Schloßplatz w Berlinie
| ||
| Mitte, Mitte | ||
 Schloßplatz w 2013 roku, przygotowania do odbudowy Zamku berlińskiego | ||
| Państwo |  Niemcy | |
| Miejscowość | Berlin | |
Położenie na mapie Berlina  (c) TUBS, CC BY-SA 3.0 | ||
Położenie na mapie Niemiec  | ||
 52°31′03,0″N 13°24′10,0″E/52,517500 13,402778 | ||
Schloßplatz[1] (pol. Plac Zamkowy; w latach 1951–1994 Marx-Engels-Platz) – duży plac położony w centrum Berlina, w dzielnicy Mitte, na Wyspie Muzeów. Przed II wojną światową nazwa Schloßplatz dotyczyła mającego kształt wąskiego prostokąta placu, położonego po południowej stronie Zamku berlińskiego. Po wojnie, w 1950 roku zamek został rozebrany i obszar, w skład którego wszedł zarówno przedwojenny Plac Zamkowy, jak i miejsce po zburzonym zamku nazwano Marx-Engels-Platz („Plac Marksa i Engelsa”). Po zjednoczeniu Niemiec zmieniono nazwę tego obszaru na Schloßplatz. Aktualnie na miejscu placu trwa rekonstrukcja Zamku berlińskiego.
Historia
Przed 1866 rokiem na obszarze późniejszego Schloßplatz znajdował się koniec Stechbahn – obiektu do turniejów rycerskich, utworzonego w XVI wieku przez elektora Joachima II. O odbywających się tu niegdyś turniejach przypominało przez lata otwarcie terenu przy południowym skrzydle zamku na ulicę An der Stechbahn, które zniknęło przez wybudowanie budynku w 1866 roku. W ten sposób utworzony został Plac Zamkowy (Schlossplatz). W latach 1888–1891 na jego środku wzniesiono zaprojektowaną przez Reinholda Begasa Fontannę Neptuna (Neptunbrunnen), z kolei w latach 1897–1901 wybudowano po południowej stronie placu budynek Neuer Marstall.
W 1950 roku zniszczony podczas II wojny światowej Zamek berliński został wyburzony na mocy decyzji kierownictwa rządzącej NRD partii SED. Rok później powstały po rozbiórce zamku teren wraz z historycznym Placem Zamkowym, a także obszarem Lustgarten wszedł w skład rozległego placu nazwanego Marx-Engels-Platz. Po wschodniej stronie placu, wzdłuż brzegu Sprewy wzniesiono dużą trybunę przeznaczoną dla przedstawicieli władz NRD. Była ona wykorzystywana podczas ważnych uroczystości państwowych – na samym placu odbywały się przy tym pochody i defilady wojskowe. W latach 1962–1964 przy placu, obok budynku Neuer Marstall wzniesiono budynek Rady Państwa NRD, z kolei w 1969 roku przeniesiono Fontannę Neptuna z dotychczasowego miejsca na teren położony pomiędzy Kościołem Mariackim i Czerwonym Ratuszem. W latach 1973–1976 wybudowano na miejscu trybuny będący siedzibą wschodnioniemieckiego parlamentu Pałac Republiki, a na pozostałym niezabudowanym obszarze Marx-Engels-Platz utworzono parking.
Po zjednoczeniu kraju, w 1994 roku zmieniono nazwę placu Marx-Engels-Platz na Schloßplatz. W 2002 roku Bundestag podjął decyzję o odbudowie Zamku berlińskiego[2]. W latach 2006–2008 dokonano rozbiórki Pałacu Republiki, po czym przystąpiono do trwających kilka lat prac archeologicznych przy zachowanych fundamentach i piwnicach Zamku berlińskiego. Po ich zakończeniu na terenie placu urządzono trawnik, a także położono drewniane podesty dla ruchu pieszego. 12 czerwca 2013 roku na obszarze placu odbyła się uroczystość wmurowania kamienia węgielnego inaugurująca odbudowę Zamku berlińskiego[3].
Galeria
Schloßplatz z Fontanną Neptuna i budynkiem Neuer Marstall (po prawej) w 1900 roku
Schloßplatz na pocztówce z 1922 roku
(c) Bundesarchiv, Bild 183-12003-05 / Martin / CC-BY-SA 3.0Schloßplatz (Marx-Engels-Platz) po zburzeniu zamku w latach 50. XX wieku; po lewej widoczna trybuna
(c) Bundesarchiv, Bild 183-11424-0001 / CC-BY-SA 3.0Marx-Engels-Platz w latach 50. XX wieku; na dalszym planie widoczna zrujnowana Katedra berlińska
(c) Bundesarchiv, Bild 183-F0427-0020-001 / Koard, Peter / CC-BY-SA 3.0Marx-Engels-Platz w latach 60. XX wieku; po prawej widoczny gmach Rady Państwa NRD
(c) Bundesarchiv, Bild 183-1986-0424-304 / Junge, Peter Heinz / CC-BY-SA 3.0Marx-Engels-Platz z Pałacem Republiki w latach 70. XX wieku
Schloßplatz po rozbiórce Pałacu Republiki
Schloßplatz po rozbiórce Pałacu Republiki
Schloßplatz i Katedra berlińska w 2009 roku
Prace archeologiczne przy piwnicach Zamku berlińskiego
Odbudowa Zamku berlińskiego w 2015 roku
Plan zagospodarowania Schloßplatz
Przypisy
- ↑ Schloßplatz (niem.). W: Straßenverzeichnis [on-line]. berlin.kauperts.de. [dostęp 2019-10-30].
- ↑ Beschluss des Deutschen Bundestages vom 4. Juli 2002. [zarchiwizowane z tego adresu].
- ↑ red, PAP: Berlin: ruszyła wielka odbudowa zamku (pol.). W: Architektura świata [on-line]. bryla.pl, 2013-06-18. [dostęp 2016-12-05].
Linki zewnętrzne
- Historia Schloßplatz (niem.)
- Opis Marx-Engels-Platz (niem.)
- Artykuły o Schloßplatz i odbudowie Zamku berlińskiego, tagesspiegel.de (niem.)
Media użyte na tej stronie
Autor: NordNordWest, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Germany (Wp article: en:Germany)
Crossroads with a major road ahead.
Funktionsplan für den Wettbewerb der Senatsverwaltung für Stadtentwicklung zum Freiflächenwettbewerb
(c) Bundesarchiv, Bild 183-F0427-0020-001 / Koard, Peter / CC-BY-SA 3.0
(c) Bundesarchiv, Bild 183-12003-05 / Martin / CC-BY-SA 3.0
27.9.1951
Berlin 1951.
(c) Wolfgang Pehlemann, CC BY-SA 3.0 de
Berlin Schlossplatz Gelände Humboldt-Forum Spreeinsel Spree Abbruch Palast der Republik Stadtschloss Karl-Liebknecht-Straße Berliner Dom Foto 2009 Wolfgang Pehlemann Wiesbaden IMG_0955
Autor: A.Savin (Wikimedia Commons · WikiPhotoSpace), Licencja: CC BY-SA 3.0
View of Berlin from Humboldt-Box (Schlossplatz). Construction site of the Berlin City Palace.
Schlossplatz mit Blick in die Königstraße (heutige Rathausstraße); links das Stadtschloss Berlin mit dem Neptunbrunnen davor; rechts im Bild, gegenüber dem Schloss, dominiert der Neue Marstall das Stadtbild.
(c) Bundesarchiv, Bild 183-11424-0001 / CC-BY-SA 3.0
(c) Bundesarchiv, Bild 183-1986-0424-304 / Junge, Peter Heinz / CC-BY-SA 3.0
(c) TUBS, CC BY-SA 3.0
Location map Berlin, Germany. Geographic limits of the map:
Vue de Berlin au début du XXe siècle (carte postale).
Autor: Denis Apel, Licencja: CC BY-SA 4.0
Die Baustelle des Humboldt Forum (Berliner Stadtschloss) auf dem Schloßplatz (Berlin-Mitte) am 14.07.2015.
Autor: Jesololido, Licencja: CC BY-SA 3.0
Grüne Baugrube des ehemaligen Palastes der Republik