Scynk krótkoogonowy

Scynk krótkoogonowy

Tiliqua rugosa
(Gray, 1825)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	gady
Rząd	łuskonośne
Rodzina	scynkowate
Rodzaj	Tiliqua
Gatunek	scynk krótkoogonowy
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[1]
najmniejszej troski

Scynk krótkoogonowy (Tiliqua rugosa syn. Trachydosaurus rugosus) – gatunek jaszczurki z rodziny scynkowatych. Jaszczurki z rodziny scynkowatych (Scinicidae), do której należy opisywany gatunek, to kosmopolityczna grupa zwierząt, której przedstawiciele występują na wszystkich kontynentach, z wyjątkiem Antarktyki, oraz na wielu wyspach oceanicznych^[2].

Opis

Tiliqua rugosa, osiąga długość około 300 mm. Jego ciało jest ciężko opancerzone dużymi, nieregularnymi łuskami. Głowa ma charakterystyczny trójkątny kształt, ogon jest bardzo krótki i gruby. Grzbiet ubarwiony na kolor ciemnobrązowy, czarny lub szary. Często występuje nieregularne nakrapianie lub lekkie pasma jaśniejszych kolorów. Powierzchnia brzuszna biała lub kremowa z ciemnymi plamami^[3]. Niebieski, szeroki, mięsisty język wysuwany w sytuacji zagrożenia^[4].

Występowanie

Scynk krótkoogonowy powszechnie występuje w centralnych i zachodnich obszarach Australii. Jest bardzo znanym i charakterystycznym gatunkiem w rejonie między miastami Stawell i Rushworth^[5]. Zasiedla tereny głównie po północnej stronie rzeki Murray^[4]. Występuje również na terenach Little Desert, Big Desert, Sunset Country oraz Hattah-Kulkyne^[3].

Ekologia

Tryb życia

Osobniki scynka krótkoogonowego zamieszkują tereny lesiste, otwarte lasy, porośnięte drzewami tereny uprawne, tereny krzewiaste oraz obszary mieszkalne. Preferuje nizinne tereny lasów eukaliptusowych wśród rzadkiego podszycia, rozrzuconych, drobnych skał, opadniętego drewna i liści oraz ściółki. Tiliqua rugosa prowadzi dzienny tryb życia, porusza się powoli a w czasie spoczynku ukrywa się wśród niskiej roślinności, ściółki i opadniętego drewna. Kryje się w dużych szczelinach i otworach w ziemi np. w norach innych zwierząt^[5].

Odżywianie

Jest organizmem wszystkożernym. Żywi się kwiatami, owocami, miękkimi liśćmi i grzybami. Jego pokarm stanowią również małe stawonogi, ślimaki, niekiedy padlina czy małe jaja ptaków^[5].

Zachowanie

Okres godowy przypada na wiosnę. Osobniki często parują się z tym samym partnerem każdego roku. Samica rodzi od jednego do trzech (najczęściej dwójkę) młodych późnym latem lub wczesną jesienią^[3]. W razie zagrożenia nadyma swoje ciało i wydaje z siebie głośny syk z szeroko otwartą paszczą i wysuniętym językiem^[5]. Często nosi obfite brzemię kleszczy Aponomma hydrosauri, które mogą powodować niewielkie szkody^[3].

Znaczenie w ochronie i gospodarce

Tiliqua rugosa nie jest kwalifikowany jako gatunek zagrożony. Nie ma także wielu naturalnych wrogów. Uznany przez Aborygenów za dobre źródło pokarmu. Kilka plemion na południu Australii wykorzystywało go w celach medycznych. Uważa się, że zabijają i zjadają węże, które nie zaliczają się do jego diety. Odgrywa również niewielką rolę w światowym handlu zoologicznym. Obecnie wywóz tego gatunku poza granicę Australii jest zakazany, ale istnieje kilka par produkujących nowe okazy do prywatnych kolekcji. Cena za nie jest wysoka i bardzo ciężko jest się na nie natknąć. Żaden negatywny wpływ tego gatunku na człowieka nie został odnotowany^[6].

Przypisy

Bibliografia

• Loch T., 2000. "Tiliqua rugosa" (On-line), Animal Diversity Web. Accessed November 22, 2016 at http://animaldiversity.org/accounts/Tiliqua_rugosa

• Michael D., Lindenmayer D., 2010. Reptiles of the NSW Murray Catchment : A Guide to Their Identification, Ecology, and Conservation. Collingwood, Vic : CSIRO Publishing: 95, 169.

• Stebbins, Robert C., McGinnis, Samuel M., 2012. Field Guide to Amphibians and Reptiles of California : Revised Edition. University of California: 313-315.

• Swan M., Watharow S., 2005. Snakes, Lizards and Frogs of the Victorian Mallee. Collingwood, Vic: CSIRO Publishing: 30, 48.
• Tiliqua rugosa (GRAY, 1825) (ang.). The Reptile Database. [dostęp 6 września 2010].
• Tiliqua rugosa (ang.). Catalogue of Life: 2010 Annual Checklist. [dostęp 2010-07-09].

• Tzaros C., Shimba T., Robertson P., 2005. Wildlife of the Box-Ironbark Country. Collingwood, Vic: CSIRO Publishing: 167

Linki zewnętrzne

• Scynk krótkoogonowy (Tiliqua rugosa) opis gatunku i hodowli w niewoli