Sardynka europejska

Sardynka europejska
Sardina pilchardus[1]
(Walbaum, 1792)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

promieniopłetwe

Rząd

śledziokształtne

Rodzina

śledziowate

Rodzaj

Sardina
Antipa, 1904

Gatunek

sardynka europejska

Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]
Status iucn3.1 LC pl.svg

Sardynka europejska[3], sardynka atlantycka[3], sardynka[4] (Sardina pilchardus) – gatunek morskiej ryby ławicowej z rodziny śledziowatych (Clupeidae) zaliczanej do grupy sardynek. Jedyny przedstawiciel rodzaju Sardina.

Taksonomia

Sardynka europejska jest jedynym przedstawicielem rodzaju Sardina. Opisywana była wielokrotnie pod różnymi nazwami[5].

Zasięg występowania

Północno-wschodni Ocean Atlantycki wzdłuż wybrzeży północnej i zachodniej Europy, Morze Północne po Wyspy Kanaryjskie, Gorée (Senegal), Morze Śródziemne, Morze Marmara i Morze Czarne. Sardynki europejskie są rybami ławicowymi pływającymi w otwartej toni wodnej, w strefie przybrzeżnej. Późną wiosną i latem tworzą bardzo liczne stada podążające na północ i ku wybrzeżom w poszukiwaniu pokarmu.

Charakterystyka

Ciało silnie wydłużone z piłkowaną krawędzią brzucha, u młodych bardziej bocznie ścieśnione. Łuski łatwo wypadające, w liczbie 30 wzdłuż ciała, na głowie brak łusek. W płetwie grzbietowej występuje 13–21 promieni miękkich. W dolnej części pokrywy skrzelowej 3–5 promieniście rozchodzących się bruzd. Brak linii bocznej. Dwa ostatnie promienie płetwy odbytowej są wydłużone. Na pokrywie skrzelowej widoczne zgrubienie. Grzbiet zielonkawy lub niebieski, spód ciała srebrzysty, wzdłuż boku przebiega niebieskawa smuga. Kilkunastoletnie osobniki dorastają do 30 cm długości, ale ze względu na atrakcyjność mięsa poławiane są okazy kilkunastocentymetrowe.

Odżywianie

Żywi się planktonem. Przy połowach nęcone są ikrą dorsza lub światłem lamp.

Rozmnażanie

Rozród odbywa się zimą u wybrzeży Afryki oraz latem w Morzu Północnym. W Morzu Śródziemnym tarło odbywa się w ciągu całego roku.

Znaczenie gospodarcze

Posiada bardzo duże znaczenie gospodarcze, zwłaszcza w produkcji konserw i mączki rybnej.[6]

Wartość odżywcza
Sardynka świeża
(100 g)
Wartość energetyczna705 kJ (168 kcal)
Białka20,6 g
Węglowodany0 g
Tłuszcze9,6 g
Woda68,2 g
Dane liczbowe na podstawie: [7]
Wartości RDA i AI wyznaczone na podstawie danych Institute of Health[8]
Wartość odżywcza
Sardynka w oleju
(100 g)
Wartość energetyczna924 kJ (221 kcal)
Białka24,1 g
Węglowodany0,0 g
Tłuszcze13,9 g
Woda58,4 g
Dane liczbowe na podstawie: [7]
Wartości RDA i AI wyznaczone na podstawie danych Institute of Health[8]

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Sardina pilchardus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
  2. ↑ Sardina pilchardus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species [online] (ang.).
  3. ↑ a b G. Nikolski: Ichtiologia szczegółowa. Tłum. Franciszek Staff. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1970.
  4. ↑ Stanisław Rutkowicz: Encyklopedia ryb morskich. Gdańsk: Wydawnictwo Morskie, 1982. ISBN 83-215-2103-7.
  5. ↑ Froese, R. & D. Pauly: Synonyms of Sardina pilchardus (Walbaum, 1792). FishBase. World Wide Web electronic publication. www.fishbase.org, 2008. [dostęp 2009-03-23]. (ang.).
  6. ↑ sardynki, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2017-04-07].
  7. ↑ a b Hanna Kunachowicz; Beata Przygoda; Irena Nadolna; Krystyna Iwanow: Tabele składu i wartości odżywczej żywności. Wyd. wydanie II zmienione. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2017, s. 262.282. ISBN 978-83-200-5311-1.
  8. ↑ a b Dietary Reference Intakes Tables and Application. Institute of Health. The National Academies of Sciences, Engineering, and Medicine. (ang.).

Bibliografia

  • Sardyny. W: Mały słownik zoologiczny: ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976.
  • Sardina pilchardus. FAO: Fisheries and Aquaculture Department. [dostęp 2009-03-23]. (ang.).
  • Sardina pilchardus. (ang.) w: Froese, R. & D. Pauly. FishBase. World Wide Web electronic publication. www.fishbase.org [dostęp 23 marca 2009]
  • Fritz Terofal, Claus Militz: Ryby morskie. Warszawa: GeoCenter, 1996. ISBN 83-7129-306-2.
  • Włodzimierz Załachowski: Ryby. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1997. ISBN 83-01-12286-2.
  • Hanna Kunachowicz; Beata Przygoda; Irena Nadolna; Krystyna Iwanow: Tabele składu i wartości odżywczej żywności. Wyd. wydanie II zmienione. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2017, s. 262.282. ISBN 978-83-200-5311-1.

Media użyte na tej stronie

Status iucn3.1 LC pl.svg
Autor: unknown, Licencja: CC BY 2.5
Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Sardina pilchardus 2011.jpg
© Citron, CC BY-SA 3.0
Sardina pilchardus in captivity