Saururowate

Saururowate
Ilustracja
Saururus cernuus
Systematyka[1][2]
Domenaeukarionty
Królestworośliny
Podkrólestworośliny zielone
Nadgromadarośliny telomowe
Gromadarośliny naczyniowe
Podgromadarośliny nasienne
Nadklasaokrytonasienne
KlasaMagnoliopsida
Nadrządmagnoliopodobne
Rządpieprzowce
Rodzinasaururowate
Nazwa systematyczna
Saururaceae F. Voigt
L.C.M. Richard, Anal Frucht.: 45, 67. 1811[3]
Typ nomenklatoryczny

Saururus L. (1753)[3]

Saururowate, wątlikłoskowate, jaszczurzowate (Saururaceae) – rodzina roślin z rzędu pieprzowców. Należy do niej 6 gatunków z 5 rodzajów (tylko w rodzaju Gymnotheca wyróżnia się dwa gatunki, pozostałe rodzaje są monotypowe). Rośliny zasiedlają głównie siedliska bagienne[4]. Zasięg rodziny cechuje się dysjunkcją pacyficzną – jej przedstawiciele występują w Ameryce Północnej oraz w Azji wschodniej i południowo-wschodniej[5].

Houttuynia cordata
Anemopsis californica

Morfologia

Pokrój
Kłączowe lub rozłogowe, aromatyczne byliny, płożące lub osiągające do 1,2 m wysokości[5].
Liście
Skrętoległe, pojedyncze, z sercowatą nasadą i błoniastymi przylistkami. Przylistki te zwykle otulają łodygę[5].
Kwiaty
Zebrane są w liczbie od 10 do 350 w długie kłosy (Saururus) lub ciasne grona (Anemopsis i Houttuynia). Podsadki pod kwiatostanami są zwykle okazałe i barwne tak, że tworzą pseudancjum – pozorny kwiat. Poszczególne kwiaty w kwiatostanie są tymczasem drobne i pozbawione okwiatu. Pręciki występują w liczbie 3 (Houttuynia) lub 6 (u innych rodzajów). Słupek jest różnie zbudowany u różnych rodzajów. U Saururus słupkowie jest wolne, zbudowane najczęściej z 4 owocolistków (rzadziej od 1 do 7), u Anemopsis tworzą je połączone owocolistki w liczbie od 1 do 3. W rodzajach Houttuynia i Gymnotheca zalążnia jest wpół dolna z 3 lub 4 owocolistkami[5].
Owoce
W rodzaju Saururus rozłupnia, w przypadku pozostałych rodzajów – torebka zawierająca od 8 do 40 nasion[5].

Systematyka

Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)

Saururaceae są jedną z czterech rodzin wchodzących w skład rzędu pieprzowców, jednego z czterech w grupie magnoliowych. Są grupą siostrzaną pieprzowatych[2].

pieprzowce

kokornakowate Aristolochiaceae




pieprzowate Piperaceae



saururowate Saururaceae




Podział na rodzaje[6]
  • Anemopsis Hook. & Arn. – z jednym gatunkiem Anemopsis californica (Nutt.) Hook. & Arn.
  • Circaeocarpus C.Y.Wu – z jednym gatunkiem Circaeocarpus saururoides C.Y.Wu
  • Gymnotheca Decne. – z gatunkami Gymnotheca chinensis Decne. i Gymnotheca involucrata S.J. Pei.
  • Houttuynia Thunb. – pstrolistka, z jednym gatunkiem pstrolistka sercowata (Houttuynia cordata Thunberg.)[7]
  • Saururus L. – jaszczurzec, saururus, wątlikłosek, jaszczurz[8][9] z jednym gatunkiem jaszczurzec zwisły (Saurus cernuus L.).

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-02] (ang.).
  2. ↑ a b Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-02] (ang.).
  3. ↑ a b James L. Reveal: Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium (ang.). University of Maryland, 2010. [dostęp 2010-12-28].
  4. ↑ Wielka Encyklopedia Przyrody. Rośliny kwiatowe. Warszawa: Muza SA, 1998, s. 50-51. ISBN 83-7079-778-4.
  5. ↑ a b c d e Heywood V. H., Brummitt R. K., Culham A., Seberg O.: Flowering plant families of the world. Ontario: Firely Books, 2007, s. 298-299. ISBN 1-55407-206-9.
  6. ↑ List of genera in family SAURURACEAE (ang.). W: Vascular Plant Families and Genera [on-line]. Kew Gardens. [dostęp 2010-12-28].
  7. ↑ Nazwa polska według Dorothee Waechter: Stawy ogrodowe. Warszawa: Bellona, 2008, s. 69. ISBN 978-83-11-10943-8.
  8. ↑ Nazwa polska według Józef Rostafiński: Słownik polskich imion rodzajów oraz wyższych skupień roślin. Kraków: Akademia Umiejętności, 1900.
  9. ↑ Eugeniusz Mośko. Stpol. jaszczowy i etymologia wyrazu jaszczur . W świetle niektórych nazw geograficznych i przyrodniczych. „Język Polski”. 3, 1966. 

Media użyte na tej stronie

Houttuynia cordata01.jpg
Autor: Meneerke bloem, Licencja: CC BY-SA 3.0
Houttuynia cordata
Saururus cernuus 002.JPG
Autor: H. Zell, Licencja: CC BY-SA 3.0
Saururus cernuus, Saururaceae, Lizard's tail, Water-dragon, Swamp Root, inflorescence. Botanical Garden KIT, Karlsruhe, Germany.