Sarniak pampasowy
Ozotoceros bezoarticus[1] | |
(Linnaeus, 1758) | |
Systematyka | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Gromada | |
Podgromada | |
Infragromada | |
Rząd | |
Podrząd | |
Infrarząd | |
Rodzina | |
Podrodzina | |
Plemię | |
Rodzaj | Ozotoceros |
Gatunek | sarniak pampasowy |
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2] | |
Zasięg występowania | |
Sarniak pampasowy[3], jeleń pampasowy[4] (Ozotoceros bezoarticus) – średniej wielkości gatunek ssaka parzystokopytnego z rodziny jeleniowatych (Cervidae).
Systematyka
Taksonomia
Takson po raz pierwszy opisany przez K. Linneusza w 1758 roku pod nazwą Cervus bezoarticus[5]. Jako miejsce typowe autor wskazał „siedlisko w Ameryce Południowej”[a][5], zidentyfikowane jako Pernambuco w Brazylii przez O. Thomasa w 1911 roku[6]. Jedyny przedstawiciel rodzaju sarniak[3] (Ozotoceros) utworzonego przez F. Ameghino w 1891 roku[7].
Gatunek typowy
Cervus bezoarticus Linnaeus, 1758 błędnie oznaczony jako Cervus campestris F. Cuvier, 1817
Występowanie
Otwarte i suche tereny trawiaste Ameryki Południowej.
Charakterystyka ogólna
Ciało o lekkiej budowie, ubarwione rudobrązowo lub żółtoszaro. Brak wyraźnej różnicy pomiędzy suknią letnią i zimową. Poroże z trzema rozgałęzieniami. Samce nieco większe, ale dymorfizm płciowy jest słabo zaznaczony. Samce wydzielają silny zapach podobny do zapachu czosnku, wyczuwalny z dużej odległości. U młodych do 2. miesiąca życia występuje szereg jasnych cętek po bokach ciała. Podstawowe dane przedstawia tabelka:
Długość ciała | Wysokość w kłębie | Długość ogona | Masa ciała | Dojrzałość płciowa | Długość ciąży | Liczba młodych w miocie |
---|---|---|---|---|---|---|
110-130 cm | 70-75 cm | 10-15 cm | 35-40 kg | ok. 1 roku | 7 miesięcy | 1 |
Zagrożenia i ochrona
Jeleń pampasowy miał duże znaczenie w kulturze Indian Ameryki Południowej. Poławiany dla mięsa i skór. W XIX w. jego skóry eksportowano masowo. Obecnie gatunek zagrożony wyginięciem z powodu utraty siedlisk oraz chorób przenoszonych przez zwierzęta hodowlane. W Czerwonej Księdze IUCN ujęty w kategorii podwyższonego ryzyka (NT)[2].
Uwagi
Przypisy
- ↑ Ozotoceros bezoarticus, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
- ↑ a b S. González i inni, Ozotoceros bezoarticus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2015 [online], wersja 2015.2 [dostęp 2015-09-03] (ang.).
- ↑ a b Nazwa polska za: Włodzimierz Cichocki, Agnieszka Ważna, Jan Cichocki, Ewa Rajska, Artur Jasiński, Wiesław Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 173. ISBN 978-83-88147-15-9.
- ↑ K. Kowalski (redaktor naukowy), A. Krzanowski, H. Kubiak, G. Rzebik-Kowalska, L. Sych: Ssaki. Wyd. IV. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1991, s. 117, seria: Mały słownik zoologiczny. ISBN 83-214-0637-8.
- ↑ a b C. Linnaeus: Systema naturae per regna tria naturae: secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Wyd. 10. T. 1. Sztokholm: Impensis Direct. Laurentii Salvii, 1758, s. 67. (łac.).
- ↑ O. Thomas. The mammals of the tenth edition of Linnaeus; an attempt to fix the types of the genera and the exact bases and localities of the species. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 1911, s. 151, 1911. (ang.).
- ↑ F. Ameghino. Mamíferos y aves fósiles argentinas. — Especies nuevas, adiciones y correcciones. „Revista Argentina de Historia Natural”. 1, s. 243, 1891. (ang.).
Bibliografia
- Komosińska Halina, Podsiadło Elżbieta: Ssaki kopytne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002. ISBN 83-01-13806-8.Sprawdź autora:1.
- D'Elia, G. 1999: Ozotoceros bezoarticus (On-line), Animal Diversity Web.. [dostęp 2007-11-18]. (ang.).
Media użyte na tej stronie
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Autor: Fedaro, Licencja: CC BY-SA 4.0
Pampas deer taken at a ranch in Rocha Department, Uruguay
Autor: Nk, Licencja: CC BY-SA 3.0
Distribution of Ozotoceros bezoarticus