Schronisko pod Kukulem

Schronisko pod Kukulem
Pozostałości schroniska (2015)
Państwo	II Rzeczpospolita
Pasmo	Czarnohora, Karpaty
Wysokość	ok. 1200 m n.p.m.
Data otwarcia	1938
Właściciel	Związek Osadników
Położenie na mapie Polski w latach 1924–1939 (c) Lukasb1992 at pl.wikipedia, CC BY-SA 3.0 Schronisko pod Kukulem
48°14′12″N 24°32′30″E/48,236667 24,541667

Schronisko pod Kukulem lub na Kukulu – nieistniejące obecnie schronisko turystyczne położone na wysokości ok. 1200 m n.p.m. pod szczytem Kukula (Kukuła) (1540 m n.p.m.) od strony Worochty w Czarnohorze^[1]. Jego właścicielem był Związek Osadników^[1].

Budynek powstał na terenie należącym do Lasów Państwowych jako ośrodek sportów zimowych dla młodzieży z Kresów Wschodnich^[1][2]. Mógł pomieścić do 100 osób w dwu-, cztero- i ośmioosobowych pokojach, a także w jednej sali zbiorowej^[1][3]. Dwukondygnacyjny budynek zbudowano na planie kwadratu, którego trzy boki zajmowały skrzydła budynku, natomiast czwarty stanowiło ogrodzenie wewnętrznego kwadratowego dziedzińca z umieszczoną pośrodku bramą wejściową^[4].

Parter drewnianego budynku zajmowały przede wszystkim pomieszczenia wspólne: sień, pomieszczenie na narty, jadalnia, świetlica, trzy kuchnie, toalety, męskie prysznice oraz pokój kierownika i biuro^[5][2]. Poza nimi na parterze znajdowało się również kilka pokojów dla gości schroniska^[5]. Na piętrze znajdowała się reszta pokoi oraz toalety damskie, a na poddaszu – sala wspólna^[6][2]. Budynek był podpiwniczony, w podziemiu umieszczono pralnię, spalinowy agregat prądotwórczy dostarczającą schronisku energii elektrycznej, kotłownię, magazyny oraz rezerwowe prysznice na wypadek dużego obłożenia obiektu^[6][2]. Wodę schronisku dostarczał krótki wodociąg czerpiący z niewielkiej zapory na pobliskim strumieniu^[6].

Architektura budowli nawiązywała do huculskiej grażdy i w formie i sposobie wykonania przypominała wybudowane kilka lat wcześniej Schronisko na Kostrzycy^[6]. Części nadziemne wybudowano z heblowanych półpni świerkowych łączonych na pióro^[6]. Dach kryty był dranicą położoną na warstwie papy i desek^[6]. W ramach przygotowań do budowy schroniska wykonano drogę samochodową łączącą zbocza góry z Worochtą^[1]. Uporządkowano także narciarską trasę zjazdową: marsz pod górę obliczano na dwie i pół godziny, zjazd na ok. 40 minut^[1].

Budowa trwała blisko dwa lata, większość prac wykonali przy niej lokalni cieśle, majstrowie Petryczuk i Harasymiuk wraz z ekipami^[6]. Także drewno na budowę pochodziło z pobliskich lasów^[6]. Blisko 30% kosztów pochłonął transport, bowiem w połowie wysokości zbocza konieczne było przeładowywanie materiałów na zwierzęta juczne^[6].

Schronisko działało od 23 grudnia 1938 roku^[2], natomiast jego uroczyste otwarcie i poświęcenie miało miejsce 6 stycznia 1939 roku^[2]. Uroczystości przewodniczył kpt. Adolf Abram, a poświęcenia dokonał ks. kapelan Piotr Śledziewski z Wilna^[2]. Depesze gratulacyjne z okazji oddania obiektu do użytku nadesłali m.in. minister spraw wojskowych gen. dyw. Tadeusz Kasprzycki, Naczelny Dyrektor Lasów Państwowych Adam Loret, wojewoda Henryk Józewski wraz z małżonką, minister Wacław Staniszewski i prezes Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego Ferdynand Goetel^[2].

Szlaki turystyczne w 1936 r.

Ze szczytu Kukula rozchodziły się następujące szlaki turystyczne:

• do Worochty przez Kiczerę (1248 m n.p.m.) do stacji kolejki leśnej w Ozirnem ^[1],
• do Foreszczenki,
• do schroniska na Zaroślaku przez Wielką Koźmieską (1575 m n.p.m.) i Małą Koźmieską (1410 m n.p.m.) i dalej na Howerlę (2068 m n.p.m.),
• na Howerlę bezpośrednio z Wielkiej Koźmieskiej,
• wzdłuż granicy państwa do Woronienki przez Hryhorówkę (1378 m n.p.m.)^[1].

Przypisy

Bibliografia

• StanisławS. Marzyński StanisławS., Schronisko turystyczne na Kukulu koło Worochty, „Architektura i Budownictwo”, Jan Poliński (red.), 4/5, Rok XV, Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza Architektów Polskich, 1939, s. 54–56 .???
• ZbigniewZ. Tokarski ZbigniewZ., Ważniejsze wydarzenia turystyczne w pierwszym kwartale 1939 r., „Turyzm polski”, Stanisław Leszczycki (red. odpow.), 4, Kraków: Studium Turyzmu U. J., kwiecień 1939, s. 70 [dostęp 2015-08-18] .
• uczestnik, Uroczystość otwarcia i poświęcenia schroniska i domu wypoczynkowego na Kukulu pod Worochtą, „Rolnik i Zagroda”, Jerzy Bonkowicz-Sittauer (red. nacz.), 21, Warszawa: Centralny Związek Osadników Wojskowych, 1939, s. 49–51, OCLC 751008723 [dostęp 2015-08-18] .
• Regulamin Górskiej Odznaki Turystycznej PTT Kraków 1936, str. 71-72, dostęp [2013-09-17]
• mapa Karpaty Ukraińskie mapywig.org, dostęp [2013-09-17]