Scleroderma

Tęgoskór
Ilustracja
Tęgoskór brodawkowany
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

borowikowce

Rodzina

tęgoskórowate

Rodzaj

tęgoskór

Nazwa systematyczna
Scleroderma Pers.
Syn. meth. fung. (Göttingen): XIV, 150 (1801)
Typ nomenklatoryczny

Scleroderma verrucosum (Bull.) Pers.

Tęgoskór lamparci

Scleroderma Pers. (tęgoskór) – rodzaj grzybów z rodziny tęgoskórowatych (Sclerodermataceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Sclerodermataceae, Boletales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Synonimy: Actigea Raf., Actinodermium Nees, Caloderma Petri, Goupilia Mérat, Lycoperdastrum P. Micheli, Mycastrum Raf., Neosaccardia Mattir., Nepotatus Lloyd, Phlyctospora Corda, Pirogaster Henn., Pompholyx Corda, Sclerangium Lév., Stella Massee, Sterrebekia Link, Veligaster Guzmán[2].

Nazwę polską podał Józef Jundziłł w 1830[3].

Charakterystyka

Grzyby mikoryzowe, wytwarzające żółtawe lub brązowawe, głównie naziemne owocniki (czasami wyrastające na drewnie). Mają one formę twardych bulw z grubą okrywą o powierzchni pokrytej łuskami lub pękającej na poletka. Znajdujące się wewnątrz zarodniki tworzą ciemnoniebieską glebę, które po dojrzeniu tworzą pylistą masę barwy oliwkowobrązowej, wydostającą się przez rozerwaną okrywę. Pokrój zarodników tęgoskórów jest okrągławy i mają kolczastą lub siatkowaną powierzchnię, brak pory rostkowej. Wszystkie gatunki z tego rodzaju są toksyczne dla człowieka[4][5].

Niektóre gatunki

  • Scleroderma albidum Pat. & Trab.
  • Scleroderma areolatum Ehrenb. – tęgoskór lamparci
  • Scleroderma bougheri Trappe, Castellano & Giachini
  • Scleroderma bovista Fr. – tęgoskór kurzawkowy
  • Scleroderma cepa Pers. – tęgoskór cebulowaty
  • Scleroderma chevalieri Guzmán
  • Scleroderma citrinum Pers. – tęgoskór cytrynowy
  • Scleroderma columnare Berk. & Broome
  • Scleroderma cyaneoperidiatum Watling & K.P. Sims
  • Scleroderma dictyosporum Pat.
  • Scleroderma echinatum (Petri) Guzmán
  • Scleroderma flavidum Ellis & Everh.
  • Scleroderma floridanum Guzmán
  • Scleroderma franceschii Macchione
  • Scleroderma hakkodense Kobayasi
  • Scleroderma hypogaeum Zeller
  • Scleroderma laeve Lloyd
  • Scleroderma leptopodium Pat. & Har.
  • Scleroderma lycoperdoides Schwein.
  • Scleroderma mayama Grgur.
  • Scleroderma meridionale Demoulin & Malençon
  • Scleroderma michiganense (Guzmán) Guzmán
  • Scleroderma paradoxum G.W. Beaton
  • Scleroderma polyrhizum (J.F. Gmel.) Pers.
  • Scleroderma reae Guzmán
  • Scleroderma septentrionale Jeppson – tęgoskór korzeniasty
  • Scleroderma sinnamariense Mont.
  • Scleroderma stellatum Berk.
  • Scleroderma uruguayense (Guzmán) Guzmán
  • Scleroderma verrucosum (Bull.) Pers. – tęgoskór brodawkowany
  • Scleroderma xanthochroum Watling & K.P. Sims

Wykaz gatunków (nazwy naukowe) na podstawie Index Fungorum. Obejmuje on tylko gatunki zweryfikowane o potwierdzonym statusie[1]. Nazwy polskie według Władysława Wojewody[3].

Przypisy

  1. a b c Index Fungorum (ang.). [dostęp 2013-03-05].
  2. Species Fungorum (ang.). [dostęp 2013-11-12].
  3. a b Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
  4. Ewald Gerhardt: Grzyby – wielki ilustrowany przewodnik. s. 608. ISBN 83-7404-513-2.
  5. Barbara Gumińska, Władysław Wojewoda: Grzyby i ich oznaczanie. Warszawa: 1985, s. 430. ISBN 83-09-00714-0.

Media użyte na tej stronie

Scleroderma verrucosum 02.JPG
Autor: Grzegorz "Spike" Rendchen, Licencja: CC BY-SA 4.0
Scleroderma verrucosum specimen.
Leopardenfell-Hartbovist Scleroderma areolatum.jpg
Autor: Holger Krisp, Licencja: CC BY 3.0
Scleroderma areolatum, Family: Sclerodermataceae, Location: Germany, Erbach, Ringingen
2009-09-03 Scleroderma citrinum Pers 55647.jpg
Autor: This image was created by user Herbert Baker (Herbert Baker) at Mushroom Observer, a source for mycological images.
You can contact this user here., Licencja: CC BY-SA 3.0
Scleroderma citrinum Pers.