Satyra

E satyra Le l’epistole di Q. Orazio Flacco, wydrukowane w 1814 roku

Argument kontra pałka – rysunek satyryczny przedstawiający kongresmena Prestona Brooksa brutalnie atakującego senatora Charlesa Sumnera (22 maja 1856); jeden z wcześniejszych przykładów przemocy parlamentarnej w USA.

Satyra (z łac. satura)^[1] – gatunek literacki lub publicystyczny, który ośmiesza i piętnuje ukazywane w niej zjawiska, obyczaje, politykę, grupy lub stosunki społeczne^[2]. Prezentuje świat poprzez komiczne wyolbrzymienie, ale nie proponuje żadnych rozwiązań pozytywnych. Cechą charakterystyczną satyry jest karykaturalne ukazanie postaci. Istotą satyry jest krytyczna postawa autora wobec rzeczywistości, ukazywanie jej w krzywym zwierciadle^[3]. Satyra łączy w sobie epikę, lirykę i dramat (także inne formy wypowiedzi) wywodzący się ze starożytności (pisał je m.in. Horacy).

Podział satyr

Ze względu na budowę:

• monolog (np. Świat zepsuty Ignacego Krasickiego)
• monolog ujęty w cudzysłów (np. Do króla)
• dialog (np. Żona modna lub Pijaństwo)

Ze względu na treść:

• filozoficzna
• literacka
• polityczna
• przygodowa
• społeczno-obyczajowa
• romantyczna

Współczesne satyry polityczne

Satyra polityczna wywołuje niekiedy ostre kontrowersje. W przypadku satyry dotyczącej głów państw czasami dochodzi do protestów, wysyłania not dyplomatycznych i domagania się reakcji rządu za karalną obrazę. Przykłady to:

• Maja Berezowska i sprawa karykatur Hitlera
• Lech Kaczyński i publikacja satyry w „Tageszeitung”.

Zobacz też

• ironia
• komedia

Przypisy