Saul Pineles

Saul Pineles
Ilustracja
Saul Pineles (1868)
Data i miejsce urodzenia

1834
Tyśmienica

Data i miejsce śmierci

28 września 1903
Wiedeń

Miejsce spoczynku

Cmentarz Centralny w Wiedniu

Zawód, zajęcie

przedsiębiorca

Miejsce zamieszkania

Wiedeń, Sanok

Narodowość

żydowska

Saul Pineles (ur. 1834 w Tyśmienicy, zm. 28 września 1903 w Wiedniu) – żydowski kupiec, przedsiębiorca budowlany, fabrykant.

Życiorys

Urodził się w 1834 w Tyśmienicy[1][2]. Pochodził z Wiednia[3]. Był kupcem[3].

Po ustanowieniu autonomii galicyjskiej został wybrany radnym miejskim w Sanoku w 1867 oraz 14 marca tego roku wybrany asesorem w urzędzie gminy miasta Sanoka[4][5][6]. W 1869 był jednym z czterech członków komitetu budowy z okazji 300-lecia unii lubelskiej[7][8]. Po kolejnych wyborach uzyskał reelekcję w radzie i został wybrany asesorem 14 kwietnia 1870[9][10]. Pod koniec 1890 jako właściciel realności i fabryki został uznany przynależnym do gminy Sanok wraz z żoną i trójką dzieci[11].

Jego przedsiębiorstwo budowlane prowadziło roboty przy umocnieniach w Przemyślu, wstrzymane w 1874, w związku z czy w późniejszych latach dochodził odszkodowania z tego tytułu[12][13]. Od 1885 na własny koszt budował gmach przy ówczesnym trakcie Rymanowskim w Sanoku[3]. Budowę ukończono w 1886[14]. Po uzyskaniu zgody na utworzenie w mieście C. K. Sądu Obwodowego władze miasta zobowiązały się najmować budynek przez okres 25 lat począwszy od 1 października 1886[3] (Sąd Obwodowy został otwarty 1 września 1887)[15]). Budynek sądu w Sanoku mieści się przy ulicy Tadeusza Kościuszki 5[16].

W listopadzie 1882 nabył fabrykę papieru w Oberwaltersdorf[17]. Stworzył w niej fabrykę sztucznej wełny i nakryć koni[17]. Do końca życia był właścicielem tamtejszej fabryki sukni, nakryć i wełny, sygnowanej swoim imieniem i nazwiskiem (niem. Oberwaltersdorfer Roben- Decken und Wolfabrik Saul Pineles)[1][18].

Zamieszkiwał w Wiedniu pod adresem IX, Porzellangasse 50[1][2]. Zmarł 28 września 1903[1][2]. Został pochowany na Cmentarzu Centralnym w Wiedniu 30 września 1903[1][2].

Jego żoną była Clara (wzgl. Chaja) z domu Herzig (1834-1910)[11][1][2]. Jego dziećmi, urodzonymi w Sanoku, byli: Markus (wzgl. Mordechaj, 1853-1931, kupiec), Stanislaus (właśc. Samuel / Stanisław, 1857-1921, doktor prawa rzymskiego na Uniwersytecie Wiedeńskim), Etka (1859-1936, żona prof. dr. Josefa Herziga), Broncia (właśc. Bronisława, 1863-1934, artystka malarka), Friedrich (1868-1936, lekarz doktor)[11][1][2].

Pod koniec życia Saul Pineles oferował zbycie gmachu sądu w Sanoku na rzecz państwa[19][20]. Już po jego śmierci gmach sądu został nabyty z masy spadkowej 1 lutego 1905[21] i 7 czerwca 1905 odebrany na własność państwa[22].

Przypisy

  1. a b c d e f g Saul Pineles. Nekrolog. „Neue Freie Presse”. Nr 14041, s. 18, 29 września 1903 (niem.). 
  2. a b c d e f Saul Pineles. geni.com. [dostęp 2020-05-21].
  3. a b c d Korespondencye. „Echo z nad Sanu”. Nr 4, s. 3, 24 maja 1885. 
  4. Galizisches Provinzial-Handbuch für das Jahr 1868. Lwów: 1868, s. 68, 400.
  5. Alojzy Zielecki: W epoce autonomii galicyjskiej. Struktury organizacyjne miasta. W: Sanok. Dzieje miasta. Kraków: Secesja, 1995, s. 373. ISBN 83-86077-57-3.
  6. Marta Szramowiat. Samorząd miejski Sanoka okresu galicyjskiego. Przemiany gospodarcze w Sanoku. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990, s. 17, Sanok: 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 
  7. Alojzy Zielecki: W epoce autonomii galicyjskiej. Struktury organizacyjne miasta. W: Sanok. Dzieje miasta. Kraków: Secesja, 1995, s. 375. ISBN 83-86077-57-3.
  8. Alojzy Zielecki: W epoce autonomii galicyjskiej. Społeczeństwo Sanoka u progu XX wieku. Życie kulturalne. W: Sanok. Dzieje miasta. Kraków: Secesja, 1995, s. 462. ISBN 83-86077-57-3.
  9. Alojzy Zielecki: W epoce autonomii galicyjskiej. Struktury organizacyjne miasta. W: Sanok. Dzieje miasta. Kraków: Secesja, 1995, s. 374. ISBN 83-86077-57-3.
  10. Edward Zając: Obywatele Honorowi Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 2002, s. 19. ISBN 83-909787-8-4.
  11. a b c Księga przynależnych do gminy Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. s. 374 (poz. 14-19), 375 (poz. 28, 30).
  12. Diesseitige Delegation. „Das Vaterland”. Nr 37, s. 7, 7 lutego 1880 (niem.). 
  13. Nachtragscredite. „Neue Freie Presse”. Nr 6167, s. 7, 28 października 1881 (niem.). 
  14. Kronika. Materiały do gospodarki skarbowej. „Kurjer Lwowski”. Nr 191, s. 3, 12 lipca 1887. 
  15. Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1888. Lwów: 1888, s. 48, 65.
  16. Sąd Rejonowy w Sanoku. sanok.sr.gov.pl. [dostęp 2020-05-21].
  17. a b Gerhard A. Stadler: Das industrielle Erbe Niederösterreichs. Geschichte – Technik – Architektur. Wiedeń: Böhlau, 2006, s. 520. ISBN 3-20577460-4.
  18. Firma Protokollierungen. „Amtsblatt zur Wiener Zeitung”. Nr 73, s. 374, 30 marca 1905 (niem.). 
  19. Otóż dla kogo to interes!. „Gazeta Sanocka”. Nr 3, s. 2, 17 stycznia 1904. 
  20. Czy ubiją interes?. „Gazeta Sanocka”. Nr 4, s. 2, 24 stycznia 1904. 
  21. Historia. sanok.sr.gov.pl. [dostęp 2020-05-21].
  22. Kronika. Gratulujemy. „Gazeta Sanocka”. Nr 76, s. 3, 11 czerwca 1905. 

Media użyte na tej stronie

Saul Pineles (1868).jpg
Saul Pineles (1868)