Schronisko na Przełęczy Tatarskiej

Schronisko na Przełęczy Tatarskiej
Ilustracja
Schronisko PTT na Przełęczy Tatarskiej
Państwo

 II Rzeczpospolita

Pasmo

Gorgany/Czarnohora, Karpaty

Wysokość

931[a] m n.p.m.

Data otwarcia

grudzień 1932

Właściciel

Oddział Stanisławowski Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego,

Położenie na mapie Gorganów
Mapa konturowa Gorganów, blisko dolnej krawiędzi po prawej znajduje się punkt z opisem „schronisko”
Położenie na mapie Karpat
Mapa konturowa Karpat, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „schronisko”
Ziemia48°18′N 24°27′E/48,300000 24,450000

Schronisko im. gen. Tadeusza Kasprzyckiego – nieistniejące już polskie schronisko turystyczne wybudowane przez Oddział Stanisławowski Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego (PTT)[3]. Położone było na Przełęczy Tatarskiej (Jabłonickiej) rozdzielającej Gorgany od Czarnohory, przez którą przebiegała wówczas granica państwowa polsko-czechosłowacka. Sam obiekt zlokalizowano tuż obok drogi z Tatarowa i Jabłonicy do zakarpackich Lazeštiny i Jasiny, kilkadziesiąt metrów od szlabanów granicznych i placówki Straży Granicznej[1][4].

Historia

Schronisko Oddziału Stanisławowskiego PTT na Przełęczy Tatarskiej otwarto na początku grudnia 1932 roku, choć do tego czasu nie wykonano jeszcze wszystkich prac wykończeniowych. Oficjalne otwarcie i poświęcenie w obecności licznie przybyłych gości nastąpiło dopiero czternaście miesięcy później, 2 lutego 1934 r. Wówczas też obiekt otrzymał imię gen. Tadeusza Kasprzyckiego – współzałożyciela i prezesa Towarzystwa Przyjaciół Huculszczyzny. Był to piętrowy budynek z balkonami i werandą. W środku znajdowały się liczne pokoje – tak jednoosobowe, jak i sale zbiorowe. W schronisku przenocować mogło 51 osób: 36 na łóżkach i 15 na siennikach[1][4]. W obiekcie zlokalizowano ponadto dużą salę jadalną z zapleczem kuchennym, oddzielną kuchnię turystyczną do indywidualnego użytku, pokoje dla administracji i garaż. Część obiektu wraz z działką nieodpłatnie udostępniono harcerzom z ZHP. Pierwotny koszt budowy wyniósł 15 tys. zł[4].

W kolejnych latach rozpoczęto pierwsze modernizacje. Jeszcze w 1934 roku oszklono werandę oraz rozpoczęto dokończoną rok później budowę studni. W 1936 roku schronisko uzyskało bezpośrednie połączenie telefoniczne z urzędem pocztowym w Tatarowie. Nie później niż w 1937 roku w obiekcie uruchomiono pośrednictwo pocztowe, zaś liczbę miejsc na łóżkach zwiększono do 50[5].

Pierwszym dzierżawcą schroniska w latach 1932–1934 był Tadeusz Knobloch, którego na stanowisku gospodarza zastąpiła Maria Mieszkowska. W 1936 roku posadę objął Tadeusz Łazarski[6].

Schronisko uległo zniszczeniu w czasie II wojny światowej[5]

Szlaki turystyczne (1935)

  • na Chomiak (1544 m n.p.m.) przez Błotek,
  • na Płoskę (1355 m n.p.m.) przez Douhę (1368 m n.p.m.)
  • do Worochty przez Jabłonicę i Seredną (1004 m n.p.m.),
  • do Worochty przez Poharek (958 m n.p.m.) i Perechrest[7].

Galeria

  • Przełęcz Tatarska z biegnącą przez środek zdjęcia granicą państwową. Schronisko widoczne po lewej stronie (1933)

    Przełęcz Tatarska z biegnącą przez środek zdjęcia granicą państwową. Schronisko widoczne po lewej stronie (1933)

  • Grupa młodzieży w strojach huculskich przed schroniskiem (1933/1934)

    Grupa młodzieży w strojach huculskich przed schroniskiem (1933/1934)

  • Schronisko ok. 1936 roku. Widoczna oszklona weranda

    Schronisko ok. 1936 roku. Widoczna oszklona weranda

Uwagi

  1. ↑ Schronisko znajdowało się bezpośrednio na położonej na wysokości 931 m n.p.m. przełęczy. Jednocześnie posługiwano się pieczęciami, na których jako wysokość wskazywano 1004 m n.p.m.[1][2]

Przypisy

  1. ↑ a b c Dariusz Dyląg, Gorgany: przewodnik, Oficyna Wydawnicza „Rewasz”, 2008, s. 95, ISBN 978-83-89188-74-8.
  2. ↑ Bogdziewicz 2012 ↓, s. 312.
  3. ↑ Władysław Krygowski, Dzieje Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego, Warszawa, Kraków: Wydawnictwo PTTK „Kraj”, 1988, s. 34, ISBN 83-7005-200-2.
  4. ↑ a b c Bogdziewicz 2012 ↓, s. 244.
  5. ↑ a b Bogdziewicz 2012 ↓, s. 245.
  6. ↑ Bogdziewicz 2012 ↓, s. 244–245.
  7. ↑ Regulamin GOT 1935. cotg.pttk.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-08-01)]. www.cotg.pttk.pl

Bibliografia

  • Ryszard Bogdziewicz, Schroniska karpackie od Beskidu Śląskiego do Czarnohory w latach 1874–1945, wyd. I, Lublin: Drukarnia i Wydawnictwo Akademickie WSSP im. Wincentego Pola, 2012, ISBN 978-83-60594-24-7, OCLC 956614813 (pol.).
Przedwojenne schroniska turystyczne w polskich Karpatach Wschodnich
Bieszczady Wschodnie
i Góry Sanocko-Turczańskie
Gorgany
Czarnohora
Beskidy Huculskie

Media użyte na tej stronie

Carpathians relief location map.jpg
Autor: Uwe Dedering, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Carpathians.
  • Projection: Equirectangular projection, strechted by 148.0%.
  • Geographic limits of the map:
  • N: 50.0° N
  • S: 44.25° N
  • W: 16.0° E
  • E: 27.5° E
  • GMT projection: -JX19.473333333333333cd/14.410266666666665cd
  • GMT region: -R16.0/44.25/27.5/50.0r
  • GMT region for grdcut: -R16.0/44.25/27.5/50.0r
  • Relief: SRTM30plus.
  • Made with Natural Earth. Free vector and raster map data @ naturalearthdata.com.
Flag of Poland (1928–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Flag of Poland (1927–1980).svg
Flaga Rzeczypospolitej Polskiej, a później Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w okresie 1928-1980 ustanowiona rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 13 grudnia 1927 r. o godłach i barwach państwowych oraz o oznakach, chorągwiach i pieczęciach, Dz. U. z 1927 r. Nr 115, poz. 980 i potwierdzona dekretem z dnia 9 listopada 1955 r. o znakach Sił Zbrojnych, Dz. U. z 1955 r. Nr 47, poz. 315.
Do odwzorowania barwy czerwonej użyto domyślnego odcienia "vermilion" (#E34234, cynober). Proporcje 5:8 (w dekrecie z 1955 roku błędnie ustalone jako 3:8, skorygowane w obwieszczeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 lutego 1956 r. o sprostowania błędu w dekrecie z dnia 7 grudnia 1955 r. o godle i barwach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz o pieczęciach państwowych, Dz.U. z 1955 r. Nr 47 poz. 314).
Mapa Gorganów.png
Mapa topograficzna Gorganów
Schronisko na Przełęczy Tatarskiej.jpg
Schronisko Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego na Przełęczy Tatarskiej
Przełęcz Tatarska 1933.jpg
Przełęcz Tatarska (Jabłonicka) na pomiędzy pasmami Gorganów i Czarnohory. W centralnej części zdjęcia widoczna ówczesna granica polsko-czechosłowacka. Budynek po lewej stronie to schronisko Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego.
Schronisko na Przełęczy Tatarskiej 1934.jpg
Schronisko Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego na Przełęczy Tatarskiej (Jabłonickiej) pomiędzy pasmami Gorganów i Czarnohory. Na pierwszym planie młodzi ludzie w huculskich strojach ludowych.
Gfi-set01-hostel.svg
Autor: , Licencja: CC BY 2.0
icone de maison ou d'hotel
Schronisko na Przełęczy Tatarskiej 1933.jpg
Schronisko Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego na Przełęczy Tatarskiej (Jabłonickiej) pomiędzy pasmami Gorganów i Czarnohory.