Schorfheide

400-letnia droga w puszczy

Puszcza Schorfheide – puszcza leżąca ok. 65 km na północny wschód od Berlina i stanowi jeden z największych kompleksów leśnych Niemiec. Pojęcie „Schorfheide“ to także nazwa zbiorcza dla znacznie większego obszaru leśnego, składającego się z tzw. Innere Schorfheide, Eichheide oraz Üderheide.

Powstanie i użytkowanie

Historia powstania krajobrazu sięga czasów ostatniego zlodowacenia, które formując powierzchnię terenu pozostawiło po sobie wszystkie klasyczne formy serii glacjalnej – pradolina, sandry, morena czołowa i denna. Obraz ten uzupełniają tak charakterystyczne dla przedpola moreny czołowej, zarówno głęboko wyorane jeziora rynnowe (jezioro Werbellinsee) jak i powstałe podczas powrotu lodowca, płytkie jeziora nieckowate (jezioro Grimnitzsee). Pokryte lasem, charakteryzujące się częściowo silną energią rzeźby terenu płyty morenowe, wykazują się ze względu na duży udział glin zwałowych w przeważającej części dość bogatymi siedliskami. Sąsiadują one tu często z ubogimi w substancje odżywcze, w przeważającej części porośniętymi sosną piaskami wydmowymi, nadając obszarowi zajętemu przez Schorfheide tak typową dla tych terenów formę mozaiki siedliskowej. Nazwa Schorfheide powstała w średniowieczu ze słów „Schorp Weide” kiedy to chłopi wyganiali jeszcze swoje bydło do lasu, składającego się w tym okresie w przeważającej części z dębu. Po raz pierwszy nazwa „Schorff Heyde” pojawia się w roku 1713 na jednej z map leśnych. Później większość tych dąbrów padła ofiarą produkcji lawet do dział, jednak konsekwentne prace odnowieniowe zadbały o to, że tereny te w swej większej części zawsze były pokryte lasem.

W czasach narodowego socjalizmu Naczelny Łowczy Rzeszy Hermann Göring utrzymywał na terenach Schorfheide swoje olbrzymie gospodarstwo łowieckie Carinhall. W okresie NRD duża część tych lasów należała do obszaru zastrzeżonego wyłącznie do prowadzenia polowań przez członków kierownictwa SED.

Ochrona przyrody

Dzisiaj 64.580 ha lasów Schorfheide wchodzi w skład powstałego jeszcze w 1990 r. Rezerwatu biosfery Schorfheide-Chorin, zajmującego szerokie połacie krajobrazu między Barnim a Uckermark.

Miejscowości

Nazwę „Bramy do Schorfheide“ nosi miejscowość Groß Schönebeck, należąca dzisiaj administracyjnie do gminy Schorfheide. Dalszymi ważniejszymi miejscowościami na skraju Schorfheide są Joachimsthal, Templin i Zehdenick.

Połączenia komunikacyjne

• z Berlińskiej Obwodnicy na A 11, wyjazd Joachimsthal
• koleją Niederbarnimer Eisenbahn-Gesellschaft Heidekrautbahn ze stacji miejskiej kolejki S-Bahnhof Berlin-Karow do Groß Schönebeck
• koleją ODEG przez Eberswalde do Joachimsthal
• rowerem ścieżką rowerową Berlin-Uznam z centrum Berlina ulicą Panke-Weg do Werbellin-/Grimmnitzsee

Do eksploatacji drewna w puszczy funkcjonowała w latach 1884-1936 kolej leśna Schorfheide.

Bibliografia

• Erwin Nippert: Die Schorfheide. Zur Geschichte einer deutschen Landschaft. 2. Auflage. Brandenburgisches Verlags-Haus, Berlin 1995, ISBN 3-89488-047-3
• Hannelore Kurth-Gilsenbach: Schorfheide und Choriner Land. Neumanns Landschaftsführer. Neumann, Radebeul 1993, ISBN 3-7402-0128-2
• Leonhard Resch, Horst Mildner: Schorfheide zwischen Glanz und Entgleisung. Kiro-Verlag, Schwedt, 1997, ISBN 3-929220-52-0
• Manfred Feder: Wandern in der Schorfheide. Touren durch eine ungewöhnliche Landschaft. 2., aktualisierte Auflage. Trescher, Berlin 2005, ISBN 3-89794-083-3
• Horst Mildner, Ekkehard Schwartz: Waldumbau in der Schorfheide. Zum Andenken an Oberlandforstmeister Dr. phil. Erhard Hausendorff. Verfaßt aus Anlaß der Vortrags- und Exkursionsveranstaltung am 15./16. Oktober 1998 in Eberswalde, Chorin und Groß Schönebeck. Eberswalder forstliche Schriftenreihe, Band 2. Landesforstanstalt & Ministerium für Ernährung, Landwirtschaft und Forsten Brandenburg, Eberswalde und Potsdam 1998, ISBN 3-933352-06-1
• WinfriedW. Dittberner WinfriedW., Die Vogelwelt der Uckermark mit dem unterem Odertal und der Schorfheide, Galenbeck/Mecklenburg: Hoyer, 1996, ISBN 3-929192-14-4, OCLC 75666099 .
• Volker Oesterreich, Hans Rudolf Uthoff: Uckermark und Schorfheide. Stürtz, Würzburg 1998, ISBN 3-8003-1431-2
• Volker Knopf, Stefan Martens: Görings Reich. Selbstinszenierungen in Carinhall. 3., überarbeitete und erweiterte Auflage. Links-Verlag, Berlin 2006, ISBN 3-86153-392-8
• Günter Maaß: Spuren der Vergangenheit. Geheimnisvolle Schorfheide. 1. Auflage. Bucheinband.de, Berlin 2005, ISBN 3-938293-17-9
• Uwe Michas: Die Schorfheide und ihre vergessenen Jagdschlösser, in: Die Mark Brandenburg Heft 58, 2005/III, ISSN 0939-3676

Linki zewnętrzne

• Schorfheide. schorfheide-chorin.de. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-04-08)].