystycznie malarzy miniatur w Bostonie, a jej prace brały udział w wystawach. Portrety autorstwa Goodridge charakteryzowały się bezpośredniością, realizmem i indywidualizmem. Jej styl zdradzał wpływ George’a Stuarta, zwłaszcza umiejętne operowanie światłem i cieniem. Typowa kompozycja to postać przedstawiona nisko na płytce z kości słoniowej. Tło jest szaroniebieskie przechodzące w brąz w dolnej części, a karnacja postaci kremowa i różowawa. Postaci kobiece mają często ozdobę we włosach, biżuterię lub czerwony szal z wzorem paisley[4].
Goodridge nigdy nie wyszła za mąż, przez całe życie mieszkała w regionie Bostonu razem z rodzeństwem lub ojcem. Latem wracała do rodzinnego Templeton, gdzie udzielała lekcji w szkole i malowała portrety znajomych i członków rodziny. Malując portrety wielu znanych osób mogła sama się utrzymywać i wspierać finansowo swoją rodzinę. Zajmowała się także sparaliżowanym bratem i wychowała osieroconą bratanicę[4]. Problemy ze wzrokiem sprawiły, że wycofała się z zawodu i w 1851 roku zamieszkała w Reading, gdzie kupiła posiadłość. Zmarła 28 grudnia 1853 w Bostonie, w czasie bożonarodzeniowej wizyty u rodziny[1].
Przypisy
- ↑ a b c d e f g Carol Kort, Liz Sonneborn: A to Z of American Women in the Visual Arts. New York: Facts on File, Inc, 2002, s. 80–81. ISBN 978-1-4381-0791-2.
- ↑ a b Kathryn Calley-Galitz: Metropolitan Museum of Art w Nowym Jorku. Warszawa: Arkady, 2020, s. 430. ISBN 978-83-213-5048-6.
- ↑ a b Randall L. Holton, Charles A. Gilday. Sarah Goodrich: Mapping places in the heart. „The Magazine Antiques”, listopad-grudzień 2012 (ang.).
- ↑ a b c d Dale T. Johnson: American Portrait Miniatures in the Manney Collection. New York: Metropolitan Museum on Art, 1990, s. 125. ISBN 978-0-87099-598-9.
- ↑ John Frederick Walker: Ivory’s Ghosts: The White Gold of History and the Fate of Elephants. Atlantic Monthly Press, 2009, s. 94. ISBN 978-0-87113-995-5.
- ↑ Gilbert Stuart (ang.). Smithsonian American Art Museum. [dostęp 2021-02-26].