Satjagraha

Satjagraha (dewanagari सत्याग्रह, trl. satyāgraha „uchwycenie prawdy, trzymanie się prawdy”) – ruch społeczny zainicjowany przez Mahatmę Gandhiego. Opiera się na zasadach ahinsy i propagował demonstrowanie własnych przekonań bez uciekania się do stosowania przemocy, za pomocą akcji obywatelskiego nieposłuszeństwa. Adepci identyfikujący się z poglądami satjagrahy nazywani są satjagrahi[1].

Etymologia

Ruch powstał w 1884 roku. Początkowo stosowano tę metodę w Afryce Południowej (1908) pod nazwą biernego oporu[2]. Potem prowadzony był w Indiach Brytyjskich (1920) jednak jako satjagraha. Do zmiany nazwy doszło już w Afryce. Gandhi był nieusatysfakcjonowany określeniem bierny opór, jego zdaniem nie oddawało sensu prowadzonej walki[3]. Posłużył się redagowanym przez siebie tygodnikiem Indian Opinion i ogłosił konkurs na celniejszą nazwę. Zwycięzcą wyłoniono Indusa o nazwisku Gandhi, który zaproponował termin satjagraha (siła prawdy, upieranie się przy prawdzie) wywiedziony od dwóch pojęć indyjskich:

  • sat – prawda
  • agraha – niezłomność.

Doktryna

Nazwa ruchu nawiązuje do ważnego w filozofii indyjskiej pojęcia prawdy satja i przekonania o mistycznej sile człowieka pozostającego w stanie prawdy. Walka bez użycia bezpośredniej przemocy wykazywała moralną wyższość nad brutalnymi akcjami policji i falami aresztowań[4]. Satjagrahiści pojmowali ją jako oręż silnych, którzy nie żywią nienawiści do nieprzyjaciela[3].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Satja/Satjagraha (tł. Przemysław Piekarski). W: Louis Frédéric: Słownik cywilizacji indyjskiej. Przemysław Piekarski (red. nauk.). Wyd. 1. T. 2. Katowice: Wydawnictwo „Książnica”, 1998, s. 212, seria: Słowniki Encyklopedyczne „Książnicy”. ISBN 83-7132-370-0.
  2. ↑ Satjagraha i sarwodaja. W: Ryszard Piekarowicz: Zrozumieć Indie. Wyd. 1. Warszawa: Książka i Wiedza, 1977, s. 320, seria: Kontynenty.
  3. ↑ a b Człowiek, który obudził śpiącego olbrzyma. W: Jerzy Chociłowski: Indyjska szarada. Wyd. 1. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1977, s. 144, seria: Z reporterskich wędrówek.
  4. ↑ Gandhi. W: Ryszard Solski: Niepokoje pod Himalajami. Wyd. 1. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1989, s. 101, seria: Konflikty. ISBN 83-03-02140-0.