Schronisko na Przełęczy Tatarskiej

Schronisko na Przełęczy Tatarskiej
Ilustracja
Schronisko PTT na Przełęczy Tatarskiej
Państwo

 II Rzeczpospolita

Pasmo

Gorgany/Czarnohora, Karpaty

Wysokość

931[a] m n.p.m.

Data otwarcia

grudzień 1932

Właściciel

Oddział Stanisławowski Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego,

Położenie na mapie Gorganów
Mapa konturowa Gorganów, blisko dolnej krawiędzi po prawej znajduje się punkt z opisem „schronisko”
Położenie na mapie Karpat
Mapa konturowa Karpat, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „schronisko”
Ziemia48°18′N 24°27′E/48,300000 24,450000

Schronisko im. gen. Tadeusza Kasprzyckiego – nieistniejące już polskie schronisko turystyczne wybudowane przez Oddział Stanisławowski Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego (PTT)[3]. Położone było na Przełęczy Tatarskiej (Jabłonickiej) rozdzielającej Gorgany od Czarnohory, przez którą przebiegała wówczas granica państwowa polsko-czechosłowacka. Sam obiekt zlokalizowano tuż obok drogi z Tatarowa i Jabłonicy do zakarpackich Lazeštiny i Jasiny, kilkadziesiąt metrów od szlabanów granicznych i placówki Straży Granicznej[1][4].

Historia

Schronisko Oddziału Stanisławowskiego PTT na Przełęczy Tatarskiej otwarto na początku grudnia 1932 roku, choć do tego czasu nie wykonano jeszcze wszystkich prac wykończeniowych. Oficjalne otwarcie i poświęcenie w obecności licznie przybyłych gości nastąpiło dopiero czternaście miesięcy później, 2 lutego 1934 r. Wówczas też obiekt otrzymał imię gen. Tadeusza Kasprzyckiego – współzałożyciela i prezesa Towarzystwa Przyjaciół Huculszczyzny. Był to piętrowy budynek z balkonami i werandą. W środku znajdowały się liczne pokoje – tak jednoosobowe, jak i sale zbiorowe. W schronisku przenocować mogło 51 osób: 36 na łóżkach i 15 na siennikach[1][4]. W obiekcie zlokalizowano ponadto dużą salę jadalną z zapleczem kuchennym, oddzielną kuchnię turystyczną do indywidualnego użytku, pokoje dla administracji i garaż. Część obiektu wraz z działką nieodpłatnie udostępniono harcerzom z ZHP. Pierwotny koszt budowy wyniósł 15 tys. zł[4].

W kolejnych latach rozpoczęto pierwsze modernizacje. Jeszcze w 1934 roku oszklono werandę oraz rozpoczęto dokończoną rok później budowę studni. W 1936 roku schronisko uzyskało bezpośrednie połączenie telefoniczne z urzędem pocztowym w Tatarowie. Nie później niż w 1937 roku w obiekcie uruchomiono pośrednictwo pocztowe, zaś liczbę miejsc na łóżkach zwiększono do 50[5].

Pierwszym dzierżawcą schroniska w latach 1932–1934 był Tadeusz Knobloch, którego na stanowisku gospodarza zastąpiła Maria Mieszkowska. W 1936 roku posadę objął Tadeusz Łazarski[6].

Schronisko uległo zniszczeniu w czasie II wojny światowej[5]

Szlaki turystyczne (1935)

  • na Chomiak (1544 m n.p.m.) przez Błotek,
  • na Płoskę (1355 m n.p.m.) przez Douhę (1368 m n.p.m.)
  • do Worochty przez Jabłonicę i Seredną (1004 m n.p.m.),
  • do Worochty przez Poharek (958 m n.p.m.) i Perechrest[7].

Galeria

  • Przełęcz Tatarska z biegnącą przez środek zdjęcia granicą państwową. Schronisko widoczne po lewej stronie (1933)

    Przełęcz Tatarska z biegnącą przez środek zdjęcia granicą państwową. Schronisko widoczne po lewej stronie (1933)

  • Grupa młodzieży w strojach huculskich przed schroniskiem (1933/1934)

    Grupa młodzieży w strojach huculskich przed schroniskiem (1933/1934)

  • Schronisko ok. 1936 roku. Widoczna oszklona weranda

    Schronisko ok. 1936 roku. Widoczna oszklona weranda

Uwagi

  1. ↑ Schronisko znajdowało się bezpośrednio na położonej na wysokości 931 m n.p.m. przełęczy. Jednocześnie posługiwano się pieczęciami, na których jako wysokość wskazywano 1004 m n.p.m.[1][2]

Przypisy

  1. ↑ a b c Dariusz Dyląg, Gorgany: przewodnik, Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2008, s. 95, ISBN 978-83-89188-74-8.
  2. ↑ Bogdziewicz 2012 ↓, s. 312.
  3. ↑ Władysław Krygowski, Dzieje Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego, Warszawa, Kraków: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1988, s. 34, ISBN 83-7005-200-2.
  4. ↑ a b c Bogdziewicz 2012 ↓, s. 244.
  5. ↑ a b Bogdziewicz 2012 ↓, s. 245.
  6. ↑ Bogdziewicz 2012 ↓, s. 244–245.
  7. ↑ Regulamin GOT 1935. cotg.pttk.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-08-01)]. www.cotg.pttk.pl

Bibliografia

  • Ryszard Bogdziewicz, Schroniska karpackie od Beskidu Śląskiego do Czarnohory w latach 1874–1945, wyd. I, Lublin: Drukarnia i Wydawnictwo Akademickie WSSP im. Wincentego Pola, 2012, ISBN 978-83-60594-24-7, OCLC 956614813 (pol.).
Przedwojenne schroniska turystyczne w polskich Karpatach Wschodnich
Bieszczady Wschodnie
i Góry Sanocko-Turczańskie
Gorgany
Czarnohora
Beskidy Huculskie

Media użyte na tej stronie

Mapa Gorganów.png
Mapa topograficzna Gorganów
Carpathians relief location map.jpg
Autor: Uwe Dedering, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Carpathians.
  • Projection: Equirectangular projection, strechted by 148.0%.
  • Geographic limits of the map:
  • N: 50.0° N
  • S: 44.25° N
  • W: 16.0° E
  • E: 27.5° E
  • GMT projection: -JX19.473333333333333cd/14.410266666666665cd
  • GMT region: -R16.0/44.25/27.5/50.0r
  • GMT region for grdcut: -R16.0/44.25/27.5/50.0r
  • Relief: SRTM30plus.
  • Made with Natural Earth. Free vector and raster map data @ naturalearthdata.com.
Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flag of Poland (1927–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Schronisko na Przełęczy Tatarskiej.jpg
Schronisko Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego na Przełęczy Tatarskiej
Przełęcz Tatarska 1933.jpg
Przełęcz Tatarska (Jabłonicka) na pomiędzy pasmami Gorganów i Czarnohory. W centralnej części zdjęcia widoczna ówczesna granica polsko-czechosłowacka. Budynek po lewej stronie to schronisko Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego.
Schronisko na Przełęczy Tatarskiej 1934.jpg
Schronisko Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego na Przełęczy Tatarskiej (Jabłonickiej) pomiędzy pasmami Gorganów i Czarnohory. Na pierwszym planie młodzi ludzie w huculskich strojach ludowych.
Gfi-set01-hostel.svg
Autor: , Licencja: CC BY 2.0
icone de maison ou d'hotel
Schronisko na Przełęczy Tatarskiej 1933.jpg
Schronisko Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego na Przełęczy Tatarskiej (Jabłonickiej) pomiędzy pasmami Gorganów i Czarnohory.