Schronisko Mniejsze w Ostrężniku

Schronisko Mniejsze w Ostrężniku
Plan jaskini
Plan jaskini
Plan Jaskini Ostrężnickiej oraz Schroniska Mniejszego i Większego w Ostrężniku
Państwo

 Polska

Województwo

 śląskie

Położenie

Ostrężnik (skała), Siedlec

Właściciel

Skarb Państwa
(Lasy Państwowe)

Długość

7 m

Głębokość

0 m

Wysokość otworów

345 m n.p.m.

Wysokość otworów
nad dnem doliny

15 m

Ekspozycja otworów

ku NNE

Kod

J.Cz.II-03.36

Położenie na mapie gminy Janów
Mapa konturowa gminy Janów, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „Schronisko Mniejsze w Ostrężniku”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na dole znajduje się punkt z opisem „Schronisko Mniejsze w Ostrężniku”
Położenie na mapie województwa śląskiego
Mapa konturowa województwa śląskiego, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Schronisko Mniejsze w Ostrężniku”
Położenie na mapie powiatu częstochowskiego
Mapa konturowa powiatu częstochowskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Schronisko Mniejsze w Ostrężniku”
Ziemia50°40′29″N 19°24′04″E/50,674806 19,401167
Strona internetowa jaskini

Schronisko Mniejsze w Ostrężniku – jaskinia w skale Ostrężnik, w pobliżu osady Ostrężnik, w województwie śląskim, w powiecie częstochowskim, w gminie Janów[1]. Znajduje się na porośniętym lasem wzniesieniu, w odległości około 170 m na południe od drogi wojewódzkiej nr 793 łączącej Janów i Żarki[2]. Pod względem geograficznym położona jest w Dolinie Wiercicy na Wyżynie Częstochowskiej[3] i znajduje się na terenie rezerwatu przyrody Ostrężnik[4]. Administracyjnie należy do wsi Siedlec[2]

Opis obiektu

Skała, w której znajduje się schronisko, swoim wyglądem przypomina blok sera szwajcarskiego, jest w niej bowiem kilka jaskiń z wieloma komorami. Największa z nich to Jaskinia Ostrężnicka z kilkoma otworami. Otwór Schroniska Mniejszego w Ostrężniku znajduje się w odległości 20 m na północny zachód od jej głównego otworu i 10 m wyżej. Otwór główny o sklepieniu podobnym do gotyckiego ma wysokość 1,8 m i szerokość 1,5 m u podstawy. Powyżej niewielkiego prożku jest jeszcze drugi, mniejszy otwór okienka o nieregularnym kształcie. Za głównym otworem jest nieregularny i nieco meandrujący korytarzyk o długości 5 m. Stopniowo zwęża się on i kończy niedostępną szczeliną. Za okienkiem jest łącząca się z korytarzykiem nieregularnego kształtu salka o średnicy 1,5 m[4].

Schronisko powstało w późnojurajskich wapieniach skalistych. Geneza jego powstania jest taka sama jak Jaskini Ostrężnickiej – powstało na szczelinie rozmytej przez wodę, a w okienku i salce za nim płynęła ona pod ciśnieniem. Brak nacieków. Namulisko przy otworze jest próchniczne, w korytarzyku piaszczyste, a spąg w salce za okienkiem jest skalisty. Jest widne, ale jedynie w otworze rozwijają się mchy, poza tym brak roślinności. Nie zaobserwowano też zwierząt[4].

Schronisko zapewne znane było od dawna, w literaturze jednak nie było opisywane. Jego dokumentację i plan opracował M. Czepiel w styczniu 2001 r.[4]

W tej samej skale Ostrężnik i blisko Schroniska Mniejszego znajdują się jeszcze dwie inne jaskinie: Jaskinia Ostrężnicka i Schronisko Większe w Ostrężniku, a nieco dalej Schronisko naprzeciw Jaskini Ostrężnickiej, Schronisko naprzeciw Jaskini Ostrężnickiej Drugie, Schronisko za Fosą, Szczelina w Ostrężniku Pierwsza i Szczelina w Ostrężniku Druga[5].

Główny otwór Jaskini Ostrężnickiej (po lewej), otwór Schroniska Większego (na środku) i Mniejszego (po prawej)

Przypisy

  1. ↑ Jura Krakowsko-Częstochowska. Informator turystyczny, Ogrodzieniec: Związek Gmin Jurajskich, 2018, ISBN 978-83-947430-8-6.
  2. ↑ a b Geoportal. Mapa topograficzna i lotnicza [dostęp 2019-04-07].
  3. ↑ Jerzy Kondracki, Geografia regionalna Polski, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998, ISBN 83-01-12479-2.
  4. ↑ a b c d M. Czepiel, J. Zygmunt, Schronisko Mniejsze w Ostrężniku, [w:] Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2021-09-14].
  5. ↑ Jaskinie Polski, Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 2018-11-17].

Media użyte na tej stronie

Relief Map of Poland.svg
Autor: TUBSEmail Silk.svg Gallery, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Poland
Silesian Voivodeship Relief location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Relief Location map of Silesian Voivodeship, Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 51.1617 N
  • S: 49.2956 N
  • W: 17.8872 E
  • E: 20.0559 E
Częstochowa County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Częstochowa County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 51.06 N
  • S: 50.61 N
  • W: 18.82 E
  • E: 19.85E
Legenda jaskinia.svg
Symbol jaskinii do legendy mapy
RenderImage10.jpg
Autor: Czepiel Marian, Licencja: CC BY-SA 2.5
Jaskinia Ostrężnicka - plan
Ostrężnik skała DK15 (2).jpg
Autor: Jerzy Opioła, Licencja: CC BY-SA 4.0
Skała Ostrężnik w gminie Janów w powiecie częstochowskim