Schronisko w dolinie Świcy

Schronisko PTT w dolinie Świcy

Państwo	II Rzeczpospolita
Pasmo	Gorgany, Karpaty
Wysokość	930 m n.p.m.
Data otwarcia	16 października 1932
Właściciel	Oddział Lwowski PTT
Położenie na mapie Gorganów schronisko
Położenie na mapie Karpat schronisko
48°40′20″N 23°46′50″E/48,672222 23,780556

Ruiny schroniska (2007)

Schronisko w dolinie Świcy – nieistniejące obecnie schronisko turystyczne położone w Gorganach na wysokości 930 m n.p.m.^[1][2]

Historia

Schronisko wzniesiono w dolinie rzeki Świcy, na zachodnim skraju Gorganów (dolina ta stanowi umowną granicę pomiędzy tym pasmem a Bieszczadami Wschodnimi). Stało w osadzie Świca (wcześniej także pod nazwą Klauza Świca) położonej w pobliżu dawnej klauzy o tej samej nazwie znajdującej się u ujścia do Świcy potoku Tysowiec. Oprócz schroniska składała się ona z gajówki przedsiębiorstwa leśnego Silvinia i pawilonu myśliwskiego. Do osady prowadziła droga kołowa, jednak istniała również możliwość dotarcia do niej koleją – regularne pociągi kursowały do stacji Wygoda, gdzie należało przesiąść się na kolejkę leśną dojeżdżającą do oddalonej o 3,5 km gajówki Mündung (Myndung)^{[1][2][3][4][5][6]}.

Schronisko należące do Oddziału Lwowskiego Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego wzniesiono w oparciu o projekt Tadeusza Soleckiego. Architekt nie tylko bezpłatnie sporządził plany budynku, ale też jako wolontariusz nadzorował prace w terenie. Środki finansowe na budowę pochodziły – oprócz kasy Oddziału Lwowskiego – także z subwencji przekazanych przez Zarząd Główny PTT, jego oddziały Warszawski i Tarnowski oraz Ministerstwo Komunikacji^[6]. Przygotowania do budowy, w tym do zakupu parceli rozpoczęto w lipcu 1931 roku, a na miejscu ruszyły one wiosną 1932 roku. Poświęcenie i uroczyste otwarcie schroniska odbyło się już 16 października 1932 r. W ceremonii uczestniczyło ok. 150 osób, w tym Mieczysław Orłowicz (jako przedstawiciel Ministerstwa), Wacław Majewski z Zarządu Głównego PTT oraz Adam Lenkiewicz z Oddziału Lwowskiego, przedstawiciele innych oddziałów Towarzystwa, a także starosta miejscowego powiatu. Łączny koszt budowy wraz z wyrównaniem terenu i wyposażeniem wnętrza wyniósł 30 tys. zł^{[2][3][4][5][7]}.

Otwarty wówczas budynek wykonany był z drewna i mieścił dziesięć pomieszczeń użytkowych: na parterze zlokalizowano hol, jadalnię, kuchnię i dużą wspólną sypialnię, z kolei na piętrze oprócz holu – siedem niewielkich sypialni, w tym cztery w mansardach. Początkowo urządzono jedynie wspólną sypialnię z 17 łóżkami. Z czasem liczba ta zwiększyła się do 20, a ponadto oferowano 10 miejsc na siennikach^[1][7]. Podaje się też, że schronisko w pewnym momencie oferowało nawet 34 miejsca noclegowe, w tym 21 na łóżkach^[5]. Budynek posiadał podpiwniczenie oraz wysoki strych. W pobliżu głównego budynku postawiono niewielki garaż oraz obiekt gospodarczy, zaś w drugiej połowie lat 30. w schronisku uruchomiono pośrednictwo pocztowe^[1][5][7]. Obiekt czynny był przez cały rok, a jego zarządczynią była Paulina Podberezka^[7].

Budynek nie przetrwał II wojny światowej^[5][7].

Szlaki turystyczne

Stan na lata 1933–1937.

• Główny Szlak Karpacki
  • na Gorgan Wyszkowski,
  • na Ukiernię i dalej na Sywanię Lolińską, przełęcz Sołotwinka oraz Wierch Mołody,
• do gajówki Mündung^[a],
  • odgałęzienie na Jajko Ilemskie,
• na przełęcz Sołotwinka,
• do doliny Mołody
• na Megłę Wielką przez Megłę Małą i dalej na Menczył^{[b][11][12][13]}.

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• RyszardR. Bogdziewicz RyszardR., Schroniska karpackie od Beskidu Śląskiego do Czarnohory w latach 1874–1945, wyd. I, Lublin: Drukarnia i Wydawnictwo Akademickie WSSP im. Wincentego Pola, 2012, s. 221–223, ISBN 978-83-60594-24-7, OCLC 956614813  (pol.).
• „Wierchy”, Zarząd Główny i Oddział Lwowski Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego (10), Kraków: Gebethner i Wolff, 1932  (pol.).